Page 212 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

212
• Kuruluş, kitap, dergi ve yön adlarıyla ölçülerin dışında kalan kelime veya kelime gruplarının kısaltılmasında, ilk
harfle birlikte kelimeyi oluşturan temel harfler dikkate alınır. Kısaltılan kelime veya kelime grubu; özel ad, unvan
veya rütbe ise ilk harf büyük; cins isim ise ilk harf küçük olur.
̛ Örnek: Alm. (Almanca), Yol Mah. (Yol Mahallesi), Prof. (Profesör), Alb. (Albay), çev. (çeviren), ed. (edebiyat)...
• Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kelimenin okunuşu esas alınır.

̛ Örnek: cm’yi, kg’dan, mm’den, kr.un.
• Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır. Ancak kısaltması
büyük harflerle yapıldığı hâlde bir kelime gibi okunan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın okunuşu esas alınır.

̛ Örnek: BDT’ye, TTK’den, THY’de, TL’nin; BOTAŞ’ın, UNESCO’ya, ASELSAN’da, NATO’dan...
EDİTÖR YAYINLARI
{ Not: Numara sözünün kısaltması da kelime gibi okunduğundan getirilecek olan ek okunuşa göre getirilecektir.

̛ Örnek: No.lu, No.suz → (Sonunda nokta olduğundan ayrıca kesme işareti kullanılmaz.)

Not: Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs işaretli kısaltmalara gelen ekler kesmeyle ayrılmaz. Bu tür kısaltmalar-
da ek noktadan ve üs işaretinden sonra, kelimenin veya üs işaretinin okunuşuna uygun olarak yazılır.

2
4
3
̛ Örnek: vb.leri, Alm.dan, İng.yi; m ye (metrekareye), cm e (santimetreküpe), 6 ten (altı üssü dörtten)...
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
1. Aşağıdakilerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır? Çözüm: A seçeneğindeki “ikişer”, C seçeneğindeki “yedi-
şer” ve D seçeneğindeki “ellişer” sözcükleri verilen kurala
A) TBMM’nin kuruluşuyla ilgili bir konferans verildi.
örnek gösterilebilir.
B) DSİ’ye yönelik suçlamalar merak konusu oldu.
kaynaştırma
C) ÖSYM’nin bu yılki sınava yönelik tutumu merak iki-ş-er yedi-ş-er elli-ş-er harfi
ediliyor. sözcükler ünlü
D) THY’nın bu yılki uçak seferleri salı başlayacak. harfle bitmiş
beş-er → Sözcük sessiz harfle bittiğinden kaynaştırma
harfi kullanılmamıştır. “Beş” sözcüğünün sonundaki “ş”
Çözüm: Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen ek- harfi kaynaştırma harfi değildir, sözcüğün kökünde vardır.
ler, kısaltmanın son harfine göre getirilir. Buna göre D se-
çeneğinde yazım yanlışı yapılmıştır. “THY'nın” ifadesinde
ek, kısaltmanın açılımına (Türk Hava Yollarının) göre ge- 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sayılara getiri-
tirilmiştir. Bu hatalı bir yazımdır, kısaltmanın son harfine len eklerin yazımında yanlışlık yapılmıştır?
göre ifade, “THY'nin” şeklinde yazılmalıdır.
A) Sınıf listesinde 5’inci sıradayım.
B) Teyzemler 3’üncü katta oturuyor.
C) Evimiz binanın 7’inci katındaymış.

2. Üleştirme sayı sıfatı eki “-er/-ar” ünlüyle biten sayılara D) Asansör 9’uncu katta arızalandı.
eklendiğinde araya “ş” kaynaştırma harfi girer.
Aşağıdakilerden hangisinde bu kurala örnek oluş- Çözüm: Sıra sayıları yazılırken rakamdan sonra kes-
turan bir sözcük yoktur? me işareti konularak derece gösteren ek yazılır. Derece
gösteren ek; sessiz harfle biten rakamlara “-ıncı/-inci/-un-
A) Defterinize ikişer cümle yazın. cu/-üncü”, sesli harfle biten rakamlara “-ncı/-nci/-ncu/-n-
B) Oyuncular beşer kişilik gruplara ayrıldılar. cü” şeklinde gelir. Buna göre C’deki yazım yanlıştır. 7
C) Masalara yedişer tabak koyalım. (yedi) rakamı sesli harfle biter ve 7'nci (yedinci) şeklinde
D) Üyelerden bu ay ellişer lira toplayalım. yazılmalıdır.