Page 21 - 11. SINIF BİYOLOJİ KAZANIM ODAKLI ve BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI

ÖZETİN ÖZETİ ÜNİTE 1: İNSAN FİZYOLOJİSİ

DOLAŞIM SİSTEMİ

Kalp, Kan ve Damarların Yapı, Görev ve İşleyişi

İnsanda Kalbin Yapısı
Q Kalp 2 kulakçık 2 karıncıktan oluşur. Üst ana toplardamar Aort
Q Kalbin sağ tarafında kirli, sol tarafında temiz kan Akciğer atardamarı
bulunur. Yarımay kapakçıkları
Q Sağ kulakçık ile sağ karıncık arasında üçlü (tri-
küspit) kapakçıklar bulunur. Sol kulakçık ile sol
GİRİŞ YAYINLARI
karıncık arasında ikili (biküspit) kapakçıklar bulunur. Sağ kulakçık Akciğer toplardamarı
Q Atardamarların başlangıç kısmında yarımay Sol kulakçık
(sigma) kapakçıkları bulunur.
Q Kalbe kan getiren damarlara toplardamar, kalp- Triküspit kapakçık Biküspit kapakçık
ten kan götüren damarlara ise atardamar adı Sağ karıncık Sol karıncık
verilir.
Q Atardamarlar temiz, toplardamarlar kirli kan Alt ana toplardamar
taşır. (Akciğer hariç)
Q Kalbi besleyen damarlara koroner damar adı verilir. Kalp dıştan içe doğru; perikard, miyokard ve endokard olmak üzere
3 tabakadan oluşur.

Kalbin Çalışması
Q Kalbin kasılmasına sistol, gevşemesine diastol adı verilir.
Q Karıncıklar kendi arasında kasılırken, kulakçıklar kendi arasında gevşerler.
Kalbin Çalışmasında Sırasıyla:
Q S.A düğümü uyarı üretir ve bu uyartılar kulakçıkların kasılmasını sağlar. Uyartılar daha sonra A. V düğümüne gelir.
Buradan his demeti şeklinde purkinje liflerine ulaşır. Bu uyartılar sayesinde karıncıklar kasılır.
Kalbin Çalışma Hızını Etkileyen Faktörler:
Q Asetilkolin hormonu kalbin çalışma hızını azaltır. Adrenalin, nöradrenalin, tiroksin, kanda CO artışı, ateşli hastalık-
2
lar, nikotin, kafein gibi maddeler kalbin çalışma hızını arttırır.

Küçük Kan Dolaşımı Büyük Kan Dolaşımı
Q Kirli kanın, kalbin sağ karıncığından çıkıp, akciğerden Q Temiz kanın, kalbin sol karıncığından çıkıp, vücudu dolaş-
temizlendikten sonra sol kulakçığa dönmesidir. tıktan sonra kirli kanın kalbin sağ kulakçığına dönmesidir.

Damarlar
Q Atar damarların ve toplar damarların yapısında dıştan içe doğru; bağ doku, düz kas ve endotel doku bulunur.
Q Kılcal damarlar sadece tek katlı epitel (endotel) tabakasından oluşur.

Q Toplar damarların yapısında tek yöne doğru açılan kapakçıklar bulunur.
Q Toplardamarların yapısında güçlü düz kaslar bulunur. Bu kaslar elastik lif içerir.

Q Kan basıncı: AD > KD > TD Q Kan akış hızı: AD > TD > KD Q Kan akış yönü: AD KD TD

64 Giriş Yayınları / 11. Sınıf Biyoloji