Page 22 - 7-sinif-telafi
P. 22
ANLATIM BOZUKLUKLARI 21
ANLATIM BOZUKLUKLARI Anlamca Çelişen Sözlerin Bir Arada Kullanılması ⤷ Görüşleri doğru ya da yanılmış olabilir.
• İyi bir anlatımda anlamca çelişen, birbirleriyle (Bu cümlede “yanılmış” yerine “yan-
mamış olsaydım, bu geziden vazgeçerdim. (Bu EDİTÖR YAYINEVİ
ANLAMA YÖNELIK BOZUKLUKLAR
uyuşmayan sözler bir arada bulunmaz. Böyle lış” kelimesi getirilmelidir. “Yanılmak”,
Gereksiz Sözcük Kullanımı sözler bir cümlede birlikte kullanılırsa anlatım bilmeyerek aldanma, “yanlış”, gerçeğe
• Aynı anlama gelen, aynı görevi karşılayan söz bozukluğu meydana gelir. uymama durumudur.)
veya söz öbeklerinin bir cümlede birlikte kulla- ⤷ Bundan aşağı yukarı tam on yıl önceydi. (Bu Birbirleriyle Karıştırılan Sözcükler
nılmasından doğan anlatım bozukluğudur. Bu cümlede “aşağı yukarı” ihtimâl anlamı veri- • Benzer durumları ifade etmek için kullanı-
tür cümlelerde, aynı anlama gelen sözlerden biri yor, “tam” kelimesi ise cümleye kesinlik anla- lan ve ses benzerliğinden dolayı birbirini
cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamında da- mı katıyor. Bu cümleden “aşağı yukarı” keli- çağrıştıran sözcüklerden birinin diğeri ye-
ralma ya da bozulma olmaz. me grubu veya “tam” kelimesi çıkarılmalıdır.) rine kullanılması anlatım bozukluğuna yol
⤷ Ders başlayalı aşağı yukarı 21 dakika oldu.
⤷ Takımlar son final maçını bugün oynayacak. açar. Bu kelimelerden bazıları şunlardır:
(Bu cümlede “son” kelimesi gereksizdir çün- (Türkçede zamana dayalı tahminler yuvarlak
kü “final” kelimesi “son” kelimesinin anlamını ifadelerle yapılır. Aşağı yukarı 5, 10, 15, 20, 30 Örnek:
içermektedir.) dakika oldu denebilir ama aşağı yukarı 6, 12, 17,
27... dakika oldu denemez. Çünkü bu tür kul- yayım - yayın
⤷ Sigara içmenin, sağlığımıza ve sıhhatimize za- lanımlarda kesinlik anlamı vardır. Bu cümleden Yayım: Kitap, gazete gibi okunacak şeylerin
rar verdiği kesin olarak biliniyor. (Bu cümlede ya “aşağı yukarı” kelime grubu atılmalı ya da basılıp dağıtılmasıdır.
“sağlık” ve “sıhhat” eş anlamlı kelimelerdir. Bu cümlede “21” yerine “20” yazılmalıdır.) ⤷ Türk Dil Kurumunun yayımladığı kitap-
yüzden iki kelimeden biri cümleden çıkarılma- lar her geçen yıl artıyor.
lıdır.) Sözcüğün Yanlış Anlamda Kullanılması
• Türkçede kimi sözcükler yapıca, kimi sözcük- Yayın: Radyo ve televizyon aracılığıyla halka
⤷ Her belirti, hastalık demek anlamına gelmez. ler de anlamca birbirine benzer ancak birbiri-
(Bu cümlede “demek” kelimesinin herhangi bir nin yerine kullanılamaz, kullanıldığında anlatım sunulan, duyurulan eser veya programdır.
görevi olmadığından, cümlede “demek” keli- bozukluğuna yol açar. ⤷ Başbakanın bu demeci daha önce tele-
mesine ihtiyaç yoktur.) vizyonlardan yayınlandı.
⤷ O yıl Marmara’ya inanılmaz çoğunlukta bir ba- öğrenim - öğretim
⤷ İçtenlikle söylüyorum; eğer vapur biletini al- lık akını oldu. (Bu cümlede “çoğunluk” kelimesi
yanlış anlamda kullanılmıştır. Çoğunluk, sayı Öğrenim: Herhangi bir meslek, sanat veya
cümlede “eğer” kelimesine gerek yoktur, çün- üstünlüğü demektir. Cümleden “çoğunluk” çı- iş için gerekli bilgi, beceri ve alışkanlıkların
kü “olsaydım” daki “-sa” eki “eğer” anlamını karılıp “çokluk” kelimesi getirilmelidir. Çokluk, elde edilmesi amacıyla yapılan çalışmadır.
vermektedir.) sayı bakımından çok olma anlamına gelir.) ⤷ Ben öğrenimimi bu lisede tamamladım.