Page 226 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 226
226
YAY AYRAÇ ( )
• Cümlenin yapısıyla doğrudan doğruya ilgisi olmayan, • Yabancı kelimelerin okunuşları parantez içinde verilir.
yazının ve sözün aslında olmayıp sonradan eklenmiş Ő Shakespeare (Şekspir) dünyanın en seçkin drama
olan açıklayıcı sözcükleri ve söz gruplarını (ek bilgile- yazarlarından biridir.
ri) göstermek için kullanılır.
• Tiyatro eserlerinde konuşanın hareketlerini, durumu-
Ő Günlük yazı dizilerinde bile metaforlara (mecazlara)
sıkça yer verirdi. nu açıklamak ve göstermek için kullanılır.
Ő Mevlana; ölümü, gerçek dünyaya dönüş olarak Ő Karagöz – Güle güle!.. (Söylenir.) Aman neyse ki
çiğ hamsi kafası yemekten kurtuldum. (Bir kuzu,
gördüğünden düğün gecesi (şebiarus) diye niteler.
meleyerek, oynayıp sıçrayarak perdeye girer.
Karagöz’ün yanından geçip eve girer.)
{ Not: Yay ayraç içinde bulunan ve yargı bildiren an-
EDİTÖR YAYINLARI
latımların sonuna uygun noktalama işareti konur. • Söze alay etme, hafife alma, küçümseme, inanmama,
kinaye anlamları katmak için ünlem işaretiyle birlikte
Ő Anadolu kentlerini, köylerini (Köy sözünü de çekinerek kullanılır.
yazıyorum.) gezsek bile görmek için değil, kendimizi
göstermek için geziyoruz. Ő Çocuk çok akıllı (!) olduğunu sanıyor.
• Alıntıların yapıldığı eser ve yazar adı yay ayraç içinde KÖŞELİ AYRAÇ ([ ])
verilir.
• Ayraç içinde ayraç kullanılması gereken durumlarda
Ő Kaldırımlar, çilekeş yalnızların annesi; yay ayraçtan önce köşeli ayraç kullanılır.
Kaldırımlar, içimde yaşamış bir insandır.
Ő Kirpi [Refik Halit Karay (1888-1965)] bazı eserlerinin
(Necip Fazıl Kısakürek) konusunu İstanbul'un kenar mahallelerinden seçmiştir.
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
1. Aşağıdakilerin hangisinde kesme işaretinin kul- Çözüm: Özel ad niteliğindeki Van Gölü sözcüğünden
lanılmaması yazım yanlışlığına neden olmuştur? sonra gelen “-nün” çekim ekinden önce kesme işareti ge-
tirilmelidir. İkinci boşluğa özneyi vurgulamak için virgül,
A) Dedesi “Çanakkale Cephesi”nde şehit düşmüş.
üçüncü boşluğa da cümle tamamlandığı için nokta konul-
B) Düşler Sokağı’nın bu haftaki konuğu, Orhan Pa- malıdır. → (’) (,) (.)
muk’tu.
C) Antalya’dan döner dönmez işinin başına geçti.
3. Aşağıdakilerden hangisinde yay ayraç ( ) yanlış
D) 19uncu günün sonunda TBMM’nin çalışmalarına
ara verildi. kullanılmıştır?
A) “Beyaz Gemi” onun (Cengiz Aytmatov) önemli ro-
manlarındandır.
Çözüm: Sayılara getirilen ekleri ayırmak için kesme işa-
reti kullanıldığından D seçeneğindeki “19uncu” ifadesinin B) Yirmi yıl sonra (dünyada yaşayan herkes) Türk mil-
yazımı, yazım yanlışlığına neden olmuştur. İfade, kesme letinin gücünü anlayacak.
işareti kullanılarak “19'uncu” şeklinde ya da nokta kullanı- C) İşlerimizin iyi gittiği o sene (2003) bir kriz oldu.
larak “19.” şeklinde yazılmalıydı. D) Orhan Pamuk’un bu romanı (Yeni Hayat) dil yan-
lışlarıyla dolu.
2. Van Gölü ( ) nün kıyısından geçenler ( ) gölü çevrele-
yen dağ ve tepelere şaşkınlıkla bakarlar ( ) Çözüm: B seçeneğinde cümlenin öznesi olan ifadenin
yay ayraç içinde kullanılması hatalı bir kullanımdır. Bu
Ayraçlarla belirtilen yerlere aşağıdaki noktalama cümlede, yay ayraç kullanılacak herhangi bir ifade olma-
işaretlerinden hangileri sırasıyla getirilmelidir?
dığından cümledeki yay ayracın kaldırılması durumunda
A) (;) (.) (,) B) (’) (!) (;) C) (’) (,) (.) D) (,) (...) (,) yapılan yanlışlık giderilmiş olacaktır.