Page 214 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

214

Yazımı Sıkça Karıştırılan Bazı Sözcükler
• “Biraz, birçok, birçoğu, birkaç, birkaçı, birtakım, herhangi, hiçbir, hiçbiri” belirsizlik sıfat ve zamirleri gelenekleş-
miş olarak bitişik yazılır.
• “Her şey, hiçbir şey, birçok şey” sözcüklerinde olduğu gibi “şey” sözcüğü hiçbir kelimeyle bitişik yazılmaz.
• “Her” kelimesi bazı kalıplaşmış sözcükler dışında (herkes, herhangi) ayrı yazılır. → her an, her biri, her gün vb.

• “Dış, iç, sıra” sözleriyle oluşturulan birleşik sözcük ve terimler ayrı yazılır. → ahlak dışı, çağ dışı, din dışı, kanun
dışı, olağan dışı, yasa dışı; ceviz içi, hafta içi, yurt içi; aklı sıra, ardı sıra, peşi sıra, yanı sıra vb.
• Çiçek dışında anlamlar taşıyan baklaçiçeği (renk), narçiçeği (renk), suçiçeği (hastalık); ot dışında anlamlar
taşıyan ağızotu (barut), sıçanotu (arsenik); ses düşmesine uğramış olan çöreotu ve yazımı gelenekleşmiş olan
EDİTÖR YAYINLARI
semizotu, dereotu bitişik yazılır.
• “Alt, üst, ana, ön, art, arka, yan, karşı, iç, dış, orta, büyük, küçük, sağ, sol, peşin, bir, iki, tek, çok, çift” sözlerinin
başa getirilmesiyle oluşturulan birleşik sözcük ve terimler ayrı yazılır. → alt yazı, üst kat, ana dili, ön söz, art
niyet, arka plan, yan etki, karşı görüş, iç savaş, dış hat, orta oyunu, büyük dalga, küçük harf, sağ bek, sol açık,
peşin hüküm, bir hücreli, iki anlamlı, tek hücreli, çok hücreli, çift kanatlılar vb.

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR

1. I� Birçoğumuz henüz işin ciddiyetini anlamış değiliz, Çözüm: Somut olarak yer belirten “alt” ve “üst” sözle-
ne yazık ki! riyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır.
Bu açıklamaya göre A seçeneğindeki “yeraltı” ifadesinin
II� Bir takım işaretler vardı paketlerin üzerinde. ayrı yazılması (yer altı) gerekir. Bahsedilen durum ger-
III� Herhangibir sorunla karşılaşırsanız beni arayınız.
çek anlamda yerin altından çıkarılan sudur. Eşya adı olan
IV� Korku filmini hiç biri izlememiş meğer. “çıtçıt”, alet adı olan “kargaburnu” ve “üzeri” sözcüğüyle
Yukarıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı oluşturulan “akşamüzeri” sözcüğünün yazımı doğrudur.
yapılmamıştır?
A) I B) II C) III D) IV

Çözüm: I numaralı cümlede yazım yanlışı yapılmamıştır.
II → “Bir takım” sözcüğünün yazımı yanlıştır. “Birtakım”
sözcüğü belirsizlik sıfatı olduğunda bitişik yazılır. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı
III → “Herhangibir” ifadesindeki “bir” sözcüğü ayrı yazıl- yoktur?
malıdır. A) Çocuk kuş palazı hastalığına yakalandı.
IV → “hiç biri” sözcüğündeki “bir” ifadesi bitişik yazılma- B) Dergiler basım evine gönderilmiştir.
lıdır.
C) İmdat! Can kurtaran yok mu?
D) Çocuğun böbrek üstü bezleri iltihaplanmış.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik sözcük- Çözüm: A seçeneğindeki “kuş palazı” sözcüğü bir has-
lerin yazımı ile ilgili yanlışlık yapılmıştır? talık adı olduğundan bitişik yazılmalıdır. B seçeneğindeki
A) Yeraltı suları şifa kaynağıdır. “basım evi” sözcüğü gelenekleşmiş olarak bitişik yazılır.
Bazı kalıplaşmış birleşik sözcükler bitişik yazıldığından
B) Eteğin çıtçıtları kopmuş.
C seçeneğindeki “can kurtaran” sözcüğü de bitişik yazıl-
C) Akşamüzeri bir patırtı koptu. malıdır. D seçeneğinde yazımı yanlış olan herhangi bir
D) Usta çırağa “Kargaburnunu uzat!” dedi. sözcük yoktur.