Page 38 - 9. Sınıf Kimya Öğretmenin Ders Notları (Hızlı)
P. 38
36 ATOM VE PERİYODİK SİSTEM
F Her element atomunun spektrumu kendine özgü olup o element için “parmak izi” gö-
revi görür.
F Bir element atomunun yayılma ve soğurma spektrumları, birebir aynı sayıda ve aynı
dalga boylarında çizgi içerir.
F 1913 yılında Niels Bohr, hidrojen atomunun spektrumunu inceleyerek yeni bir atom
modeli önermiştir.
F Yörüngeli model olarak da bilinen Bohr atom modeline
Elektron EDİTÖR YAYINEVİ
göre;
➪ Elektron, çekirdekten belirli uzaktaki dairesel yörüngeler-
de (enerji düzeyi, enerji seviyesi, katman, kabuk) hareket
eder.
➪ Her enerji düzeyi bir tam sayı ile belirtilir. Enerji düzeyleri, çekirdekten başlanarak
n = 1, 2, 3, 4, ... gibi bir tam sayı ile veya K, L, M, N, ... gibi harfle gösterilir.
➪ Enerji düzeyleri belirli bir enerji değerine karşılık gelir. Bir elektron, bu enerji düzeyle-
rindeki değerlerden ancak birine sahip olabilir. Çekirdeğe en yakın enerji düzeyi mini-
mum, en uzaktaki ise maksimum enerjiye sahiptir.
➪ Elektronun bulunduğu en düşük enerji düzeyi, onun temel halidir. Temel hâlde atom
kararlıdır ve ışın yaymaz. Elektronun dışarıdan enerji soğurarak üst enerji düzeylerine
geçmesine atomun uyarılmış hâli denir. Uyarılmış hâlde atom kararsızdır.
➪ Uyarılmış elektron, yüksek enerjili düzeyden düşük enerjili düzeye geçerken aldığı
enerjiyi ışıma olarak geri verir.
F Aşağıda Bohr atom modeline göre hidrojen atomunun farklı durumlardaki enerji dü-
zeyleri gösterilmiştir.
3 3 3
2 Enerj� e 2 Işın 2
soğurma yayma
1 (Absorbs�yon) 1 (Em�syon) 1
Çek�rdek
Temel hâldeki elektron Uyarılmış hâldeki elektron Uyarılmış hâlden ışın
yayarak temel hâle geri
dönen elektron
F Günümüzden Bohr atom modeline bakıldığında;
+
+2
➪ Tek atomlu taneciklerin ( H, He Li gibi) davranışlarını açıklarken çok elektronlu
2
3
1
atomların davranışlarını açıklamada yetersiz kalmıştır.
➪ Elektronun çekirdeğin çevresindeki dairesel yörüngelerde hareket ettiği söylenemez.
Yani elektronun yerini tam olarak belirlemek mümkün değildir. Ancak elektronların çe-
kirdek etrafında bulunma olasılığının yüksek olduğu uzay bölgelerinden bahsedilebilir.
Bu bölgelere orbital (elektron bulutu) denir.
