Page 21 - 11-sinif-tarih-beceri-temelli-soru-bankasi

1700-1774 YILLARI ARASINDAKİ SİYASİ GELİŞMELER

9 Karadeniz ve Baltık Denizi yoluyla sıcak denizlere ulaşmak isteyen Çar I. Petro bu amaçla Osmanlı Devleti’nden İstanbul Antlaşması
ile Azak Kalesi’ni alarak Karadeniz’e bir kapı açtı. Diğer taraftan da İsveç’in elinde bulunan Baltık Denizi kıyılarına yöneldi. İsveç Kralı
XII. Şarl (Demirbaş Şarl) ise ordusunu güçlendirip Rus müttefiki Danimarka’yı saf dışı bırakıp Lehistan’daki Rus nüfuzunu kırdı. İsveç
Kralı Demirbaş Şarl, Rus ilerleyişi karşısında ilk zamanlarda başarılı olmuştu ancak 1709’daki Poltava Savaşı’nda Rusya’ya yenilince
yaralı olarak Osmanlı Devleti’ne sığınmak zorunda kaldı. İsveç ordusunu takip eden Rus kuvvetleri sınırı geçerek Osmanlı toprakla-
rına girdi. Bu durum 1700’lü yıllardan beri süren barış sürecinin bozulmasına sebep oldu. Osmanlı Devleti’nin İsveç Kralı’nı sınır dışı
etmemesinden dolayı gergin ortam bir Osmanlı-Rus savaşına dönüştü. 1711 yılında Sadrazam Baltacı Mehmet Paşa komutasındaki
Osmanlı ordusu ile Kırım kuvvetlerinin Prut Irmağı kıyısındaki hücumları karşısında direnemeyen Çar I. Petro ve ordusu kısa sürede
kuşatıldı. Bunun üzerine zor durumda kalan Çar I. Petro barış istedi. Prut Antlaşması’yla (1711) Rusya, Azak Kalesi’ni Osmanlı Devle-
ti’ne geri verdi ve İstanbul’da elçi bulundurma hakkından vazgeçti. Aynı antlaşmayla Rusya, Lehistan’ın iç işlerine karışmayacağını ve
Demirbaş Şarl’ın ülkesine serbestçe dönmesine izin vereceğini kabul etti.

DATA YAYINLARI
BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORU

Verilen görselden aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarılamaz?
A) Çar I. Petro saldırgan ve yayılımcı bir politika yürütmüştür.
B) Rusya Osmanlı Devleti'ne karşı düşmanca bir tutum izlemiştir.
C) Prut Zaferi Osmanlı Devleti için eski güçlü devrine yeniden dönme umudunu doğurmuştur.
D) Bu zafer Rusya'nın Karadeniz'e ve Balkanlar'a inme politikasını bir süre de olsa engellemiştir.
E) Osmanlı Devleti Avrupa'da yeniden savunmadan taarruza geçmiştir.

10 Osmanlı Devleti 1723 yılında mezhep çatışmaları nede- 11 XVIII. yüzyıl başlarında Osmanlı Devleti ile Venedik-
niyle İran'da çıkan iç karışıklıklarda kendisinden yardım liler arasında savaşların yaşanmasında;
isteyen grupları himaye etmek ve bu karışıklıkları fırsata I. Osmanlı Devleti'nin Karlofça Antlaşması'yla kaybet-
çeviren Rusya'nın İran topraklarını elde geçirmesini önle-
mek amacıya harekete geçti. Kafkasya'ya kadar ilerle- tiği Mora Yarımadası'nı geri almak istemesi,
yen Osmanlı ordusu ile Rusya ordusu karşı karşıya geldi. II. Venediklilerin, Karadağlıları Osmanlılara karşı isyana
İki ülke arasındaki gergin ortam, Fransa'nın araya gir- kışkırtması,
mesiyle giderildi ve Osmanlı Devleti ile Rusya arasında
İstanbul Antlaşması imzalandı. (1724) III. Mora halkının,Ortodokslara baskı yapan Venedikli-
Buna göre; lere karşı Osmanlı Devleti'nden yardım istemesi,
I. Fransa diplomatik bir başarı sergilemiştir. IV. Venediklilerin Akdeniz'deki Osmanlı gemilerine zarar
II. İki ülke İran topraklarından çıkar çatışmasına girişmiş- vermesi
tir.
gelişmelerinden hangilerinin etkili olduğu söylene-
III. İran'da yaşanan iç karışıklıklar uluslararası çıkar bilir?
çatışmalarına dönüşmüştür.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) I, III ve IV B) II ve III C) I, II, III ve IV
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) Yalnız IV E) I ve II
D) I, II ve III E) II ve III

12 Osmanlı Devleti'nin 1639 yılında imzaladığı Kasr-ı Şirin Antlaşması'nın maddeleri 1747 yılında aşağıdaki hangi
başlık altında yeniden kabul edilmiştir?
A) İstanbul Antlaşması B) Prut Antlaşması C) Kerden Antlaşması

D) Pasarofça Antlaşması E) Küçük Kaynarca Antlaşması
19