Page 106 - 7. Sınıf Fen Bilimleri Defterim

4. ÜNİTE: SAF MADDE VE KARIŞIMLAR ÖZETİN ÖZETİ

Karışımlar
Q Birden fazla maddenin özelliklerini kaybetmeden bir araya 2. Homojen Karışım
gelmesiyle karışımlar oluşur.
Q Karışımı oluşturan maddeler tek bir madde gibi görünü-
Q Çorba, köfte, salata, hava, toprak, deniz suyu karışım- yorsa bu tür karışımlara homojen karışım (çözelti) denir.
lara örnektir.
Q Bu karışımlara dışarıdan bakıldığında her tarafında aynı
Q Karışımı oluşturan maddeler herhangi bir oranda bir özelliği gösterir. Çözeltiler katı, sıvı ve gaz halde olabilir.
araya gelirler. Dolayısıyla karışımı oluşturan maddeler Q Hava, kolonya örnek verilebilir.
arasında bir oran yoktur.
Q Bir çözelti çözücü ve çözünenden oluşur. Katıların sıvı-
Q Karışımı meydana getiren maddeler kendi özelliklerini larda çözünmesiyle oluşan çözeltilerde kullanılan sıvı
koruduğundan saf madde değildir. madde çözücü, katı madde ise çözünendir.

Q Fiziksel yöntemlerle oluşurlar. Ayrıca fiziksel yöntemlerle 5 Katı - katı, sıvı - sıvı, gaz - gaz, sıvı - gaz, sıvı - katı
karışımları oluşturan maddeler ayrılabilirler. çözeltilerinde miktarı fazla olan madde çözücü, mik-
tarı az olan madde çözünendir.
Q Karışımlar sembollerle ya da formüllerle gösterilmezler.
5 Katı - katı çözeltilere ve tunç, lehim; sıvı - katı çözelti-
Q Belirli bir hal değişim sıcaklıkları yoktur. lere tuzlu su, şekerli su; sıvı - sıvı çözeltilere kolonya,

Q Karışımlar homojen ve heterojen karışımlar olmak üzere sirke; sıvı - gaz çözeltilere gazoz, kola, soda örnek
ikiye ayrılır. verilebilir.
1. Heterojen Karışım

Q Karışımı oluşturan maddeler karışımın her tarafında eşit Tanecik Modeli
olarak dağılmıyorsa bu tür karışımlara heterojen karışım
denir.
Q Heterojen karışımlara dışarıdan bakıldığında karışımın
içindeki maddeler görülebilir. Çözünme Hızına Etki Eden Faktörler
Sıcaklık: Sıcaklık ve çözünme hızı doğru orantılıdır. Sıcaklık
Q Ayran, çamur, sis, kum-taş karışımı, zeytinyağı-su, arttıkça çözünen maddelerin çözünme hızı artar.
talaş-demir tozu, heterojen karışımlara örnek olarak
verilebilir. Temas yüzeyi: Çözünen maddenin çözücü madde ile temas
yüzeyi arttığında çözünme hızı da artar. Toz şeker küp şekere
göre yarım litre suda daha kısa sürede çözünür.
Tanecik Modeli Karıştırmak: Çalkalama ya da karıştırma sonucu çözünme

hızı artar. Bardaktaki çay karıştırıldığında içindeki şeker
daha çabuk çözünür.

Karışımların Ayrılması

Q Karışımlar saf olmayan maddeler oldukları için kendini oluşturan maddelerin özelliklerini asla kaybetmezler.
Q Bu nedenle karışımları tekrar eski hallerine getirmek mümkündür. Karışımları ayırmak için bazı fiziksel yöntemler kullana-
biliriz.
Q Karışımları ayırmak için fiziksel yöntemleri kullanırken karışımları ya da çözeltileri % 100 ayırmış sayılmayız ama büyük bir
oranda ayırma işlemini sağlamış oluruz.
Buharlaştırmayla Ayırma Yöntemi

Q Bir katı madde sıvı madde içinde çözündüğünde oluşan çözeltiyi ayırmak için buharlaştırma yöntemi kullanılır.

Q Buharlaştırma işlemi kapta katı madde kalıncaya kadar devam eder.

7. Sınıf Fen Bilimleri 105