Page 10 - 11-sinif-tarih-beceri-temelli-soru-bankasi

XVII. YÜZYIL SİYASİ ORTAMINDA OSMANLI DEVLETİ

4 1533'te imzalanan İstanbul Antlaşması ile uzun süre 6 Mütekabiliyet, karşılıklı denk olma durumu anlamına
ılımlı seyreden Osmanlı-Avusturya ilişkileri 1533'te gelen diplomatik bir terimdir. Devletler arası ilişkileri
iki devletin Orta Avrupa'da hakimiyet kurma mücade- düzenleyen temel ilkelerden biri olup tarafların maruz
lesi sebebiyle bozuldu. 1556'da Haçova Muharebesi ile kaldıkları davranışlara benzer şekilde karşılık vermeleri
başlayan bu dönemdeki hakimiyet mücadelesi, 1606'da prensibi anlamına gelmektedir.
imzalanan Zitvatorok Antlaşması ile sonuçlandı. Antlaş- Buna göre aşağıdaki gelişmelerden hangisi müteka-
maya göre;
biliyete örnek olarak verilebilir?
● Avusturya'nın Macaristan için ödediği vergi kaldırı-
lacak. A) Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethettikten
sonra, buradaki Bizanslı bilim adamlarının İtalya'ya
● Avusturya sadece bir defaya mahsus iki yüz bin altın kaçması
DATA YAYINLARI
tazminat ödeyecek. B) Avusturya ile 1533'te yapılan İstanbul Antlaması'n-
BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORU ● Yazışmalarda "Avusturya Kralı" yerine "Roma Cesarı" C) İran ile 1555'te ilk resmi Antlaşma olan Amasya
● Avusturya Arşidükü (Kralı) protokol bakımından
daki "Avusturya arşidükü Osmanlı vezir-i azamına
Osmanlı padişahına denk sayılacak.
denk sayılacak" maddesinin 1606'da yapılan Zitva-
torok Antlaşmasında " Avusturya Arşidükü Osmanlı
(İmparator) unvanı kullanılacak.
padişahına denk sayılacak" şeklinde değiştirilmesi
● Her iki taraf birbirine zarar vermekten kaçınacak.
Antlaşması'nın imzalanması, 1639'da ise son Ant-
● Antlaşma yirmi yıl geçerli olacak.
laşma olan Kasr-ı Şirin Antlaşması'nın imzalanması
Buna göre Zitvatoruk Antlaşması ile;
D) Osmanlı Devleti'nin 1699 yılında imzaladığı Karlofça
I. Osmanlı Devleti'nin dış politikada prestij kaybettiği, Antlaşması'yla ilk kez toprak kaybetmesi
II. Avusturya'nın siyasi protokolde büyük devlet oldu- E) Uzun süren Avusturya ve İran savaşları nedeniyle
ğunun kabul edildiği, Anadolu'da Celali İsyanları'nın çıkması
III. Avusturya'nın diplomatik protokolde Osmanlı Devleti
ile eşit hale geldiği, BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORULAR
IV. Avusturya'nın Osmanlı'nın ekonomik yükümlülüğü
altına girdiği
durumlarından hangilerinin ortaya çıktığı söylenebilir?

A) III ve IV B) I ve II C) I, II ve III
7 Osmanlı - Kutsal İttifak arasında on altı yıl süren
D) Yalnız III E) I, II ve IV savaşların ardından Avusturya, Lehistan ve Venedik'le
25 yıl geçerli olacak Karlofça Antlaşması imzalandı.
Antlaşma müzakerelerine katılan Rusya ise uzun vadeli
5 İran'ın Osmanlı topraklarında yıkıcı, bölücü faaliyetleri bir barışa yanaşmayarak iki yıllık bir antlaşma imzaladı.
ve topraklarından geçen Osmanlı ticaret kervanlarını 1700 yılında yapılan İstanbul Antlaşması'na göre;
yağmalaması Osmanlı-İran savaşlarını tekrar başlattı.
1590'da imzalanan ....................... Antlaşması ile Tebriz, ● Azak Kalesi Rusya'ya bırakılacak.
Karabağ, Dağıstan ve Şirvan gibi yerler Osmanlı Dev- ● Ruslar İstanbul'da sürekli elçi bulunduracak ve
leti'nin eline geçti. Osmanlı bu antlaşmayla doğuda en Kudüs'ü serbestçe ziyaret etme hakkı elde edecek.
geniş sınırlarına ulaşırken 1612'de yapılan ........................ Buna göre;
Antlaşması'yla aldığı yerleri İran'a bırakmak durumunda
kaldı. 1639'da yapılan ....................... Antlaşması ile de I. Osmanlı Devleti'nin Kutsal İttifak karşısında başa-
bugünkü Türkiye- İran sınırı belirlenmiş oldu. rısız olduğu,
Yukarıda boş bırakılan alanlara aşağıdakilerin han- II. Rusya'nın Osmanlı'nın içişlerine müdahale etme
gisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir? fırsatı yakaladığı,
A) Kasr-ı Şirin- Nasuh Paşa- Kerden III. Rusların Karadeniz'e inme politikasında ilk adımı
B) Amasya- Serav- Kasr-ı Şirin attığı
C) Ferhat Paşa- Kerden- Serav sonuçlarından hangilerine ulaşılabilir?
D) Nasuh Paşa- Kasr-ı Şirin- Amasya A) I ve II B) Yalnız III C) II ve III
E) Ferhat Paşa- Nasuh Paşa- Kasr-ı Şirin D) I, II ve III E) Yalnız II
8