Page 221 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 221

NOKTALAMA İŞARETLERİ (NOKTALI VİRGÜL, İKİ NOKTA, ÜNLEM İŞARETİ )ALAMA İŞARETLERİ (NOKTALI VİRGÜL, İKİ NOKTA, ÜNLEM İŞARETİ )
            NOKT                                                                            7. BÖLÜM   221
               NOKTALI VİRGÜL (;)                              İKİ NOKTA (:)

             •   Ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri ayır-  •   Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlelerden sonra
               mak için kullanılır.                            kullanılır.

             Ő  Ayağını sıcak tut,   başını serin;   gönlünü ferah tut,   dü-   Ő  Sınıfımızın  çalışkan  öğrencileri  şunlardır:  Aytekin,
                   1. cümle    2. cümle     3. cümle           Hüseyin, Aslı, Mehtap.
               şünme derin�                                  •  Kendisiyle ilgili açıklama yapılacak cümlelerden son-
                 4. cümle                                      ra kullanılır.
             Ő  Eşeğin kuyruğunu kalabalıkta kesme;   kimi uzun der,
                                                             Ő  Beni  en  çok  etkileyen  sözü  şuydu:  İnsan  acılarıyla
                           1. cümle              2. cümle
               kimi kısa�                                      büyür.
       EDİTÖR YAYINLARI
                3. cümle
                                                                {  Not: İki noktadan sonra cümle ve özel ad ni-
             •   Cümle  içinde  virgüllerle  ayrılmış  tür  veya  takımları   teliğinde  olmayan  örnekler  sıralandığında  bunlar
               birbirinden ayırmak için kullanılır.            büyük harfle başlamaz.

             Ő  Çatal, bıçak ve kaşıkları makinenin üst kısmına  ;  tava,
                                                             Ő  Şu üç beyazdan uzak duralım: un, tuz, şeker.
                               1. takım
               bardak ve tencereleri ise makinenin alt kısmına   dizdi.  •  Karşılıklı konuşmalarda, konuşan kişiyi belirten
                               2. takım
                                                               sözlerden sonra kullanılır.
             Ő  Portakal, limon, mandalinada C vitamini  ; yeşil sebze-  Ő  Hacivat: Aferin!..
                             1. tür                            Karagöz: Sağ olasın Hacı Cavcav, ver elini öpeyim!
               lerde K vitamini   vardır.                      Hacivat: Aman istemez, zaten cebimde para da yok!
                   2. tür
                                                             •   Edebî eserlerde, konuşma bölümünden önceki
             •   İkiden fazla eş değer ögeler arasında virgül bulunu-  ifadenin sonunda kullanılır.
               yorsa özneden sonra noktalı virgül kullanılabilir.
                                                             Ő  Recep Amca, Tuna’yı görünce sordu:
             Ő  İstanbul ; Ankara, Adana ve Van’dan daha kalabalıktır.  – Evlat, baban nerede?
                özne



            ÜNLEM İŞARETİ (!)
            •   Sevinç, acı, korku, şaşma gibi duyguları anlatan cümle veya ifadelerin sonunda kullanılır.

                        Cümle            Belirttiği Duygu             Cümle                  Belirttiği Duygu
             Ő  Yaşasın, tatile gidiyoruz!  Sevinç     Ő  Aman Allah'ım, üstümüze doğru geliyor!  Korku
             Ő  Vay canına, bu sen misin!   Şaşırma    Ő  Vah vah, zavallının kimsesi de yokmuş!  Acıma

            •   Seslenme, hitap ve uyarı sözlerinden sonra kullanılır.

            Ő  Beyler, hanımlar!   Bankaya ne zaman gidilecek?   Ő  Ey Türk milleti!   Bu yapılanlar yapılacakların teminatıdır.
                  seslenme                                        hitap

             {   Not: Seslenme ve hitap sözlerinden hemen sonra konulabileceği gibi cümlenin sonuna da konabilir.


            Ő  Dostlar! Biz bu yolun yolcusuyuz. (Ünlem işareti, hitap sözcüğünden hemen sonra kullanılmıştır.)
               Dostlar, biz bu yolun yolcusuyuz! (Ünlem işareti, cümlenin sonunda kullanılmıştır.)
            •   Alay veya küçümseme anlamı kazandırılmak istenen sözden hemen sonra yay ayraç içinde ünlem işareti kullanılır.

            Ő  Kadın, isteseymiş masa örtüsünü bir saatte örermiş (!) ama yapmak istemiyormuş. (Alay anlamı katmıştır.)
            Ő  Yaptığı şeylerde zekâ belirtisi dahi (!) yoktu. (Küçümseme anlamı katmıştır.)
   216   217   218   219   220   221   222   223   224   225   226