Page 135 - 7. Sınıf Türkçe Defterim

ÖZETİN ÖZETİ 10. Bölüm: Anlama Dayalı Anlatım Bozuklukları

ANLAMA DAYALI ANLATIM BOZUKLUKLARI

Gereksiz Sözcük Kullanımı

Q Aynı anlama gelen, aynı görevi karşılayan ek, sözcük veya sözcük gruplarının cümlede birlikte kullanılmasından kaynaklanan
anlatım bozukluğudur.
Q Bu tür cümlelerde aynı anlama gelen sözlerden biri çıkarıldığında cümlenin anlamında daralma ya da bozulma olmaz.

Cümle Anlatım Bozukluğunun Nedeni Doğru Kullanımı

“Yaya” yürüyerek giden kimse anlamında olduğundan 5 Bu yol yürümekle
» Bu yol yaya yürümekle bitmez.
“yürümek” ifadesiyle birlikte kullanılmaz. bitmez.
“Tartışmak” eylemi karşılıklı olarak yapıldığı için “karşı-
» Dün ikisi karşılıklı tartıştı. 5 Dün ikisi tartıştı
lıklı” ifadesiyle birlikte kullanılmaz.
» Geçmişteki anılarımla yola çıkarak “Anı” geçmişte yaşanmış olduğundan “geçmişteki” ifa- 5 Anılarımdan yola çıkarak
bu öyküleri yazdım. desiyle birlikte kullanılmaz. bu öyküleri yazdım.

Yanlış Anlamda Sözcük Kullanımı
Q Yazılış ve okunuşu benzer sözcüklerle yakın anlamlı sözcüklerin anlamının karıştırılması anlatım bozukluğuna neden olur.

Q Bu tür anlatım bozukluklarını sözcüklerin anlamını iyi bilerek önleyebilir ve yanlış anlamda kullanılmış sözcük yerine doğrusunu
yazarak düzeltebiliriz.

Cümle Anlatım Bozukluğunun Nedeni Doğru Kullanımı

Ücret: Bir hizmet karşılığında alınan para.
» Çantanın ücretini soracaktık. Fiyat: Bir nesnenin parasal karşılığı. 5 Çantanın fiyatını
soracaktık.
Buna göre çantanın fiyatı olur.

“Şans” ve “ihtimal” kelimeleri bir olayın olabilirliği 5 Sınavı kaybetme
» Sınavı kaybetme şansım yüksek anlamına gelirken şans daha çok olumlu anlam bildirir. ihtimalim yüksek diye iş
diye iş arıyorum.
Bu nedenle bu cümlede kullanımı uygun değildir. arıyorum.

Sözcüğün Yanlış Yerde Kullanımı

Q Nitelikli bir anlatımda, cümlenin anlatmak istediği düşünce açık bir şekilde ifade edilmeli, sözcükler yerli yerinde kullanılmalı-
dır. Söz diziminde uyulması gereken en önemli kural, sözcüklerin yapısal ve anlamsal yönden bir çırpıda anlaşılabilecek şekilde
sıralanmasıdır. Yerinde kullanılmayan bir söz, cümlenin anlamını değiştirebilir.

Cümle Anlatılmak İstenen Nasıl Düzeltilebilir?

Köprüler tekrar tekrar yıkılmıştır. (Yanlış) 5 Bu anlam karışıklığının giderilmesi
» Haberlerde tekrar tekrar yıkılan için “tekrar tekrar” ikilemesi “izle-
köprüleri izledim. Yıkılan köprü görüntüleri tekrar tekrar
izlenmiştir. (Doğru) dim” kelimesinin önüne getirilmelidir.

Evde hiç eşya yoktur, ev boştur. (Yanlış) 5 Anlam karışıklığının giderilmesi için
» Bütün gün bomboş evde oturdum. Kişi evde hiçbir şey yapmadan oturmuş- “bomboş” sözcüğü “evde” sözcüğünden
tur. (Doğru) sonra gelmelidir.

134 7. Sınıf Türkçe