Page 39 - 5. Sınıf Süreç Odaklı Türkçe Defterim Fasikül-3
P. 39

5. TEMA: İSMİN YERİNE TERCİH EDİLEN SÖZ VARLIKLARI (ZAMİRLER)                 HIZLI BAKIŞ



                         İSMİN YERİNE TERCİH EDİLEN SÖZ VARLIKLARI (ZAMİRLER)


           Q   İsimlerin yerini tutan, isimlerin yerine kullanılabilen sözcüklere zamir denir.


              » Asuman ve Oğuzhan   bu konuda bilgi sahibidir.        Onlar  , bu konuda bilgi sahibidir.
               isim         isim                        zamir
              » İşlerimizi bitirdikten sonra işlerinize   bakabiliriz.     İşlerimizi bitirdikten sonra sizinkile  re bakabiliriz.
                                     isim                                       zamir

                                     İsmin Yerine Tercih Edilen Söz Varlıkları (Zamirler)



                                   5   Kişi Zamirleri                   5  Belgisiz Zamirler


                                   5   İşaret Zamirleri                 5  Soru Zamirleri



                        Kişi (Şahıs) Zamirleri                           İşaret (Gösterme) Zamirleri

            Q   İnsan isimlerinin yerini tutan zamirlerdir.      Q   Doğadaki varlıkların yerini işaret yoluyla tutan zamir-
               » O, bize gelecek; sen de gel.                       lerdir.
               » Ben sinemayı severim, onlar ise tiyatroyu sever.    » Kalem yazmıyor.   Şu yazmıyor.

            Q   Türkçede kullanılan “ben, sen, o, biz, siz, onlar” sözcük-    » Yarın Ankara’ya gidecek.   Yarın oraya gidecek.
              leri kişi zamirleridir.                               » Bilgisayar bozulmuştu.   O bozulmuştu.
               » Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?      Q   Türkçede  kullanılan  “bu,  şu,  o,  bunlar,  şunlar,  onlar,
               » Biz bugünü unutmamak için buradayız.               buraya, şuraya, oraya, burası, öteki, beriki” sözcükleri
               » Onlardan bize kalan bu emanete sahip çıkmalıyız.   başlıca işaret zamirleridir.

               » Size yapılmasını istemediğiniz kötülüğü siz de başkasına     » O, benim milletimin yıldızıdır, parlayacak.
              yapmayın.                                             » “Bu, taşındır” diyerek Kâbe’yi diksem başına.
               » Ben sinemayı severim, onlar ise tiyatroyu sever.    » Bunlar ki çoktur malları, bak nice oldu halleri.
               » O, bugünü görseydi, seninle gurur duyardı.         » Kendi evimi şuraya yapmayı planlıyorum.
               » Babacığım, bana da bir masal anlatır mısın?        » Öteki bana, beriki de sana ait.
               » Bize olan güveninizi boşa çıkaracak değiliz.       » Oraya varınca beni arayınız.
               » Onlar, bizi karşı tepede karşılayacaklar.          » Burası bir zamanlar at koşturduğumuz yerlerdi.

            Kişi zamirlerinden “ben” ve “sen” sözcükleri yönelme hâl     » Elimde üç beş kuruş var, onları da zor günler için sak-
            ekini alınca “ben + e = bana” ve “sen + e = sana” biçimine   lıyorum.
            dönüşür.                                                » Buraya yıllar var ki uğrayan yok.

            Q   “Kendi” sözcüğü dönüşlülük zamiridir ve kişi zamiri ola-  “O”  sözcüğü,  insan  adlarının  yerine  kullanılıyorsa  kişi
              rak kabul edilir. Kişi zamirlerinden biriyle beraber kulla-  zamiri, başka varlıkları anlatmak için kullanılıyorsa işa-
              nılırsa cümleye pekiştirme anlamı katar.            ret zamiri olur.
               » Kendisiyle barışık bir insandı. (Kişi zamiri)       » Kumru ile konuştum, o da gidiyormuş. (kişi zamiri -
                                                                     Kumru)
               » Kendi işimi kendim gördüm. (Pekiştirme anlamı)
                                                                     » O,  eksi  yirmi  derecede  saklanmalı.  (işaret  zamiri  -
               » Bu işin böyle olacağını sen kendin söylemiştin. (Pekiş-  aşı / yemek / dondurma)
              tirme anlamı)



                                                                                              5. Sınıf Türkçe  39
   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44