Page 151 - 7. SINIF DUBLEKS TÜRKÇE DEFTERİM
P. 151
12. Bölüm: Metin Türleri ÖZETİN ÖZETİ
Anı (Hatıra) Q Kişilerin başından geçen ya da tanık oldukları olayları üzerinden belli bir zaman geçtikten sonra
yazıya aktarmalarıyla oluşan metinlerdir.
Q Anılar geçmişte yaşananların unutulmaması, yok olup gitmemesi için yazılır.
» Atatürk’ün Çankaya Köşkü’ndeki bahçesini yapıyordum. Bir gün Atatürk, yaveri ve ben bahçede dolaşıyorduk. Çok ihti-
yar ve geniş bir ağacın Atatürk’ün geçeceği yolu kapadığını gördük. Ağacın bir yanı dik bir sırt, diğer yanı suyu çekilmiş
bir havuzdu. Ata, havuz etrafındaki kısma yaslanarak karşı tarafa geçti. Derhal atıldım “Emrederseniz derhal keselim
Paşa’m.” dedim. Bir an yüzüme baktı, sonra:
— Sen hayatında böyle bir ağaç yetiştirdin mi ki bu ağacı keseceksin!
Mevlüt BAYSAL
Bu metinde bahçe mimarı Mevlüt Baysal, Atatürk’le yaşadığı ilgi çekici bir olayı anlatmıştır.
Haber Metni Q Toplumu ilgilendiren güncel bir olay ya da durum hakkında bilgi vermek amacıyla yazılan ve kitle ileti-
şim araçlarında (televizyon, internet...) yayınlanan yazılara haber metni (haber yazısı) denir.
Q Haber metinleri yazılırken tarafsız olunmalı; açık, akıcı ve anlaşılır bir dil kullanılmalıdır. Haber metinleri 5N 1K sorularına
cevap vermelidir.
Ne? Nerede? Ne zaman? Nasıl? Niçin? Kim?
5 Konuyu buldurur? 5 Yeri buldurur. 5 Zamanı buldurur. 5 Yöntemi buldurur. 5 Amacı buldurur. 5 Kişiyi buldurur.
» Bakan Ziya Selçuk, dün akşam saatlerinde bir basın toplantısında büyük bir heyecanla konuştu. Okulların açılmasıyla ilgili
akıllardaki sorulara netlik kazandırmak için “Mart ayının başında kademeli olarak yüz yüze eğitime başlanıyor.” ifadesini
kullandı.
Hikâye Edici Metinler
Hikâye (Öykü) Q Olmuş ya da olabilecek olayların yer, kişi ve zaman unsurlarına dikkat edilerek anlatıldığı metinlerdir.
Q Kısa metinlerdir, karakter sayısı azdır. Hikâyelerde serim, düğüm, çözüm bölümleri bulunur.
Serim: Olay anlatan metinle- Düğüm: Olay anlatan metinlerin Çözüm: Olay anlatan metinlerin sonuç bölümüdür.
rin giriş bölümüdür. Karakter- gelişme bölümüdür. Olay, okurun ilgi- Bahsedilen olay, düşünce ya da durum sonuçlandırı-
lerin tanıtıldığı bölümdür. sini çekecek şekilde aşamalandırılır. lır ve karakterin son hâli okura anlatılır.
» Serim
Kübra, özel günlere çok önem veren ve bu günleri mutlaka hatırlayan bir kızdı. O gün de Kübra’nın doğum
Düğüm
günüydü ama kimse hatırlamamıştı. Kübra üzgün üzgün okuldan eve döndü. İçeri girince arkadaşlarının
“Sürpriz!” diye bağırdığını duydu ve kimsenin bugünü unutmaması onu çok mutlu etti. Çözüm
Masal Q Olağanüstü kişilerin yaşadığı, olağanüstü olay ya da durumları anlatan metin türüne masal denir.
Q Masallarda tekerlemeler vardır (Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde...).
Q Masallarda hayal ürünü olaylar anlatılır. Masallarda anlatılan yer ve zaman (Kaf Dağı, Keloğlan’ın ülkesi vb.) gerçek değildir.
Q Masallarda evrensel konular işlenir. Eğitici olduğu için sonunda iyiler ödüllendirilir, kötüler cezalandırılır.
» (...) Böylece kötü vezir açgözlülüğünün bedelini ödedi. Ölünceye değin Zümrüdüanka’nın yavrularını beslemeye mahkûm oldu.
Keloğlan da padişahın kızıyla evlenip kırk gün kırk gece düğün yaptı. Gökten de üç elma düştü. Biri Keloğlan’ın, biri prense-
sin, biri de bu masalı dinleyenlerin başına...
MARKAJ YAYINLARI 151
Markaj Yayınları / 7. Sınıf Türkçe