Page 40 - 11. SINIF KİMYA KAZANIM ODAKLI ve BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI
P. 40

ÖZETİN ÖZETİ                                          ÜNİTE 6: KİMYASAL TEPKİMELERDE DENGE



                                            SULU ÇÖZELTİ DENGELERİ

                                                Suyun Oto-İyonizasyonu

                                             +
                                                                                 +
                                                                                             -14
                                                                                      -
                                                    -
            Q  Suyun  kendi  kendine  iyonlaşarak  H  ve OH   iyonlar  Q 25 °C’ta K  = [H ][OH ] = 1.10  bağıntısı saf su

                                                                           su
               oluşturmasına  suyun  oto - iyonizasyonu  (otoprotolizi)   ile birlikte bütün sulu çözeltiler (tuzlu su, şekerli su gibi)
               denir.                                            için geçerlidir.
                                                                                                          +
                          +
                                     -
                 H O(s)      H (suda) + OH (suda)             Q   Suyun  oto - iyonizasyonunda  sıcaklık  arttıkça  H   ve
                2
                                                                   -
                                                                 OH  iyonlarının derişimi ve K  değeri artar.
            Q   Suyun iyonlaşma sabiti K  şeklinde gösterilebilir. Buna                 su
                                                                           +
                                                                    o
                                                                                  -
                                   su                         Q   25  C’ta  H   ile  OH   iyon  derişimlerinin  çarpımı  sabit
                 GİRİŞ YAYINLARI
               göre,                                                                                         +
                                                                 olup birinin derişimi artırılırsa diğerininki azalır. Yani H
                      +
                           -
                                                                      -
                 K  = [H ][OH ]                                  ile OH  iyon derişimleri birbiriyle ters orantılıdır.
                su
                                                              pH ve pOH Kavramları
            Q   Standart koşullarda saf suyun iyonlaşma sabiti,             +
                                                                                                 -
                                                              Q   pH = -log[H ]     pOH = -log[OH ]
                       -14
               K  = 1.10  olarak ölçülmüştür.
                su                                            Q   pH + pOH = 14 bağıntısı 25 °C’ta saf su ile birlikte
                         +
                                -
            Q   Saf sudaki H  ve OH  iyonlarının derişimi birbirine eşit   bütün çözeltiler (asidik, bazik ve nötr) için geçerlidir.
                    +
                            -
                                   -7
               olup [H ] = [OH ] = 1.10  M olur.              Q   25 °C’ta saf suda, pH = pOH = 7’dir.
                                              Brönsted-Lowry Asit/Bazları
                                                                                   +
                                                                                                             -
            Q  Brönsted  -  Lowry  asit  -  baz  tanımına  göre  proton   5  Geri (2) yönde NH  proton verdiği için asit, OH
                                                                                    4
                                             +
                 +
               (H ) veren maddelere asit, proton (H ) alan maddelere   proton aldığı için bazdır.
               baz denir.
                            1      +                          Q   Brönsted - Lowry tanımına göre aralarında bir proton
                                              -
            NH (g) + H O(s)      NH (suda) + OH (suda)           farkı olan türlere (aynı numaralı) konjuge (eşlenik) asit
              3      2      2       4
            tepkimesi için;                                      - baz çifti denir.
                                                                                             +
                                                                    NH     +    H O             NH     +     OH -
               5  İleri (1) yönde H O, NH ’e proton verdiği için asit,   3    2              4
                               2     3                            Baz-1        Asit-2             Asit -1        Baz-2
                 NH  ise proton aldığı için bazdır.
                    3
                                               Asit ve Bazların Kuvvetleri
            Q  Kuvvetli asitler ve bazlar, suda %100 iyonlaştığı kabul   5  Kuvvetli  asit  (HCl)  tamamen  tepkimeye  girerek
                                                                       +
                                                                                               -
               edilen asit - bazlardır.                             H O  iyonunu ve eşlenik bazını (Cl ) oluşturur.
                                                                     3
            Q   Kuvvetli asitlerin ve bazların tepkimeleri tek yönlü okla   5  Kuvvetli asitlerin eşlenik bazları çok zayıf olduğun-
               gösterilir ve elektrik iletkenlikleri çok iyidir.    dan su ile tepkime vermez.
            Q   HCl,  HNO ,  H SO  ve  HClO   kuvvetli  asitlere;  LiOH,        +          -
                       3   2  4        4                      Q   NaOH(k)   →   Na (suda)  + OH (suda)  tepkimesi için;
               NaOH, KOH ve Ba(OH)  kuvvetli bazlara örnek verile-
                                  2
               bilir.                                            5  Denge anında baz bileşiği (NaOH) bulunmaz.
                                                      -
            Q    HCl(s)    + H O(s)    →    H O(s)    +  Cl (suda)      5  Kuvvetli  baz  tamamen  ayrışarak  metal  katyonu
                                           3
                            2
                                                                       +
                                                                              -
               Kuvvetli asit                        Eşlenik bazı    (Na ) ve OH  iyonu oluşturur.
               tepkimesi için;
                                                              Q   Zayıf asit ve bazlar suda kısmen iyonlaştığı kabul edilen
               5  Denge anında asit molekülü (HCl) bulunmaz.     asit - bazlardır.
         190    Giriş Yayınları / 11. Sınıf Kimya
   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45