Page 16 - 11-sinif-tarih-beceri-temelli-soru-bankasi
P. 16
AÇIK SULARDA GÜÇ MÜCADELESI
4 Dünya ticaret yolları Coğrafi Keşifler ile iç denizlerden 5 XV ve XVI. yüzyıllarda Avrupa'da "Yeniden Doğuş (Röne-
(Akdeniz) dış denizlere (Atlas, Büyük, Hint okyanusları) sans) adıyla anılan ve Orta Çağ düşüncesini sona erdi-
taşınmış olsa da Akdeniz hâla üzerinde en fazla gemi- ren bir devir başladı. Matbaanın icadı ve basım tekni-
lerin dolaştığı alandı. Ancak XVIII. yüzyıldan itibaren ğinin ıslahı bu gelişmeyi yaygınlaştırırken diğer yandan
Osmanlı Devleti'nin dış ticaretinde Batılı ülkeler üstün- Portekiz ve İspanyolların önderliğindeki büyük Coğrafi
lüğü ele geçirdi. Keşifler yapıldı.
Bu durum karşısında Osmanlı, ticari varlığını koru- Aşağıdakilerden hangisi bu keşiflerin ardından dün-
mak için; yada yaşanan gelişmelerden biri değildir?
I. uluslararası ticaret şirketleriyle ortaklık kurma, A) Dünya hakkındaki o zamanlara kadar gelen yanlış ve
kısıtlı bilgiler temelden sarsılmıştır.
DATA YAYINLARI
II. Batılı tüccarlara kapitülasyonlar verme,
B) Süveyş Kanalı'nın açılmasıyla Akdeniz ticareti öne-
III. uluslararası ticaret filosu kurma mini kaybetmiştir.
C) Bilinmeyen yeni kıtaların keşfi, kısa zamanda Avru-
çabalarından hangilerine girişmiştir? pa'ya umulmadık bir zenginlik kazandırmıştır.
A) Yalnız II B) I ve III C) I, II ve III D) Dünya Portekiz ve İspanyol bloğuna ayrılarak geniş
sömürge imparatorlukları kurulmuştur.
D) II ve III E) Yalnız I
E) Ticaret sahası iç denizlerden dış denizlere taşınmıştır.
6
İngiltere, sadece Avrupa tarihinin değil, dünya tarihinin de seyrini
I
değiştiren ve yönlendiren politika ve stratejilerin ilk uygulayıcısı
oldu. İngiltere, başta Amerika Kıtası olmak üzere yeni keşfe-
II
dilen bölgelere kendi halkını yerleştirdi. Bu sayede hâkimiyet
alanını genişletirken bir taraftan da bu bölgelerden ülkesine
ham madde akışını sağladı. Bunun yanında Avrupa’daki savaşları
III kendi sömürge imparatorluğunu genişletmek için fırsat olarak
gördü. Kıta Avrupası’nda takip ettiği denge politikasında başarılı
oldu ve Avrupa’nın hakemi durumuna yükseldi. Mali yönden de
IV Avrupa devletlerinin finans kaynağı durumuna geldi. Avrupa’da
sürdürülen her savaş İngiltere için bir kazanç kapısı oldu. İngilte-
re’nin denizlerdeki askerî üstünlüğü ve deniz ticareti sayesinde
BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORU güçlenmesini sağladı. İngiltere, 1580’de Levant Company’i (Livınt Kampani-Doğu Akdeniz Ticaret Şirketi) kurdu. Bu
zenginleşmesi, denizaşırı ülkelerdeki İngiliz asıllı yatırımcıların
V
şirket, XVII. yüzyıldan itibaren ise neredeyse ticari bir tekel hâline dönüştü. Böylece İngiltere, doğudan batıya büyük
bir coğrafyadaki kaynakları kontrol eden bir deniz Levant Company arması imparatorluğu hâline geldi. Bu süreçte
en önemli rakibi Hollanda oldu. İngiltere, 1714’te Cebelitarık’ı işgal ederek Fransa ve İspanya’nın deniz güçlerini
etkisiz hâle getirdi.
Parçaya göre İngiltere'nin deniz aşırı güç haline gelmesinin nedenlerini anlatan görselde numaralandırılan yerlere
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
I II III IV V
A) Dünya tarihinde etkisi Siyasi Ekonomi Levent Company'i İngiltere ve diğer güçler
B) Coğrafi Keşifler Kültür Sosyal Rönesans Köle ticareti
C) Siyasi Sosyal Denizcilik Sömürgecilik Reform
D) Sömürgecilik Donanma Kültür Rönesans Doğu Hindistan şirketi
E) Köle ticareti Levent Company'i Otuz yıl Savaşları Kültür Sosyal
14
