Page 76 - 8. Sınıf Türkçe Defterim

6. BÖLÜM: YAZIM KURALLARI ÖZETİN ÖZETİ

SAYILARIN VE KISALTMALARIN YAZIMI
1 - 2 Sayıların Yazımı bir - iki

Q Sayılar metin içerisinde yazıyla yazılabildiği gibi rakamla Q Sıra sayıları rakamla veya yazıyla yazılabilir. Rakamla

da yazılabilir. Özellikle saat, para tutarı, ölçü, istatitik yazılırsa rakamdan sonra nokta konur ya da kesme işa-
verilerine ilişkin sayılarda rakam kullanılır. reti konularak sırayı belirten ek (-inci) yazılır.
» Sevgi’nin dedesi üç ayda bir maaş alıyormuş. » 75. (yetmiş beşinci), XII. (on ikinci), 8’inci (sekizinci),

» Uçak 12.50’de buraya varmış olur. (Saat) 6’ncı (altıncı)...
» Terziye on sekiz metre kumaş bıraktım. (Ölçü)
Sıra sayıları ekle gösterildiklerinde rakamdan sonra sadece
» Yerde bulduğu 1.500 lirayı karakola götürdü. (Para) kesme işareti ve ek yazılır, ayrıca nokta konmaz.

Q Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır. » 100.’üncü (yanlış) - 100’üncü (doğru)
» Yirmi dokuz yıl sonra ilk kez karşılaştık.
» Bu bir gün yüz seksen beş yıl gibi geldi bana. Q Ticari belgelerde para ile ilgili sayılar bitişik yazılır.
» Senedin üzerinde yirmibeşbinTL yazıyordu.
Q Üleştirme sayıları rakamla değil yazıyla belirtilir.
» Çekin üzerinde üçyüzseksenyedibinTL yazıyordu.
» 2’şer (X) - ikişer (doğru) » 10’ar (X) - onar (doğru)

TDK Kısaltmaların Yazımı T.C.

Q Kurum, kuruluş, ülke, kitap, dergi ve yön adları kısaltılır- » Alm. (Almanca), Yol Mah. (Yol Mahallesi), Prof. (Profe-
ken her kelimenin ilk harfi büyük yazılır ve harfler ara- sör), Alb. (Albay), çev. (çeviren), ed. (edebiyat)...
sına nokta konmaz.
Q Ölçü birimlerinin uluslararası kısaltmaları kullanılır.
» TDK (Türk Dil Kurumu), ABD (Amerika Birleşik Devletleri), » m (metre), cm (santimetre), km (kilometre), g (gram), kg
KB (Kutadgu Bilig), TD (Türk Dili), K (kuzey)... (kilogram), l (litre), m (metrekare)...
2

Q Bazen kelimelerin, özellikle son kelimenin birkaç harfinin Q Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde
kısaltmaya alındığı da görülür. Bazen de aradaki kelime- kelimenin okunuşu esas alınır.
lerden hiç harf alınmadığı olur. Bu tür kısaltmalarda, » cm’yi, kg’dan, mm’den, kr.un.
kısaltmanın akılda kalabilmesi için yeni bir kelime oluş-
turma amacı güdülür. Q Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde
kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır. Ancak
» BOTAŞ (Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi), kısaltması büyük harflerle yapıldığı hâlde bir kelime gibi
TÖMER (Türkçe Öğretim Merkezi)...
okunan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın oku-
Gelenekleşmiş olan T.C. (Türkiye Cumhuriyeti) ve T. nuşu esas alınır.
(Türkçe) kısaltmaları dışında büyük harfle yapılan kısalt- » BDT’ye, TTK’den, THY’de, TL’nin; BOTAŞ’ın, UNESCO’ya,
malarda araya ve sona nokta konmaz. ASELSAN’da, NATO’dan...

Q Kuruluş, kitap, dergi ve yön adlarıyla ölçülerin dışında Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs işaretli kısaltma-
kalan kelime veya kelime gruplarının kısaltılmasında, ilk lara gelen ekler kesmeyle ayrılmaz. Bu tür kısaltmalarda
harfle birlikte kelimeyi oluşturan temel harfler dikkate ek noktadan ve üs işaretinden sonra, kelimenin veya üs
alınır. Kısaltılan kelime veya kelime grubu; özel ad, ünvan işaretinin okunuşuna uygun olarak yazılır.
2
3
veya rütbe ise ilk harf büyük; cins isim ise ilk harf küçük » vb.leri, Alm.dan, İng.yi; m ye (metrekareye), cm e
4
olur. (santimetreküpe), 6 ten (altı üssü dörtten)...

8. Sınıf Türkçe 75