Page 12 - 11. SINIF KİMYA KAZANIM ODAKLI ve BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI

ÖZETİN ÖZETİ ÜNİTE 2: GAZLAR

GAZLARIN ÖZELLİKLERİ VE GAZ YASALARI

Gazların Betimlenmesinde Kullanılan Özellikler ve Ölçülmesi

Gazların Genel Özellikleri Hacim (V)

Q Maddenin en düzensiz halidir. Q Gazın hacmi bulunduğu kabın hacmine eşittir.
Q Katı ve sıvılara göre molar hacimleri en fazladır. 1 L = 1 dm = 1000 mL = 1000 cm 3
3
Q Tanecikli yapıdadır. Gaz tanecikleri atom veya mole-
küllerden oluşur. (He, Ne, Ar, O , N , CH ) Mol Sayısı
2 2 4
Q Birbirleriyle her oranda karışarak homojen karışım
Q Gazın miktarı genellikle mol sayısı ile belirtilir.
GİRİŞ YAYINLARI
oluşturur.
Q Bulundukları kabı tamamen doldurur, kabın hacmini ve Sıcaklık (t; T)
şeklini alır.
Q Tanecikleri titreşim, öteleme ve dönme hareketleri Q Taneciklerin ortalama kinetik enerjilerinin bir ölçüsüdür.
yapar. (Soy gazlar sadece öteleme hareketi yapar.) Q Sıcaklık genellikle Celcius (°C) birimi ile ölçülür, ancak
Q Gazlar sıcaklık etkisiyle genleşir. Ancak genleşme kat bütün hesaplamalarda Kelvin (K) birimi kullanılır.
sayıları gazlar için ayrıt edici değildir. 5 T (K) = t (°C) + 273
Q Gaz taneciklerinin ortalama kinetik enerjisi, mutlak
Q Akışkandır. Sıvılardan daha hızlı akar.
sıcaklıkla doğru orantılıdır.
Q Gaz tanecikleri bulundukları kap içerisinde gelişigüzel, üç
boyutlu ve sürekli hareket eder. Gaz taneciklerinin çar- Gaz Yasaları
pışmaları esnek olup toplam enerji korunur. 1. Boyle Yasası (Basınç - Hacim İlişkisi)
Q Gaz taneciklerinin hareketine Brown hareketleri adı verilir. Q Sabit sıcaklıkta belirli miktardaki bir gazın basıncı ile
Q Gaz taneciklerinin ortalama kinetik enerjileri, mutlak hacmi ters orantılıdır.
sıcaklıkları ile doğru orantılıdır.
Q n ve T sabit iken P .V = P .V olur.
2 2
1 1
Q Yoğunlukları, katı ve sıvılara göre daha düşüktür.
Q Gaz taneciklerinin davranışları; basınç, hacim, sıcaklık P P
ve mol sayısına (miktara) bağlı olarak değişir. (n ve T sabit)
(n ve T sabit)

Basınç (P) V 1
V
Q Gaz basıncı, gaz taneciklerinin bulunduğu kabın
çeperlerine çarparak uyguladığı kuvvettir.
Q Gaz basıncı; birim hacimdeki tanecik sayısı, hızı ve 2. Charles Yasası (Hacim - Sıcaklık İlişkisi)
taneciklerin çarpışma sayısı ile doğru orantılıdır. Q Miktarı ve basıncı sabit tutulan bir gazın hacmi,
Q Gaz taneciğinin birim zamanda birim yüzeye yaptığı mutlak sıcaklığı ile doğru orantılıdır.
V
V
çarpma sayısı n.ñT formülü ile hesaplanır. Q P ve n sabit iken = olur.
2
1
V.ñM A T T 2
Q Atmosferdeki gazların uyguladığı basınca atmosfer 1
basıncı denir. V V
Q Atmosfer basıncı, P ile gösterilir ve barometre ile (n ve P sabit) (n ve P sabit)
o
ölçülür. Deniz seviyesinde ve 0 °C’ta 1 atmosferdir.
Q Kapalı kaplardaki gaz basınçlarını ölçmek için mano-
o
metre kullanılır. -273,15 0 t ( C) 0 T (K)
1 atm = 76 cmHg = 760 mmHg = 760 Torr Mutlak sıfır noktası

54 Giriş Yayınları / 11. Sınıf Kimya