Page 18 - 11. SINIF BİYOLOJİ KAZANIM ODAKLI ve BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI

ÖZETİN ÖZETİ ÜNİTE 1: İNSAN FİZYOLOJİSİ

SİNDİRİM SİSTEMİ

Sindirim Sisteminin Yapı, Görev ve İşleyişi
Q Besinlerin sindirim kanalında kimyasal ve fiziksel olarak parçalanmasına Ağız
sindirim denir. Yutak Yemek borusu
Q Mekanik sindirimde, su yardımıyla besinlerin yüzeyi genişletilir.
Q Kimyasal sindirim, su ve enzimler yardımıyla gerçekleştirilir. Mide
Q Hücre dışı sindirimde besinler hücre dışına salgılanan enzimlerle parçalanır.
Q Hücre içi sindirimde endositozla alınan besinler sindirilir. Kalın bağırsak
İnce bağırsak
Sindirim Kanalı Organları Anüs
Q Sindirim kanalına ait organlardan; ağızda hem mekanik hem kimyasal sindi-
rim gerçekleşir.
Q Mekanik sindirimde dişler, kimyasal sindirimde tükürük içerisindeki amilaz enzimi görev yapar.
Q Ağız içi nötr ortamdır.
Q Karbonhidratların kimyasal sindirimi burada başlar.

Yutak ve Yemek Borusu İnce Bağırsak Sindirime Yardımcı Organlar
Pankreas
Q Yutkunmada gırtlak kapağı (epig- Q Fiziksel, kimyasal sindirim ve emi-
Karma bir bezdir.
Q
lim gerçekleşir.
lottis) soluk borusunu kapatarak Q YAYINLARI
besinlerin yemek borusuna geçme- Q İçerdiği sıvıya killus denir. Q Sindirim enzimi olarak; amilaz,
sini sağlar. lipaz, tripsinojen, kimotripsino-
Q Bazik bir ortamdır.
Q Yemek borusunda sindirim yoktur, jen, DNAaz ve RNAaz salgılar.
besinler peristaltik hareket ile Q Hormon olarak sekretin ve kole- Q Pankreas özsuyunu virsung kanalı
sistokinin salgılar.
GİRİŞ
mideye iletilir. ile 12 parmak bağırsağına iletir.
Q Yemek borusunda çizgili ve düz Q Enzim olarak; enterokinaz, maltaz, Q İnsülin ve glukagon hormonları ile
kaslar bulunur. laktaz, sükraz, aminopeptidaz, tri- kan şekerini ayarlar.
Q Yutkunma sırasında etkili olan peptidaz ve dipeptidaz salgılar.
yemek borusunun üst kısmında çiz- Besin mideden sonra sırasıyla; Karaciğer
gili kaslar bulunur. duodenum (12pb), jejenum ( boş Q Safra üretir. Safra yağların
mekanik sindirimini sağlar.
b.) ve ileum (kıvrımlı b.)
Mide
yini arttırır.
Karaciğer fazla glikozu glikojen
Q
Q Besinler kısa süreli depolanır. Q Villus ve mikrovilluslar emilim yüze- Q Mideden gelen sıvının pH’ ını arttırır.
Q Fiziksel ve kimyasal sindirim ile şeklinde depolar. NH ’ü üreye çevirir.
3
emilim olayı gerçekleşir. Kalın Bağırsak Q Protein, yağ ve karbonhidrat
Q Midede oluşan bulamaca kimus adı Q Fiziksel ve kimyasal sindirim ger- metabolizmasını düzenler.
verilir. çekleşmez. Q Alkol ve ilaçların zehir etkisini azaltır.
Q Karma bir bezidir. Q Su, mineral, K ve B vitaminlerinin Q A, D, E, K vitaminlerini ve mineral-
Q Hormon ve enzim salgılar. geri emilimi gerçekleşir. leri depolar. Yaşlı alyuvarları parçalar,
Q HCl ve pepsinojen mide öz Q Dışkı, peristaltik hareket ile ilerler. yenisini üretir. Albumin, globulin ve
suyunda bulunur.
Q Villus bulunmaz. fibrinojen proteinlerini üretir.
Q Gastrin hormonu mideyi uyararak Q Son bölümüne rektum, dışarı açı-
mide öz suyu salgılatır. lan kısmına anüs denir. Tükürük Bezleri
Q Çalışmasını vagus siniri ve hor- Q İnce bağırsakla birleştiği yerde
monlar düzenler. Q Dil altı, çene altı ve kulak altı olmak
kör bağırsak bulunur. üzere üç çifttir. pH’sı 6,7 - 7,2 ara-
Q Midenin ve karın boşluğundaki
diğer organlar peritan zarı ile kap- Q Kör bağırsaktaki parmak şeklin- sında olup içeriği; seröz, mukus ve
lıdır. deki çıkıntıya apandiks denir. amilazdan oluşur.

50 Giriş Yayınları / 11. Sınıf Biyoloji