Page 75 - 8. Sınıf Türkçe Defterim
P. 75

ÖZETİN ÖZETİ                                                      6. BÖLÜM: YAZIM KURALLARI


                                          “DE”, “Kİ” VE “Mİ”NİN YAZIMI

           DE                 Q   Türkçede “de”, bağlaç ve ek olma durumuna göre iki şekilde yazılır.




                      Bağlaç Olan “de”                                        Ek Olan “-de”

         Q  Kendisinden önce gelen sözcükten ayrı yazılır.     Q  Kendisinden önce gelen sözcüğe bitişik yazılır.

            » Duy da inanma, dedikten sonra arkasını dönüp çıktı.    » Komşularımızın evinde elektrikler kesilmiş.
         Q   “te / ta” biçiminde kullanılamaz.                 Q   “-te / -ta” biçiminde kullanılabilir.
            » Sizinle kalmayıp ta ne yapacaktı? (Yanlış)          » Bu kalemin benzeri Ahmet’de var. (Yanlış)
            Sizinle kalmayıp da ne yapacaktı? (Doğru)             Bu kalemin benzeri Ahmet’te var. (Doğru)
         Q   Özel isimlerden, kesme işaretiyle ayrılmaz.       Q   Özel isimlerden kesme işaretiyle ayrılır.

            » Yarınki partiye Serkan'da gelecek mi? (Yanlış)      » İkametgâhının İzmir'de olduğunu söylememişti.


            Ki                Q   Türkçede “ki”, bağlaç ve ek olma durumuna göre iki şekilde yazılır.




                      Bağlaç Olan “ki”                                        Ek Olan “-ki”


         Q  Kendisinden önce gelen sözcükten ayrı yazılır.     Q  Kendisinden önce gelen sözcüğe bitişik yazılır.
            » Duydum ki unutmuşsun gözlerimin rengini.            » Galiba evdeki hesap çarşıya uymadı.
            » Kış ki en sevdiğim mevsimdir benim.                 » Bizim ev sizinkinden büyük değil mi?
         Q   Söz ve söz gruplarıyla cümleleri birbirine bağlar.  Q   İsmin yerini tutar ya da eklendiği sözcüğü sıfat yapar.
            » Geçmiş zaman olur ki hayali cihana değer.           » Onun çantası mor, Buse’ninki ise pembe. (ilgi zamiri)

            » Spor yap ki zinde kalasın. (Cümleleri bağlamıştır.)    » Bahçedeki gülleri budamış. (sıfat yapan ki)



       Q   Şüphe ve pekiştirme göreviyle kullanılan “ki” sözü de ayrı yazılır. Ancak bağlaç olan “ki”nin zamanla kalıplaşarak kendisinden
          önceki sözcüğe bitişik yazılan örnekleri de vardır.
           » Sanki      » Oysaki     » Mademki    » Belki      » Halbuki    » Çünkü      » Meğerki    » İllaki


             Mi                                    “Mi”nin Yazımı                                  Mi


         Q  Soru eki “mi”, gelenekleşmiş olarak ayrı yazılır ve kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne göre ünlü uyumlarına uyarak
            “mı, mu, mü” şeklinde de yazılabilir.
            » Akşam filmi izleyebildiniz mi?                   » Onlarla toplantıya gidiyor mu?
            » Kitabın son baskısı çıktı mı?                    » Herkes bu espriye güldü mü?

         Q   Kendisinden sonra gelen ekle bitişik yazılır.
            » Dün beni arayan sen miydin?                      » Bu yaptıklarının sonuçlarını görüyor musun?
            » Bahçedeki otları toplamalı mıyım?                » Bu yazarın dili özgün müdür?



        74    8. Sınıf Türkçe
   70   71   72   73   74   75   76   77   78   79   80