Page 122 - 7. Sınıf Türkçe Defterim

9. Bölüm: Yazım Kuralları ÖZETİN ÖZETİ

SAYILARIn Yazımı

Sayılar nasıl yazılır? Sayılar metin içerisinde yazıyla yazılabildiği gibi rakamla da yazılabilir.

Q Sayılar metinde yazıyla yazılabilir ancak özellikle saat, Q Sıra sayıları rakamla veya yazıyla yazılabilir. Rakamla
para tutarı, ölçü, istatistik verilerine ilişkin sayılarda yazılırsa rakamdan sonra nokta konur ya da kesme işa-
rakam kullanılır. reti konularak sırayı belirten ek (-inci) yazılır.
» Anneannesine üç günde bir uğruyormuş. » 55. (elli beşinci), XIX. (on dokuzuncu), 6’ncı (altıncı),

» 12.50’de tren garında olmamız gerekiyor. (Saat) 10’uncu (onuncu)...
» Anneme on sekiz metre kadife kumaş aldım. (Ölçü)
Sıra sayıları ekle gösterildiklerinde rakamdan sonra sadece
» Artık 1.000 liraya alışveriş yapılamaz oldu. (Para)
kesme işareti ve ek yazılır, ayrıca nokta konmaz.
Q Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır. » 100.’üncü (yanlış) - 100’üncü (doğru)
» Elli üçüncü yaş gününü hatırlamıyordu.

» Eserin adı "Bin Dokuz Yüz Seksen Dört" diye değiştirildi. Q Ticari belgelerde para ile ilgili sayılar bitişik yazılır.
Q Üleştirme sayıları rakamla değil, yazıyla belirtilir. » Senedin üzerinde yüzonbinTL yazıyordu.
» 5’şer (X) - beşer (doğru) » 7’şer (X) - yedişer (doğru) » Çekin üzerinde dörtyüzyetmişbeşbinTL yazıyordu.

KISALTMALARIn Yazımı

TBMM - TDK - km Türkiye Büyük Millet Meclisi - Türk Dil Kurumu - kilometre

Q Kurum, kuruluş, ülke, kitap, dergi ve yön adları kısaltılır- » Alm. (Almanca), Yol Mah. (Yol Mahallesi), Prof. (Profe-
ken her kelimenin ilk harfi büyük yazılır ve harfler ara- sör), Alb. (Albay), çev. (çeviren), ed. (edebiyat)...
sına nokta konmaz.
Q Ölçü birimlerinin uluslararası kısaltmaları kullanılır.
» TDK (Türk Dil Kurumu), ABD (Amerika Birleşik Devletleri), » km (kilometre), kg (kilogram), l (litre), m (metrekare)...
2
KB (Kutadgu Bilig), TD (Türk Dili), K (kuzey)...
Q Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde
Q Bazen kelimelerin, özellikle son kelimenin birkaç harfinin kelimenin okunuşu esas alınır.
kısaltmaya alındığı da görülür. Bazen de aradaki kelime-
lerden hiç harf alınmadığı olur. Bu tür kısaltmalarda, » cm’yi, kg’dan, mm’den, kr.un...
kısaltmanın akılda kalabilmesi için yeni bir kelime oluş- Q Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde
turma amacı güdülür. kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır. Ancak
kısaltması büyük harflerle yapıldığı hâlde bir kelime gibi
» BOTAŞ (Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi),
TÖMER (Türkçe Öğretim Merkezi)... okunan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın oku-
nuşu esas alınır.
Gelenekleşmiş olan T.C. (Türkiye Cumhuriyeti) ve T. » BDT’ye, TTK’den, TL’nin; BOTAŞ’ın, UNESCO’ya, NATO’dan...
(Türkçe) kısaltmaları dışında büyük harfle yapılan kısalt-
malarda araya ve sona nokta konmaz. Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs işaretli kısaltma-
lara gelen ekler kesmeyle ayrılmaz. Bu tür kısaltmalarda
Q Kuruluş, kitap, dergi ve yön adlarıyla ölçülerin dışında
kalan kelime veya kelime gruplarının kısaltılmasında, ilk ek noktadan ve üs işaretinden sonra, kelimenin veya üs
harfle birlikte kelimeyi oluşturan temel harfler dikkate işaretinin okunuşuna uygun olarak yazılır.
2
3
alınır. Kısaltılan kelime veya kelime grubu; özel ad ise ilk » vb.leri, Alm.dan, İng.yi; m ye (metrekareye), cm e
4
harf büyük; cins isim ise ilk harf küçük olur. (santimetreküpe), 6 ten (altı üssü dörtten)...

7. Sınıf Türkçe 121