Page 132 - 6. Sınıf Türkçe Defterim
P. 132

7. Bölüm: Parçada Anlam-1                                                    ÖZETİN ÖZETİ



                                   Q   Parçalar, anlamsal olarak birbirini tamamlayan cümlelerden oluşur.
                  PARÇA            Q   Parça oluşturma sorularında çoğunlukla karışık olarak verilen cümlelerden parça oluşturul-

              OLUŞTURMA               ması  istenir.  Bu  soruları  çözerken  parçanın  konusunun  özetlendiği  giriş  cümlesini  bulmak,
                                      soruları çözmede işi kolaylaştırır.

              5   Paragraf oluşturma sorularında; paragraf bir düşünce bildiriyorsa düşünceler mantık sırasına göre, bir olay anlatılı-
                 yorsa olaylar oluş sırasına göre sıralanmalıdır.

                         Bilgilendirici Metin Örneği                          Olay Anlatan Metin Örneği

               I.     Gölün tabanı 1.30 cm kalınlığında bir tuz taba-   I.     Beni görünce hafifçe kaşları çatıldı ama
                   kası ile kaplıdır.                                      yine de hepimizi selamladı.

               II.   Anadolu’nun ortasında her tarafa bereket saçar     II.   Birkaç  çocuk  beni  parmakları  ile  işaret
                   Tuz Gölü.                                               ederek fısıldaştı.
               III.  Türkiye’nin en az yağış alan yerinde olan bu gölün   III.  Mahmut Hoca, bir yığın plastik dosyayla
                   beslendiği kaynaklar çok azdır.                         aceleyle sınıfa girdi.
               IV.   Dünya’nın  32.9  tuzluluk  oranı  ile  en  tuzlu  ikinci   IV.   Kimlerin geldiğini görmek için sınıfı şöyle
                   gölüdür.                                                bir süzdü.

                          Sıralama: II - IV - I - III                          Sıralama: III - IV - I - II



                                   Q   Parça tamamlama sorularında paragrafın bazı bölümlerinde boşluklar bırakılır ve bu boşluk-
                  PARÇA               ların uygun cümlelerle tamamlanması istenir.
              TAMAMLAMA            Q   Bu sorularda, parçanın anlam ve yapı özellikleri dikkatle incelenmeli, parça anlamca en uygun
                                      cümle ile tamamlanmalıdır.


               » Oysa kartal çok yorulmuştu, denize kadar uçacak gücü kalmamıştı. .................................... . Sanki “Ne olur birazcık sabre-
              din!” diye yalvarıyordu onlara.

              5   Boş bırakılan yere, aşağıda verilen 1. ifade getirilemezken 2 ve 3. ifadeler getirilebilir.

            1.  Bir süre uçmaya devam etti ve yavruları  2.  Yuvasına iyice yerleşip yavrularını  3.  Bir süre yuvasında kalıp dinlendi,
              için balık avlamaya karar verdi.      kanatlarının altına aldı.      yavrularıyla hasret giderdi.




                                   Q   İnsanların ve hayvanların, dış dünyanın uyaranlarını görme, işitme, koklama, dokunma ve
             DUYULARDAN               tatma  organlarıyla  algılama  yeteneğine  duyu  denir.  Yazar  anlatacaklarının  etkileyiciliğini
              YARARLANMA              arttırmak, soyut ifadeleri somutlaştırmak amacıyla metinlerinde duyulardan yararlanır.
                                   Duyular: Görme (Göz) - İşitme (Kulak) - Dokunma (Ten) - Tatma (Dil) - Koklama (Burun)

               » Uzaktan fark ediliyordu. Hasan amca ve kayığı denizin üzerinde bir nokta gibiydi. Rüzgârın ılık esintisi, denizi bir halı gibi
               kıyıya çarpıyordu. Dalgaların rüzgârla birleşen uğultusu, çürümüş balık kafalarının tiksindirici esansı bütün dinginliği bozu-
               yordu. Estikçe denizin tuzlu suyu ağzımdan kulaklarıma kadar doluyordu.

             Görme: Hasan amca   Dokunma: Rüzgârın  İşitme: Dalgaların ve   Koklama: Balıkların tiksin-  Tatma: Deniz suyunun
             ve kayığın görülmesi  ılık esintisi   rüzgârın uğultusu  dirici kokusu (esansı)  tuzlu olması



                                                                                              6. Sınıf Türkçe  131
   127   128   129   130   131   132   133   134   135   136   137