Page 27 - 7-sinif-telafi
P. 27

26  NOKTALAMA İŞARETLERİ

        ÜÇ NOKTA (...)                               ÜNLEM IŞARETI (!)                         EĞIK ÇIZGI (/)
        •  Anlatım olarak tamamlanmamış yani bir yargıya   •  Korku, acıma, sevinç, şaşırma veya kıvanç bil-  •  Tarihler yazılırken gün, ay ve yılı gösteren
           bağlanmamış cümlelerin sonunda kullanılır.  diren duyguları anlatan cümlelerin ya da söz-  sayıların arasında kullanılır.
          ⤷   Sabahın ilk ışıklarıyla birlikte işe koyulan işçiler,   cüklerin sonunda kullanılır.   ⤷   09 / 03 / 2003
             simitçiler, esnaflar...                  ⤷   Eyvah, sınav başvurusu yapmayı unuttum!   •  Bir şiiri oluşturan dizeler yan yana yazıl-
        •  Kaba sayıldığı için veya bir başka sebepten ötürü   •  Seslenme, uyarı ve hitap bildiren sözcüklerden   dığında dizelerin arasında kullanılır.
           yazılmak istenmeyen kelime ve bölümlerin yerine   sonra kullanılır.                 •  Dil  bilgisinde  eklerin  farklı  biçimlerini
           kullanılır.                                ⤷   Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri!  göstermek için kullanılır.
          ⤷   Gözde Hanım, ... Ajansı’nda işe başlayacakmış.  •  Alay, küçümseme, kinaye anlamı kazandırılmak   ⤷   -maksızın / -meksizin, -de / -da
        •  Seslenme  ve  ünlemlerde  anlatımı  pekiştirmek   istenen sözden hemen sonra yay ayraç içinde
           için kullanılır.                            kullanılır.                             TIRNAK IŞARETI (“ ”)
          ⤷   Hasan... Çolak Hasan be!                                                         •  Bir kimseden ya da yazıdan olduğu gibi
        •  Alıntılarda; başta, ortada ve sonda alınmayan ke-  ⤷   Her fırsatta ne kadar da cömert (!) olduğun-  aktarılan sözler tırnak içinde verilir.
                                                         dan bahsediyor.
           lime ve bölümlerin yerine kullanılır.                                                ⤷   Mevlana, “Ya göründüğün gibi ol ya da
          ⤷   …  derken  şehrin  öte  başından  boğuk  boğuk   KISA ÇIZGI (-)                      olduğun  gibi  görün.”  diyerek  tüm  in-
                                                     •  Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır so-
             sesler gelmeye başladı…(Tarık Buğra) EDİTÖR YAYINEVİ                                  sanlığa ders veriyor.
                                                       nunda kullanılır.                       •  Özel olarak vurgulanmak istenen sözler
        SORU IŞARETI (?)                              ⤷   Yeşil, huzurun rengi ise mavi de umutları can-   tırnak içine alınır.
        •  Soru eki ya da soru sözcüğü içeren soru anlamlı   landırmanın rengidir.              ⤷   Birçok kişi “sanat” kavramı ile ilgili kap-
           ifadelerden sonra kullanılır.             •  Ara  sözleri  ve  ara  cümleleri  ayırmak  için  ara   samlı düşüncelere sahip değil.
          ⤷   Son kararını verdin mi?                  sözlerin  ve  ara  cümlelerin  başına  ve  sonuna
        •  Bazı cümleler içinde soru eki ya da soru sözcüğü   kısa çizgi konur.                KESME IŞARETI (’)
           bulunmadığı hâlde, vurgu ve tonlama yardımıyla   ⤷   Ankara  -ülkemizin  kalbi-  bu  mevsimde  çok   •  Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bil-
           soru anlamı taşır. Bu cümlelerin sonuna da soru   soğuktur.                            dirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
           işareti konur.                                                                       ⤷   Mehmet  Akif  Ersoy’un,  Orta  Çağ’ın,
          ⤷   Yaşınız?                               •  Kelimeler ve sayılar arasında “ve, ile, ila, …den   Azerbaycan’da,  Kurtuluş  Savaşı’nda,
                                                       …a” anlamlarını vermek amacıyla kullanılır.
        •  Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle karşı-                                          Ahmet Bey’den
           lanan yer, tarih vb. durumlar için kullanılır. Bu du-  ⤷   Yapılan bu yolla İstanbul - İzmir arası mesafe   •  Özel  isimlere  getirilen  çoğul  eki,  yapım
           rumlarda soru işareti parantez içine alınır.  oldukça kısaldı.                         ekleri ve bunlardan sonra getirilen çekim
          ⤷   Yunus Emre’nin 1320 (?) yılında öldüğü tahmin   UZUN ÇIZGI (—)                      ekleri kesme işaretiyle ayrılmaz.
             ediliyor.                               •  Yazıda  satır  başında  verilen  konuşmalardan   ⤷   Türklük, Türkçe, İstanbullu...
        •  Soru  anlamı  taşıyan  sıralı  ve  bağlı  cümlelerde   önce kullanılır. Buna konuşma çizgisi de denir.   •  Kısaltmalara getirilen ekler kesme işare-
           soru işareti cümlenin sonuna konur.        ⤷   Suçluyu sorgulamaya gelen polis:        tiyle ayrılır.
          ⤷   Adı neydi, nereliydi, kaç yaşındaydı?      — Emirleri kimden aldınız?             ⤷   TBMM’nin, THY’de, RTÜK’ün...
   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31   32