Page 18 - 11-sinif-tarih-beceri-temelli-soru-bankasi
P. 18
AÇIK SULARDA GÜÇ MÜCADELESI
11 Osmanlı'da gemiciliğin gelişmesi üç döneme ayrılmıştır: 12 1739 Belgrad Antlaşması'na göre Ruslar, Karadeniz'de
I. Birincisi devletin kuruluşundan XVII. yüzyılın ikinci savaş ve ticaret gemisi bulundurmayacak ve Karadeniz
yarısına kadar devam eden kürekli gemi denilen sahillerinde gemi inşa edemeyecek, aynı zamanda Azak
...........gemiler dönemi Denizi ile Karadeniz'de yalnızca Osmanlı gemileri ile faa-
II. İkincisi XIX. yüzyılın ortasına kadar devam eden yel- liyetlerde bulunacaktır.
kenli gemi denilen ........gemiler dönemi
Bu durumun;
III. Üçüncüsü devletin yıkılışına kadar süren ........ gemi-
ler dönemi I. Karadeniz'in Ruslara kapatılması,
Yukarıdaki boş alanlara gelmesi gereken gemi türleri II. Rusya'nın Karadeniz'de seyrüsefer (gidiş-geliş) hakkı
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir.? elde edememesi,
I II III III. Osmanlı'nın Rusya'ya kapitülasyonlar vermesi
A) Buharlı Kadırga Kalyon
B) Kalyon Buharlı Kadırga sonuçlarından hangilerine yol açtığı söylenebilir?
C) Kadırga Buharlı Kalyon
A) I ve II B) I, II ve III C) Yalnız III
D) Kadırga Kalyon Buharlı
E) Buharlı Kalyon Kadırga D) II ve III E) Yalnız II
13 Coğrafi Keşifler Eski Dünya'nın bilinen ticaret yollarını ( Baharat ve İpek Yolu) değiştirdi. Ticaret sahası iç denizlerden dış
denizlere taşındı. Keşfedilen yeni kıtalardan Avrupa'ya bol miktarda altın ve gümüş taşındı. Bu kıtalarda sömürge politi-
kaları yürüten Batılı devletler zamanla birçok kıtada toprakları olan küresel güç haline geldiler.
Aşağıdakilerden hangisi bu küresel güçler arasında yer alan devletlerden biri değildir?
D) Rusya
C) İspanya
E) Hollanda
B) İngiltere
A) Fransa DATA YAYINLARI
14 XVI. yüzyılın başlarına kadar Osmanlı gemi teknolojisi daha çok bir olu-
şum süreci yaşamıştır. Bu dönemde Osmanlı geleneksel olarak Akdeniz'de
yaygın olan ve esas itibariyle kürekle hareket eden kadırga türü gemilere
önem verdi. Ceneviz, Venedik ve Akdeniz'de en büyük düşmanı kabul ettiği
İspanya'nın gemi teknolojisini örnek aldı.
XVII. yüzyılın ikinci yarısına
kadar yaz mevsiminin uzun
Kadırga sürdüğü ve havanın durgun
BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORU rin Çanakkale Boğazı'nı abluka altına aldıkları sırada Osmanlı kadırgaları Kalyon
gittiği Akdeniz'de kürek gücüyle hareket edebilen ve yelkeni de yardımcı
olarak kullanan kadırgalar tercih edildi. 1645 Girit Seferi ve Venediklile-
Venedik kalyonlarına karşı zor durumda kalması Osmanlı donanmasında
kürek gücünden rüzgâr gücüne geçişi zorunlu hale getirdi. Kalyon (yelkenli
gemi) rüzgârla giden ve üç direkli bir savaş gemisiydi. Rüzgâr esintisinin
çok olduğu denizlerde, okyanuslarda, uzun yolculuklarda ve korsanlara karşı mücadelede oldukça kullanışlıydılar.
Ancak Osmanlı Akdeniz'de havanın durgunluğu nedeniyle kadırgadan hemen vazgeçmemiştir.
Buna göre Osmanlı Devleti ile ilgili yargılarından hangisine ulaşılamaz?
A) Donanmada farklı gemilerin kullanılmasında coğrafi şartlar etkili olmuştur.
B) Gemicilik alanında denizci devletlerin etkisinde kalmıştır.
C) Kalyon sayesinde okyanuslarda hakim güç haline gelmiştir.
D) Donanmada kürek gücünden rüzgâr gücüne geçişinde Venediklilerle mücadele belirleyici olmuştur.
E) Kapalı denizlerde kadırga türü gemileri tercih etmiştir.
16
