Page 28 - 5. Sınıf Süreç Odaklı Türkçe Defterim Fasikül-1
P. 28

HIZLI BAKIŞ                                                   1. TEMA: NOKTALAMA İŞARETLERİ


                                                   Uzun Çizgi ( — )


        Q   Yazıda satır başında verilen konuşmalardan önce kullanılır.  Q Oyunlarda  (tiyatro  oyunlarında)  konuşan  kişinin  adından

          Buna konuşma çizgisi de denir.                       sonra da uzun çizgi konabilir.
           »  İstanbul’a gelen herkese sorulan sorular şunlardır:     » Bekir Efendi - Bu konuda çok haklısınız efendim.
          - Eminönü’nde balık ekmek yedin mi?                  Müdür Bey - Madem haklıyım neden söylediklerimi yapmı-
          - Sultan Ahmet Camii’ni gezdin mi?                   yorsunuz?
          - Kız Kulesi’ne karşı oturup Boğaz’ı seyrettin mi?


                                                  Kesme İşareti ( ’ )


        Q   Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme  Q Seslerin ölçü ve söyleyiş gereği düştüğünü göstermek için

          işaretiyle ayrılır.                                  kullanılır.
           » Kemal Atatürk’ün        » Çankaya Köşkü’ne         » Bir ok attım karlı dağın ardına
           » Namık Kemal’in          » Orta Çağ’ın             Düştü n’ola sevdiğimin yurduna
           » Orhan Pamuk’tur         » Allah’ın             Q   Bir ek veya harften sonra gelen ekleri ayırmak için konur.
           » Osmanlı Devleti’nde     » Safahat’tan              » A’dan z’ye kadar her şeyi erkek tarafı almıştı.

           » Yükselme Dönemi’nin     » Resmi Gazete’de          » Tükçede  -ler’den  önce  gelen  kelimeler  kesme  işareti  ile
           » Kurtuluş Savaşı’dır     » Türk’üm                 ayrılmaz.

                                                             Özel  isimlere  getirilen  çoğul  eki  (-ler/-lar),  yapım  ekleri  ve
            5  Sonunda 3. tekil kişi eki olan özel ada, bu ek dışında   bunlardan  sonra  getirilen  çekim  ekleri  kesme  işaretiyle
              başka bir iyelik eki getirildiğinde kesme işareti kon-  ayrılmaz.
              maz.                                              » Türklerin, Türkçede, İstanbullu
            » Boğaz Köprümüzün güzelliği                        » Müslümanlıkta, Mehmetler, Yakup Kadrilerin

            » Amik Ovamızın bitki örtüsü
                                                            Q   Kısaltmalara getirilen ekler kesme işaretiyle ayrılır.
            5  Kurum,  kuruluş,  kurul,  birleşim,  oturum  ve  iş  yeri     » TBMM’nin    » ABD’de    » RTÜK’ün
              adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz.

            » Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanlığının   Q   Sayılara getirilen ekler de kesme işaretiyle ayrılır.
            » Türkiye  Büyük  Millet  Meclisinin  112’nci  Birleşiminin  2’nci     » Her zaman 1’inci sırada otururdu.
           Oturumunda
                                                                » 1919’da Kurtuluş Savaşı başladı.
            5  Kurum adı olduğu hâlde Avrupa Birliği kesme işareti   Q   Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adlarına getirilen çekim
              ile kullanılır.                                  ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
            » Avrupa Birliği’ne üye olmak kolay değil.
                                                                » Düğünlerini 12 Mayıs’ta yapacaklarmış.
                                                                » Sınav  zamanı  değişen  bursluluk  sınavı  bu  yıl  21  Nisan’da
        Q   Kişi adlarından sonra gelen saygı ve ünvan sözlerine getiri-  yapılacakmış.
          len ekleri ayırmak için konur.

           » Nihat Bey’e durumu anlattınız mı?               Özel  adlar  yerine  kullanılan  “o”  zamiri  cümle  içinde  büyük
           » Ayşe  Hanım’dan  sonra  oturuma  Serap  Hanım  başkanlık   harfle yazılmaz ve kendisinden sonra gelen ekler kesme işa-
          yaptı.                                             retiyle ayrılmaz.



        28    5. Sınıf Türkçe
   23   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33