Page 5 - 7'DEN LGS'YE FEN BİLİMLERİ HAZIRLIK İLK ADIM - EDİTÖR YAYINLARI
P. 5

8. SINIF SORULARIYLA TANIŞMA                                             MEVSIMLERIN OLUŞUMU

            5  Aşağıda verilen kavramlar görsel üzerinde doğru   7                              D/Y
               yerlere yerleştirilecektir.
                    Dolanma     Dönme                             Gece ve gündüz sıcaklık farkının
                    Düzlemi     Ekseni     Ekvator             I  nedeni Dünya’nın kendi ekseni etra-  D
                                                                  fında dönmesidir.
                                          K
                                                                  Dünya’nın  yörünge  hızı,  Güneş’e
                                          L                    II  yakın olduğu dönemlerde artarken,   D
                                                                  uzak olduğu dönemlerde azalır.
                                             M
       EDİTÖR YAYINLARI
                                                                  Mevsimlerin oluşumunda Dünya’nın
                                                               III  Güneş’e yakın veya uzak oluşunun   Y
                                                                  hiçbir etkisi yoktur.
               Buna göre verilen görselde K, L ve M ile göste-  Yukarıdaki tabloda bazı bilgiler, doğru (D) ya da
               rilen kısma hangi kavramlar gelmelidir?        yanlış (Y) olma durumuna göre işaretlenmiştir.
                        K          L          M               Tablonun işaretlenmesiyle ilgili aşağıda verilen
                                 Dönme     Dolanma            ifadelerden hangisi doğrudur?
               A)     Ekvator
                                 Ekseni     düzlemi           A)  I ve II doğru, III yanlış işaretlenmiştir.
                     Dönme      Dolanma
               B)                           Ekvator           B)  Her üçü de doğru işaretlenmiştir.
                     Ekseni     düzlemi
                     Dönme                 Dolanma            C)  Her üçü de yanlış işaretlenmiştir.
               C)               Ekvator                       D)  I doğru, II ve III yanlış işaretlenmiştir.
                     Ekseni                 düzlemi
                    Dolanma      Dönme
               D)                           Ekvator       Çözüm: Gece  ve  gündüz  sıcaklık  farkının  nedeni  Dün-
                     düzlemi     Ekseni                   ya’nın  kendi  ekseni  etrafında  dönmesidir.  Dünya’nın  yö-
                                                          rünge  hızı,  Güneş’e  yakın  olduğu  dönemlerde  artarken,
           Çözüm: Dünya soldan sağa doğru kendi etrafında dönme   uzak olduğu dönemlerde azalır. Mevsimlerin oluşumunda
           ve Güneş etrafında dolanma hareketi yapar. Bu dönme ha-  Dünya’nın Güneş’e yakın veya uzak oluşunun hiçbir etkisi
           reketini elips şeklindeki yörünge düzlemi üzerinde yapar.   yoktur.
           Verilen şekildeki; K: Dönme Ekseni, L: Dolanma düzlemi
           M: Ekvator olmalıdır.



            6  Dünya’nın şekli ve hareketleri ile ilgili;
               I.  Dünya kendi ekseni etrafında dönerken aynı
                 zamanda Güneş’in etrafında da dolanır.
                                                           8  Dünya’nın eksen eğikliği 23°27′ dan az olsaydı;
               II.  Dünya  kendi  ekseni  etrafında  bir  turunu  24
                 saatte tamamlar.                             I.  Güneş ışınlarının dik açıyla geldiği alanlar dara-
                                                                lırdı.
               III. Dünya’nın  Güneş  etrafında  dolanması  ve
                 dönme ekseninin eğikliği sonucu mevsimler    II.  Yıllık sıcaklık farkları azalırdı.
                 oluşur.                                      III. Gece ile gündüz arasındaki fark azalırdı.
               yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğru-  yukarıda verilen durumlardan hangileri yaşa-
               dur?                                           nırdı?
               A) Yalnız II        B) Yalnız III              A) Yalnız I         B) I ve II
               C) I ve II          D) I, II ve III            C) II ve III        D) I, II ve III


           Çözüm: Dünya kendi ekseni etrafında dönerken aynı za-  Çözüm: Dünya'nın  eksen  eğikliği  23°27′dan  az  olsaydı
           manda Güneş’in etrafında da dolanır. Kendi ekseni etra-  Güneş ışınlarının dik açıyla geldiği alanlar daralır ve yıllık
           fında dönmesi (24 saatte) sonucu gece ve gündüz, Güneş   sıcaklık farkları azalırdı. Ayrıca gece gündüz eşitliği sürekli
           etrafında dolanması ve eksen eğikliğinin sonucunda ise bir   hale gelir, Güneş’in doğuş ve batış yeri ve saatleri değiş-
           yıl yani mevsimler oluşur.                     mezdi.
                                                        5 5
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10