Page 98 - 6. Sınıf Türkçe Defterim
P. 98

6. Bölüm: Yazım Kuralları                                                    ÖZETİN ÖZETİ


                                                     Sayıların Yazımı



            Q   Sayılar harflerle de yazılabilir.              Q   Dört veya daha çok basamaklı sayılar sondan sayılmak
                » on bir ay             » haftanın ikinci günü    üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve aralarına nokta
                                                                  konur.
            Q   Saat, para ve ölçü gibi sayılarda rakam kullanılır.
                                                                  » 4.567                  » 244.593
                » 25 kg                 » 17.30
                                                               Q   Sayılarda kesirler virgüllerle ayrılır.
            Q   Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır.
                                                                  » 15,2 (15 tam, onda 2)    » 7,13 (7 tam yüzde on üç)
                » iki yüz elli          » dört bin beş yüz
                                                               Q   Sıra sayıları yazıyla ve rakamla gösterilebilir.
            Q   Senet, çek vb. belgelerdeki sayılar bitişik yazılır.
                                                                  » 15. (on beşinci)       » 15’inci (on beşinci)
                » 240,12 (ikiyüzkırkTL, onikikr.)
                                                               Q   Sıra  sayıları  ekle  gösterildiklerinde  rakamdan  sonra
            Q   Adları sayılarla oluşan oyun adları bitişik yazılır.  sadece kesme işareti ve ek yazılır, ayrıca nokta konmaz.
                » beştaş                » dokuztaş
                                                                  » 8.’inci   (Yanlış)      8’inci   (Doğru)
            Q   Romen rakamları, tarihi olaylarda, yüzyıllarda, maddele-
               rin sıralandırılmasında vs. kullanılır.         Q   Üleştirme sayıları rakamla değil yazıyla belirtilir.
                                                                  » 2’şer   (Yanlış)      ikişer   (Doğru)
                » II. Dünya Savaşı      » XX. yüzyıl



                                                   Kısaltmaların Yazımı


            Q   Kurum, kuruluş, ülke, kitap, dergi ve yön adları kısaltılır-    » Alm. (Almanca), Yol Mah. (Yol Mahallesi), Prof. (Profe-
               ken her kelimenin ilk harfi büyük yazılır ve harfler ara-  sör), Alb. (Albay), çev. (çeviren), ed. (edebiyat)...
               sına nokta konmaz.
                                                               Q   Ölçü birimlerinin uluslararası kısaltmaları kullanılır.
                » TDK  (Türk  Dil  Kurumu),  ABD  (Amerika  Birleşik  Devlet-    » m (metre), cm (santimetre), km (kilometre), g (gram), kg
                                                                                   2
               leri), KB (Kutadgu Bilig), TD (Türk Dili), K (kuzey)...  (kilogram), l (litre), m  (metrekare)...

            Q   Bazen kelimelerin, özellikle son kelimenin birkaç harfinin  Q Küçük  harflerle  yapılan  kısaltmalara  getirilen  eklerde
               kısaltmaya alındığı da görülür. Bazen de aradaki kelime-  kelimenin okunuşu esas alınır.
               lerden  hiç  harf  alınmadığı  olur.  Bu  tür  kısaltmalarda,  » cm’yi, kg’dan, mm’den, kr.un.

               kısaltmanın  akılda  kalabilmesi  için  yeni  bir  kelime  oluş-
               turma amacı güdülür.                            Q   Büyük  harflerle  yapılan  kısaltmalara  getirilen  eklerde
                                                                  kısaltmanın  son  harfinin  okunuşu  esas  alınır.  Ancak
                » BOTAŞ (Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi),   kısaltması büyük harflerle yapıldığı hâlde bir kelime gibi
               TÖMER (Türkçe Öğretim Merkezi)...                  okunan  kısaltmalara  getirilen  eklerde  kısaltmanın  oku-
                                                                  nuşu esas alınır.
             Gelenekleşmiş  olan  T.C.  (Türkiye  Cumhuriyeti)  ve  T.
             (Türkçe) kısaltmaları dışında büyük harfle yapılan kısalt-    » BDT’ye,  TTK’den,  THY’de,  TL’nin;  BOTAŞ’ın,  UNESCO’ya,
             malarda araya ve sona nokta konmaz.                  ASELSAN’da, NATO’dan...


            Q   Kuruluş,  kitap,  dergi  ve  yön  adlarıyla  ölçülerin  dışında   Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs işaretli kısaltma-
               kalan kelime veya kelime gruplarının kısaltılmasında, ilk   lara gelen ekler kesmeyle ayrılmaz. Bu tür kısaltmalarda
               harfle birlikte kelimeyi oluşturan temel harfler dikkate   ek noktadan ve üs işaretinden sonra, kelimenin veya üs
               alınır. Kısaltılan kelime veya kelime grubu; özel ad, ünvan   işaretinin okunuşuna uygun olarak yazılır.
                                                                                                             3
                                                                                          2
               veya rütbe ise ilk harf büyük; cins isim ise ilk harf küçük     » vb.leri,  Alm.dan,  İng.yi;  m ye  (metrekareye),  cm e
                                                                                   4
               olur.                                               (santimetreküpe), 6 ten (altı üssü dörtten)...


                                                                                              6. Sınıf Türkçe  97
   93   94   95   96   97   98   99   100   101   102   103