Page 66 - 8. SINIF T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DUBLEKS KAZANIM ODAKLI SORU BANKASI

4. Ünite: Atatürkçülük ve Çağdalaan Türkiye
KAZANIM TESTİ 3 Siyasi Alanda Meydana Gelen Gelimeler

13. 29 Ekim 1923’te cumhuriyetin ilan edilmesini sağlayan 16. Yeni kurulan devletin başkentinin neresi olacağı sorusu
Atatürk, padişahlıktan cumhuriyete geçiş ile ilgili ola- akıllara geldiğinde birçok özelliği yönünden cevap olarak
rak Nutuk’ta şunları söylemiştir. “...Devletin yönetimini, Ankara’yı vermek mümkün olmuştur. Ankara halkı düş-
cumhuriyetten söz etmeksizin millî egemenlik ilkelerine man işgalinin başladığı zamanlarda düşmana karşı bir
uygun olarak her an cumhuriyete doğru yürüyen biçimde tavır takınmıştır. Ankara adeta Anadolu’nun ortasında
toparlanmaya çalışıyorduk. Devlet başkanlığından söz tüm bölgelere rahatlıkla ulaşılabilecek bir konumdadır.
etmeksizin, o görevi fiili olarak meclis başkanına gördü- Kara ve demir yolları ile birçok yere bağlanabilmektedir.
rüyorduk. Meclis başkanlığı görevi gerçekte ikinci baş- Yukarıda ver�len b�lg�de Ankara’nın başkent yapılma
kanda idi. Hükûmet vardı, ancak “Büyük Millet Meclisi gerekçeler�nden hang�s�ne değ�n�lmem�şt�r?
Hükûmeti” unvanı taşıyordu. Hükûmeti belli bir yönetime
göre kurmaktan çekiniyorduk. Çünkü hemen padişahçı- A) Coğrafi konumuna
lar, padişahın yetkisini kullanması gereğini ortaya ata- B) Millî Mücadele’deki tutumuna
caklardı...” C) Tarihsel geçmişine
Bu parçaya göre cumhur�yet�n �lanını zorunlu kılan D) Ulaşım imkânlarına
gerekçe aşağıdak�lerden hang�s�d�r?
A) Meclis hükûmet sisteminin çalışamaz hâle gelmesi
B) Halkın yönetime katılamaması 17. 20 Nisan 1924’te yürürlüğe giren 1924 Anayasası’nın
C) Atatürk’ün devlet başkanı olmak istemesi bazı maddeleri şunlardır:
D) Kabine sisteminden vazgeçilmek istenmesi ◆ Türkiye Devleti’nin dini İslam’dır. Resmî dili Türkçedir.
Başkenti Ankara’dır.
14. 23 Nisan 1920 tarihinde TBMM açılmış ve tamamen mil-
let egemenliğine dayalı bir yönetim tarzı benimsenmiştir. ◆ Hakimiyet kayıtsız şartsız milletindir.
Fakat bu tarihte saltanat makamı hâlen varlığını devam ◆ Meclis yasama yetkisini kullanır. Yargı hakkı bağım-
ettirmektedir. Saltanatın kaldırılma tarihi ise 1 Kasım sız mahkemelerindir. Yürütme yetkisi bakanlar kurulu
1922’dir. Millî egemenlik anlayışına ters düşmesine rağ- eliyle kullanılır.
men saltanat hemen kaldırılmamıştır. Buna göre aşağıdak�lerden hang�s� 1924 Anayasa-

Saltanatın hemen kaldırılmamasının nedenler� ara- sı’nın özell�kler�nden b�r� değ�ld�r?
sında; A) Laiktir.

I. ülkedeki ortamın henüz bu duruma hazır olmaması, B) Demokratiktir.
C) Güçler ayrılığını esas almıştır.
II. İtilaf Devletlerinin saltanatın devamını istemesi,
D) Millî iradenin üstünde bir güç tanımamıştır.
III. padişahın meclisin üstünde bir güç olması
durumlarından hang�ler�n�n yer aldığı söyleneb�l�r?

A) Yalnız I B) I ve II 18. TBMM Lozan Konferansı’nda İtilaf Devletlerinin ikilik
çıkarma planını bozmak için görüşmelere başlamadan
C) Yalnız III D) II ve III
önce saltanat makamına son vermişti. Ancak saltanatın
15. İtilaf Devletlerinin Lozan Konferansı’na Türkiye Büyük kaldırılması yeni sorunları da beraberinde getirdi. Bun-
Millet Meclisi Hükûmetiyle birlikte Osmanlı Hükûme- ların en başında başkanlık sorunu geliyordu. Yeni Türk
tini de davet etmelerinin nedeni; iki hükümet arasında devletinde devlet başkanının kim olduğu ya da olacağı
çıkabilecek anlaşmazlıklardan yararlanarak isteklerini konusunda tartışmalar artmıştı.
kolayca kabul ettirmekti. Buna göre ülkede yaşanan bu sorun aşağıdak�lerden
Bu plan Mustafa Kemal’�n gerçekleşt�rd�ğ� aşağıdak� hang�s�yle g�der�lm�şt�r?
�nkılaplardan hang�s�yle başarısızlığa uğramıştır?
A) Ankara’nın başkent seçilmesiyle
A) Halifeliğin kaldırılması B) Cumhuriyetin ilanıyla
B) Saltanatın kaldırılması C) Kabine sistemine geçilmesiyle
C) Cumhuriyetin ilanı D) Çok partili hayata geçiş denemelerinin başlatılmasıy-
D) Tekke ve zaviyelerin kapatılması la

66 Markaj Yaynlar / 8. Snf T.C. nklap Tarihi ve Atatürkçülük
MARKAJ YAYINLARI