Page 171 - 5. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 171

4. Tema

             İSİMLERİ ÇEŞİTLİ ÖZELLİKLERİ BAKIMINDAN NİTELEYEN VE BELİRTEN SÖZ VARLIKLARI ÖZ VARLIKLARI
             İSİMLERİ ÇEŞİTLİ ÖZELLİKLERİ BAKIMINDAN NİTELEYEN VE BELİRTEN S
                                                         (SIF
                                                         (SIFATLAR)ATLAR)

                  › İsimlerden önce gelir�
                                                                  Ő  Örneğin “balon” sözcüğü genel anlamda cins
                  › İsimleri niteler�                               bir isimdir� Bu ismin başına getirilecek “büyük”
                  › İsimlerin durumlarını belirtir�                 ifadesi niteliğini, “patlamış” ifadesi durumunu, “iki”
                                                                    ifadesi sayısını, “birkaç” ifadesi belirsiz olduğunu
                  › İsimlerin sayılarını belirtir�
                                                                    belirtirken “hangi” ifadesi soru yoluyla sözcüğü
                  › İsimlerin ölçülerini belirtir�                  belirtir� Oluşturulacak “mavi balon” gibisinden bir
                  › İsimleri belli belirsiz ya da soru yoluyla belirtir�  ifadede, ismin niteliğini belirten “mavi” sözcüğü
           EDİTÖR YAYINLARI
                                                                    isimden önce gelecektir�
                  › Yardımcı ve tamamlayıcı ögelerdir�

                      İsimleri Çeşitli Özellikleri Bakımından Niteleyen ve Belirten Söz Varlıkları (Sıfatlar)

                       Niteleme Sıfatları                                 Belirtme Sıfatları

                                                            İşaret       Sayı         Soru        Belgisiz
                                                           Sıfatları   Sıfatları     Sıfatları    Sıfatlar

            Niteleme Sıfatları                                   Ő  Beş ekmek → Varlığı (ekmek) sayı bakımından
            •   İsimlerin önüne gelerek onların renklerini, durumlarını   belirtmiştir� → Kaç ekmek?

               ve biçimlerini gösteren ifadelerdir�
                                                                 Ő  Bazı işler → Varlığı (işler) belirsizlik bakımından
            ̛    Örnek:                                            belirtmiştir� → Hangi işler?
            Ő  Mavi kapı → Varlığı (kapı) renk bakımından        Ő  Nasıl soru → Varlığı (soru) soru bakımından
               nitelemiştir�                                       belirtmiştir�
            Ő  Yıkık duvar → Varlığı (duvar) durum bakımından
               nitelemiştir�                                     •   Belirtme sıfatları, dört başlık altında incelenir: işaret
            Ő  Dikdörtgen kapı → Varlığı (kapı) şekil, biçim       sıfatları, sayı sıfatları, belgisiz sıfatlar, soru sıfatları.
               bakımından nitelemiştir�

            •   İsme sorulan “Nasıl?” sorusunun cevabı, niteleme sı-  Işaret Sıfatları
               fatını belirtir�
                                                                 •  İsimlerden önce gelerek onları işaret yoluyla belirten
            ̛    Örnek:                                            ve “Hangi?” sorusuna cevap veren ifadelerdir�
            Ő  Tahta kapı → Nasıl kapı? → tahta (sıfat)
                                                                 ̛   Örnek:
            Ő  Yeşil otlar → Nasıl otlar? → yeşil (sıfat)
                                                                 Ő  Şu tarafta işim var� (Hangi taraf?)
            Ő  Kapalı kapı → Nasıl kapı? → kapalı (sıfat)
                                                                 Ő  Bu yolu kullanmalısın� (Hangi yolu?)
            Belirtme Sıfatları
            •  Adların önüne gelerek onları işaret, sayı, belirsizlik ve  •  “Bu, şu, o, öteki, beriki���” gibi sözcükler, ismi belirtti-
               soru yönüyle belirten ifadelerdir�                  ğinde işaret sıfatı olur�

            ̛    Örnek:                                          Ő  O kitabı alabilir miyim? (O → sıfat)

            Ő  Şu kızlar → Varlığı (kızlar) işaret bakımından    Ő  Onları alabilir miyim? (Onları → ismin yerine tercih
               belirtmiştir� → Hangi kızlar? → Şu kızlar           edilen söz varlığı )

                                                                                         Türkçe / 4. Tema     171
   166   167   168   169   170   171   172   173   174   175   176