Page 7 - 11-sinif-tarih-beceri-temelli-soru-bankasi

1. DEĞİŞEN DÜNYA DENGELERİ KARŞISINDA

ÜNİTE OSMANLI SİYASETİ (1595-1774)

KONULAR

KONULARI DEVLETI
• XVII. YÜZYIL SIYASI ORTAMINDA OSMANL
• WESTPHALIA BARIŞI'NDAN MODERN DEVLETLER HUKUKUNA
• AÇIK SULARDA GÜÇ MÜCADELESI
DATA YAYINLARI
• 1700-1774 YILLARI ARASINDAKI SIYASI GELIŞMELER

XVII. YÜZYIL SİYASİ ORTAMINDA OSMANLI DEVLETİ'NİN XVII. YÜZYILDA KARŞI-
OSMANLI DEVLETİ LAŞTIĞI STRATEJİK TEHDİTLER
OSMANLI-HABSBURG MÜCADELESİ VE ● Osmanlı Lehistan İlişkileri: Lehistan'ın Osmanlı
egemenliğindeki Eflak, Boğdan ve Erdel'in iç işle-
ZİTVATOROK ANTLAŞMASI rine karışması üzerine II. Osman, ordunun başında
● Osmanlı Devleti ile Avusturya (Habsburg) ara- Lehistan seferine çıktı. Yapılan Hotin Antlaşması'yla
sında Kanuni Dönemi'nde İstanbul Antlaşması Lehistan'ın Osmanlı topraklarına saldırmamasına
(1533) ile başlayan barış ortamı Avusturya'nın yıl- karar verildi. Lehistan'ın Ukrayna Kazaklarına sal-
lık vergisini ödememesi ve karşılıklı sınır ihlalleri dırması üzerine IV. Mehmet Lehistan seferine çıktı.
nedeniyle yeniden bozuldu (1593). ● Savaşın ardından 1672 Bucaş Antlaşması imza-
landı. Bu Antlaşmayla Osmanlı batıda en geniş
● III. Mehmet Dönemi'nde yapılan Haçova Muharebe- sınırlarına ulaştı.
si'nde Avusturya yenildi. Aralıklarla yapılan haki- ● Osmanlı- Venedik İlişkileri: XVII. yüzyılda
miyet mücadelesi I. Ahmet Dönemi'nde yapılan Osmanlı- Venedik savaşlarının yaşanmasında
Zitvatorok Antlaşması ile sona erdi (1606). Osmanlı Devleti'nin Girit Adası'nda egemenlik
● Antlaşmada yer alan "Avusturya arşidükü Osmanlı kurmak istemesi etkili oldu. Yaklaşık 24 yıllık bir
padişahına eşit sayılacak ve kendisine Cesar kuşatmanın ardından Sadrazam Köprülü Ahmet
(imparator) denilecek" maddesi ile Osmanlı dış Paşa Dönemi'nde Girit'in fethi tamamlandı.
politikada prestij kaybetti. Böylece 1533 İstanbul ● Osmanlı- Rusya İlişkileri: Rusya'nın Osmanlı
Antlaşması ile Orta Avrupa'da elde edilen üstün- himayesindeki Özi Kazaklarına saldırması üzerine
Osmanlı Devleti Rusya üzerine sefere çıktı. Çeh-
lük kaybedildi. rin Kalesi fethedildi. İmzalanan 1678 Bahçesa-
OSMANLI-SAFEVİ İLİŞKİLERİ ray (Çehrin) Antlaşması'yla Özi (Dinyeper) Nehri
● XVII. yüzyıl Osmanlı- İran savaşlarında, tarafların iki ülke arasında sınır kabul edildi. Bu antlaşma
birbirlerinin iç işlerindeki sorunlardan yararlanmak tarihteki ilk Osmanlı-Rus antlaşmasıdır.
istemesi ve karşı tarafın toprağını işgale yönel- ● Osmanlı - Avusturya İlişkileri: Avusturya'nın
mesi etkili oldu. Erdel'in iç işlerine karışması 1662 yılında Sad-
razam Köprülü Fazıl Ahmet Paşa'nın Avusturya
● III. Murat Dönemi'nde 1577-1590 Savaşı'nı Osmanlı seferine çıkmasına neden oldu. İmzalanan 1664
Devleti kazandı ve imzalanan Ferhat Paşa Antlaş- Vasvar Antlaşması'yla Uyvar ve Neograd kaleleri
ması'yla (1590) Osmanlı Devleti doğuda en geniş Osmanlı Devleti'ne bırakıldı.
sınırlarına ulaştı. ● Fazıl Ahmet Paşa'nın ölümüyle sadrazam olan
● I. Ahmet Dönemi'nde yapılan savaşın ardından Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, IV. Mehmet'i ikna
yapılan Nasuh Paşa Antlaşması'yla (1612) İran ederek 1683 yılında Viyana'yı kuşattı.
kaybettiği toprakların büyük bölümünü geri aldı. ● Osmanlı ordusunun II. Viyana Kuşatması'nda
● II. Osman Dönemi'nde İran üzerine yapılan sefer bozguna uğraması Avrupa devletlerinin papanın
sonucunda Serav Antlaşması imzalandı (1618). çağrısıyla Kutsal İttifak'ı oluşturmasına yol açtı.
Antlaşmaya göre İran'ın ödemesi gereken vergi (Avusturya, Lehistan, Venedik, Rusya ve Malta)
yarıya indirildi. ● Osmanlı Devleti 16 yıl boyunca bu devletlerle
farklı cephelerde mücadele etti. Yapılan mücade-
● IV. Murat Dönemi'nde yapılan Revan ve Bağdat leler sonucunda 1699 Karlofça Antlaşması imza-
seferleri sonucunda günümüz Türkiye-İran sınırını landı. Osmanlı ilk kez toprak kaybederken Durak-
belirleyen Kasr-i Şirin Antlaşması imzalandı.(1639) lama Dönemi'nden Gerileme Dönemi'ne geçti.

5