Page 27 - 5. Sınıf Süreç Odaklı Türkçe Defterim Fasikül-1

1. TEMA: NOKTALAMA İŞARETLERİ HIZLI BAKIŞ

Soru İşareti ( ? ) Üç Nokta ( … )

Q Soru sözcüğü içeren ve soru anlamı taşıyan cümlelerden Q Anlatım olarak tamamlanmamış yani bir yargıya bağlan-
sonra kullanılır. mamış cümlelerin sonunda kullanılır.
» Ne zaman bitecek bu sınavlar? » Sabahın ilk ışıklarıyla birlikte eşsiz bir manzara...
» Teklifimizi düşündünüz mü? » Gösteri alanında heyecanla bekleyen çocuklar, anneler,
babalar...
Q Bazı cümleler, soru eki ya da soru sözcüğü bulunmadığı
hâlde vurgu ve tonlama yardımıyla soru anlamı taşır. Bu Q Kaba sayıldığı için veya bir başka sebepten ötürü yazılmak
cümlelerin sonuna da soru işareti konur. istenmeyen kelime ve bölümlerin yerine kullanılır.
» Bu kadar ... de olmaz artık.
» Yaşınız?
» Bu arsaların hepsini ... Bey’in oğlu almış.
» Doğum tarihiniz?
Q Alıntılarda; başta, ortada ve sonda alınmayan kelime veya
Q Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle karşılanan yer, bölümlerin yerine kullanılır.
tarih vb. durumlar için kullanılır. Bu durumlarda soru işa- » Annelerin giysilerini kızlar giyer, büyükannelerin mücevher-
reti parantez içine alınır.
lerini torunlar takardı... (Ömer Seyfettin)
» Yunus Emre’nin 1240 (?) yılında doğduğu ve 1320 (?) yılında » ... derken şehrin öte başından sesler gelmeye başladı...
öldüğü tahmin ediliyor. (Tarık Buğra)
» Yüz tane matematik sorusunu 15 dakikada (?) çözmüş. Q Sözün bir yerde kesilerek geri kalan bölümün okuyucunun

Q Soru anlamı taşıyan birbiri ardınca sıralanmış cümlelerde hayal dünyasına bırakıldığını göstermek veya ifadeye güç
soru işareti cümlenin sonuna konur. katmak için konur.
» Şimdi neredeydi, ne yapıyordu, kimi düşünüyordu? » Sana uğurlar olsun... Ayrılıyor yolumuz! (F. Nafiz Çamlıbel)

Ünlem ( ! ) Kısa Çizgi ( - )

Q Sevinç, kıvanç, acı, korku, şaşma gibi duyguları anlatan Q Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonunda kul-
cümle veya ibarelerin sonuna konur. lanılır.
» Eyvah, bu olanları nasıl tahmin edemedik! Şaşırma » ......................................................................... yağmurla-
rın
» Vah vah, bunca hayvan selde telef oldu! Üzülme
» Gökyüzünde kuşlar gibi uçmak birçok insanın rüyaları-
nı süslemiştir. Masalların çoğunda da bu uçma düşü var-
Q Seslenme, hitap ve uyarı sözlerinden sonra konur. dır. Uçan halı, uçan süpürge vb. gibi varlıklar masallar-
» Hey! Buraya baksana. da en sevdiğimiz kahramanların baş yardımcıları olmuştur.
» Ali! Neden buraya gelmiyorsun?
Q Heceleri göstermek için kullanılır.
» Pişt! Bana da şeker alsana.
» An - ka - ra » Ki - lim - ci - lik

Ünlem işareti, seslenme ve hitap sözlerinden hemen sonra Cümle içinde yazıyla yazılan sayılar tekrarlanırken araya
konulabileceği gibi cümlenin sonuna da konulabilir. kısa çizgi konmaz.
» Tüh! Bugün de işe geç kaldım. » Bundan yaklaşık on on beş sene önce onu görmüştüm.
Tüh, bugün de işe geç kaldım! » Kapının önünde üç beş kişi bekliyordu.
» Eyvah! Yarın gelecekmiş.
Q Matematikte çıkarma işareti olarak kullanılır.
Eyvah, yarın gelecekmiş!
» 100 - 20 = 80 » 45 - 15 = 30

5. Sınıf Türkçe 27