Page 40 - 5. Sınıf Süreç Odaklı Türkçe Defterim Fasikül-3

HIZLI BAKIŞ 5. TEMA: İSMİN YERİNE TERCİH EDİLEN SÖZ VARLIKLARI (ZAMİRLER)

Belgisiz Zamirler

Q Birden fazla ismin yerini tutan ya da hangi ismin, hangi varlığın yerini tuttuğu belli olmayan zamirlerdir.
Q Türkçede kullanılan “herkes, bazıları, başkası, hepsi, biri, birkaçı, kimse, birçoğu, birazı, çoğu” sözcükleri belli başlı belgisiz
zamirlerdir.
» Tiyatroya birçoğu gelmedi, birkaçı gelmişti. » Birçoğumuz henüz çocuk sayılırız.
» Herkes kapısının önünü temizlerse sorun kalmaz. » Bu insanlardan bazıları bizimle gelmek istiyor.
» Yemeğin birazını da sana ayırdık. » Herkes seninle aynı fikirde olmayabilir?
» Bazıları spor yaparken çoğu da seyrediyordu. » Birçoğu da benim haklı olduğumu düşünüyordu.
» Başkası ne der bilmem, ben doğru bildiğim yolda ilerlerim. » Biri, bana burada ne olduğunu söyleyebilir mi?

» Bu kitapların hepsi senin miymiş? » Bu konuda kimse senin kadar gayret göstermemiştir.
» Vur kazmayı dağa Ferhat, Çoğu gitti; azı kaldı. » Birkaçını sen götür, bazılarını da biz getiririz.
» Biri bizi takip mi ediyor? » Tiyatroya birçoğu gelmedi, birkaçı gelmişti.
» Kimse bana burada ne aradığımızı sormasın? » Birkaçını sen götür, bazılarını da biz getiririz.

Belirsizlik bildiren sözcükler isimden önce gelip o ismi belirtirse zamir değil, sıfat olur.
» Bazıları laftan anlamaz. (belgisiz zamir) » Elindekilerden birazını bana da verir misin? (belgisiz zamir)
» Bazı insanlar laftan anlamaz. (belgisiz sıfat) » Birçok insan meydanda toplanmıştı. (belgisiz sıfat)
» Helva yapmak için biraz şeker verir misin? (belgisiz sıfat) » Birçoğu meydanda toplanmıştı. (belgisiz zamir)

Soru Zamirleri

Q Adın yerini soru yoluyla tutan zamirlerdir.
» Ankara’daki geziye kim gelecek? » Akşam akşam nereden geliyorsun?
Ali, Lale, Funda... evden, işten, bahçeden...

Q Türkçede kullanılan “kim, kimi, kime, ne, nereye, nereden, hangi, hangisi, kaçı...” sözcükleri, cümlede soru zamiri olarak kulla-
nılmaktadır. Soru zamirleri ad çekim ekleriyle çekimlenebilir.
» Kimler geldi, kimler geçti biliyor musun? » Bugün günlerden ne, biliyor musun?
» Nereye yüzümü çevirsem karşımda sen varsın. » Bizim kime borcumuz kaldı?

» Bize anlatamadığın ne kaldı? » Yemeğe kimi davet ettiniz?
» Nereye bakıyor bu adamlar? » Öğrencilerden kaçı piknik organizasyonuna katıldı?
» Bana hangisini layık görüyorsun? » Bu kitaplardan hangileri sana aitmiş?
» Nereden gelip, nereye gidiyorsun? » Nereden çıktı bu cenaze, ölen kim?

Soru bildiren sözcükler isimden önce gelip o ismi belirtirse zamir değil, sıfat olur.
» Ne söylemek istersin? soru zamiri » Kaç yıl oldu seninle görüşmeyeli? soru sıfatı
» Ne renk seversiniz? soru sıfatı
sıfat isim » Soruların kaçına doğru cevap verdin? soru zamiri
» Hangi mahallede oturuyorsun? soru sıfatı » Giden şanlı akıncı ne gün döner yurduna? soru sıfatı

» Mahallelerden hangisinde oturuyorsun? soru zamiri » Doğum günümde bana ne aldın? soru zamiri

40 5. Sınıf Türkçe