Page 111 - 8. Sınıf TC İnkılap Tarihi Soru Bankası

4. Ünite: Atatürkçülük ve Çağdaşlaşan Türkiye
BECERI TEMELLI TEST 4 Siyasi Alanda Meydana Gelen Gelişmeler

1

Vahdettin’in Türkiye’den ayrılışı TBMM’nin açılması ve anaya-
sanın kabul edilmesi ile padişahın, dolayısıyla saltanat anlayı-
şının Türk halkı üzerinde egemenliği ve yaptırımı iyice azalmış-
tır. Bu gerekçe doğrultusunda TBMM’ye Mustafa Kemal’in de
imzasının bulunduğu bir önerge verildi. Bu önerge ile saltanatın
kaldırılması isteniyordu. Bu gelişme üzerine TBMM’de alınan
kararla 1 Kasım 1922’de saltanat kaldırıldı. Padişah Vahdet-
tin 17 Kasım sabahı İngilizlerin Malaya Zırhlısı ile İstanbul’dan
ayrıldı.
Vahdettin’in Türkiye’den Ayrılışı

Ziya Gökalp bu konu ile ilgili düşüncesini şu dizelerle dile getirmiştir:
Hükûmet halkındır, Sultanın değil,
Ferman milletindir, divanın değil...

Teşri (yasama), kaza (yargı), icra (yürütme): Her hak onundur,
Taht onun, taç onun toprak onundur...
Ziya Gökalp’in dizelerinde anlatılmak istenen ana düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mutlak hâkimiyet B) Millî egemenlik C) Meşruti monarşi D) Güçler birliği

2
23 Nisan 1920 tarihinde açılan Büyük Millet Meclisi, dönemin şartları gereği olağanüstü yetkilere sahip bir meclisti. Bu
Meclis; Millî Mücadele’yi yönetebilmek ve ihtiyaç duyduğu yetkileri belirleyebilmek için 1921 yılında, Teşkilat - ı Esasiye
adında, bir anayasa hazırlamıştı. Savaş şartlarına cevap verecek şekilde, kısa ve öz olarak hazırlanan bu anayasada,
temel hak ve özgürlüklerle ilgili kurallar yer almamıştı. Cumhuriyetin ilanından sonra 1921 Anayasası’nda değişiklik
yapılmış; devletin yönetim şeklinin cumhuriyet, resmî dilinin Türkçe, dininin İslam olduğuna dair maddeler anayasaya
eklenmişti. Millî Mücadele’nin başarıyla tamamlanmasının ardından değişen şartlara cevap verecek daha geniş kap-
samlı yeni bir anayasaya ihtiyaç duyuldu. 20 Nisan 1924 tarihinde devletin temel kurumlarını ve yetkilerini belirleyen,
vatandaşların temel hak ve hürriyetlerini koruma altına alan yeni anayasa, 20 Nisan 1924’te TBMM’de kabul edildi.

Buna göre;
I. Olağanüstü şartlarda hazırlanmış olan 1921 Anayasası savaş sonrası ihtiyaçlara cevap vermemiştir.

II. Savaş sonrası üniter devlet yapısına uygun bir anayasa hazırlanmıştır.
III. 1924 Anayasası değişmeden günümüze kadar gelmiştir.
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

A) I ve II B) Yalnız III C) Yalnız I D) Yalnız II

3 Mustafa Kemal Atatürk, “Toplumda en yüksek özgürlüğün, en yüksek eşitlik ve adaletin devamlı şekilde sağlanması ve
korunması, ancak tam anlamıyla millî egemenliğin kurulmuş olmasına bağlıdır. Bu nedenle özgürlüğün de eşitliğin de
adaletin de dayanak noktası millî egemenliktir.” açıklamasını yapmıştır.

Buna göre Mustafa Kemal açıklamasında;
I. cumhuriyet, II. demokrasi, III. kültür
unsurlarından hangilerinin adalet ve eşitliğin sağlanması için vazgeçilmez olduğunu savunmuştur?

A) I ve II B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III

110 8. Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük