Page 67 - 5. Sınıf Süreç Odaklı Türkçe Defterim Fasikül-2
P. 67

3. TEMA: İSİMLER (ADLAR)                                                      HIZLI BAKIŞ


                                                  İSİMLER (ADLAR)


           Q   Evrendeki canlı ve cansız varlıkları, duygu ve düşünceleri, durumları, olguları, bütün bunların birbiriyle olan ilgilerini karşılayan
             sözcüklere isim (ad) denir.
           Q   Sözcük bir varlığı karşılıyorsa isim; iş, oluş, hareketi karşılıyorsa fiildir. İsim ve fiilleri birbirinden ayırt etmek için sözcükle-
             rin anlamlı en küçük birimine “-mek / -mak” ekleri getirilir. Sözcük anlamlı oluyorsa o sözcük fiildir, anlamsız oluyorsa isimdir.
              » “Kal(mak)” sözcüğü anlamlı olduğundan “kal-” fiildir, “bal(mak)” sözcüğü anlamsız olduğundan “bal” sözcüğü isimdir.

                                            Varlıklara Verilişine Göre İsimler

           Özel İsimler                                         Cins İsimler (Tür İsimleri)
           Q   Dünyada bir benzeri daha olmayan, tek bir varlığı karşıla-  Q   Aynı türden varlıkların birini, bir bölümünü ya da tümünü
              yan adlara özel isimler denir.                       karşılayan adlara cins isimler denir.








                     Türkiye                Kız Kulesi                    araba                    çilek
              » Ahmet, Ersoy, Türk, Çin, Merkür, İzmir, Üsküdar, İslami-    » Kalem, masa, defter, kitap, şişe, telefon, ayakkabı, pen-
              yet, Avrupa, Akdeniz, Van Gölü, Ağrı Dağı, Sarıkız...  cere, kapı, göz, eldiven, doktorluk, kırmızı, elma, su...

                                            Varlıkların Oluşuna Göre İsimler

           Somut İsimler                                        Soyut İsimler
           Q   Duyu  organlarımızla  algılayabildiğimiz  varlıklara  verilen   Q   Zihnimizde tasarladığımız, duyu organlarımızla algılayama-
              adlara somut isimler denir.                          dığımız varlıklara verilen adlara soyut isimler denir.








                     kuşlar                  ateş                        arkadaşlık              mutluluk
              » Hava,  su,  çiçek,  çocuk,  bisiklet,  top,  gaz,  elma,  klavye,     » Rüya,  sevinç,  mutluluk,  keder,  üzüntü,  akıl,  zekâ,  ruh,
              parmak...                                            melek, Tanrı, iyilik...

                                           Varlıkların Sayılarına Göre İsimler

           Tekil İsimler                      Çoğul İsimler                      Topluluk İsimleri
           Q   Çoğul eki (-ler / -lar) almamış, aynı   Q   Çoğul  eki  (-ler / -lar)  alabilen,  aynı   Q   Biçimce  tekil,  anlamca  birden  çok
              türden  tek  bir  varlığı  karşılayan   türden birden çok varlığı karşılayan   varlığı  karşılayan  adlara  topluluk
              adlara tekil isimler denir.        adlara çoğul isimler denir.        isimleri denir.








                         ağaç                              ağaçlar                            orman
              » Ağaç, ev, dolap, yüz, televizyon...    » Ağaçlar, evler, dolaplar, yüzler...    » Orman, aile, meclis, sürü, ordu...


                                                                                              5. Sınıf Türkçe  67
   62   63   64   65   66   67   68   69   70   71   72