Page 8 - TYT TÜRKÇE KAZANIM ODAKLI ve YENİ NESİL SORU BANKASI - GİRİŞ YAYINLARI

KALIPLAŞMIŞ SÖZ ÖBEKLERİ
2. BÖLÜM KALIPLAŞMAMIŞ SÖZ ÖBEKLERİ

SÖZ ÖBEKLERİ

Kalıplaşmış Söz Öbekleri
Kalıplaşmış Söz Öbekleri

İkilemeler: Farklı anlam ilgileri olan sözcüklerin yeni anlam- Vecizeler (Özdeyişler): Bir düşünceyi kısa ve özlü biçimde an-
lar oluşturmak veya ifadeyi güçlendirmek için oluşturdukları latan bilgece sözlerdir.
sözcük grubudur.
İkilemelerin Oluşturulma Şekilleri Vecizeler ile Atasözleri Arasındaki Fark:
GİRİŞ YAYINLARI
» Aynı sözcüğün tekrarlanmasıyla » Vecizelerin söyleyeni belliyken atasözlerininki belli değildir.
» Eş anlamlı sözcüklerle
» Zıt anlamlı sözcüklerle Vecizeler ile Atasözlerinin Ortak Özelliği:
» Biri anlamlı, diğeri anlamsız sözcüklerle » Vecizeler de atasözleri gibi yaşanan olaylardan, gözlem-
» Her ikisi de anlamsız sözcüklerle lerden ve deneyimlerden çıkarılan sonuçlara, derslere
dayanır.
» Yansımaların tekrarıyla
» İsim tamlaması şeklinde
» Hâl (durum) eki alarak İKİLEMELER
» m harfi eklenerek SÖZ VECİZELER

ÖBEKLERİ
Deyimler: Anlatıma akıcılık, çekicilik ka-
tan, çoğunun gerçek anlamından ayrı bir Atasözleri: Uzun deneyim ve gözlemlere da-
anlamı bulunan kalıplaşmış sözcük toplulu- DEYİMLER ATASÖZLERİ yanılarak söylenmiş, halka mal olmuş, öğüt
ğudur. verici sözlerdir.
Deyimlerin Özellikleri: Atasözlerinin Özellikleri:
» Kalıplaşmış sözler olduğundan sözcüklerinin yerine » İlk söyleyeni belli değildir, halkın ortak malıdır.
başka sözcükler getirilemez, sözcüklerin yerleri değiştiri- » Kalıplaşmış sözler olduğundan sözcüklerinin yerine başka
lemez. sözcükler getirilemez, sıralanışında değişiklik yapılamaz.
» Şahsa ve zamana göre çekimlenebilir. » Birçoğunda mecazlı bir söyleyiş vardır.
» Sözcük grubu veya cümle şeklinde bulunabilir. » Gerçek anlam taşıyanları da vardır.
» Bir kavramı veya bir durumu anlatmak için kullanılır. » Bazıları aynı veya yakın anlamlıdır.
» Genellikle mecaz anlamlıdır. » Bazıları zıt anlamlıdır.
» Gerçek anlamlı olanları da vardır.
» Ders verme amacı taşımaz.

» Atasözleri cümle şeklindeyken deyimler genellikle
» İlk söyleyenleri belli değildir. söz grubu şeklindedir.
Ortak Özellikler lar. deyimler anlık durumlar ve sözü söyleyen kişiler için Farklar
» Kısa ve özlü sözlerdir.
» Atasözleri tüm zamanlar ve herkes için geçerliyken
» Kalıplaşmış sözler olduklarından değişikliğe uğramaz-
geçerlidir.
» Genellikle mecaz anlam taşırlar.
» Atasözleri topluma öğüt verirken deyimler vermez.

Kalıplaşmamış Söz Öbekleri
Kalıplaşmamış Söz Öbekleri

Birden fazla sözcükten oluşan ve anlamca bir durumu, kavramı, nesneyi yansıtan sözcük grubudur. Bir yazarın kendisi de söz-
cüklere farklı anlamlar yükleyerek yeni sözcük grupları oluşturabilir. Kullanıldıkları metinde özel bir anlamı karşılayarak yazarın
iletmek istediği yargıyı aktarır.

Giriş Yayınları TYT Türkçe 29