Page 8 - 11-kimya-beceri-temelli-soru
P. 8

Baş Kuantum Sayısı (n)  1  2  3  4  5  ...  Spin Kuantum Sayısı (m )
                                                                              s
                Katman (Enerji düzeyi)  K  L  M  N  O  ...  Elektronun kendi ekseni etrafındaki dönme hareke-
                                                          tine spin olarak adlandırılır ve 2 spine sahiptir.
                 Açısal Momentum (İkincil, Yan) Kuantum Sayısı (ℓ)
               Orbitallerin türünü ve enerji düzeyindeki alt enerji
               düzeyi sayısını ifade eder.

               ℓ = 0, 1, 2 ... (n–1) e kadar tüm tam sayı değerlerini alır.               1      1
                                                                                     m s  = +  m s = -
                                                                      1          1        2     2
                Açısal Momentum                            Elektron  m s  = +  m s  =−
                Kuantum Sayısı (ℓ)    0   1   2  3   ...   spinleri   2          2
                                                                 (Saat yönünde  (Saat yönü tersi
                Orbital Türü          s   p   d  f   ...           dönerse)  yönde dönerse)
                   ● Bir  enerji  seviyesindeki  alt  enerji  seviyelerinin   Orbital Çeşitleri
                  sayısı, temel enerji seviye sayısı değeri kadardır.  s orbitalleri: Küreseldir. ℓ = 0 değerine sahiptir. Çekir-
                                                          dekten uzaklaştıkça (baş kuantum sayısı arttıkça)
               n = 1 için alt enerji seviye sayısı 1 (ℓ = 0,  1s)
                                                          büyüklüğü ve enerjisi artar. Her enerji seviyesinde bir
               n = 2 için alt enerji seviye sayısı 2 (ℓ = 0, ℓ = 1 2s, 2p)  tane bulunur. En fazla 2 elektron bulunabilir.
               n = 3 için alt enerji seviye sayısı 3  (ℓ = 0, ℓ = 1, ℓ = 2                y
                                                               y            y
                                         3s, 3p, 3d)
                          ℓ           0   1    2   3                x            x              x
                 Orbital türü         s   p    d   f        z           z            z
                                                               1s           2s            3s
                                                   7
                 Orbital sayısı DATA YAYINLARI
                                      1
                                               5
                                          3
                 Alabileceği  maksimum   2  6  10  14     p orbitalleri: Çekirdeğin iki tarafından zıt yönelmiş
                 elektron sayısı                          kum torbası biçiminde iki ayrı lobtan oluşan elektron
                                                          bulutudur. ℓ = 1 değerine sahiptir. n = 2 den itibaren
                 Manyetik Kuantum Sayısı (m )
                                      ℓ
               Orbitallerin uzaydaki yönlenmelerini ifade eder. Enerji   büyük enerji düzeylerinde bulunur. 3 çeşittir. m  leri
                                                                                              ℓ
               düzeyindeki orbital sayısını belirtir. m  nin alabileceği   –1, 0, +1 şeklindedir ve eş enerjilidirler. x, y, z eksen-
                                           ℓ              lerinde bulunurlar ve p , p , p  olarak adlandırılırlar.
               değerler (orbital sayısı);                                   x  y  z
                                                          En çok 6 elektron bulunabilirler.
               m  = 2ℓ+1 sayısal değeri kadar ya da m  = –ℓ ... 0 ... +ℓ   y  y             y
                ℓ
                                            ℓ
               ye kadar değerler alabilir.                                          z
               ℓ=0 için  m =0 olup  (2.0+1=1 değer)
                       ℓ
               ℓ=1 için  m =–1, 0, +1  (2.1+1=3 değer)                  x           x            x
                       ℓ
               ℓ=2 için  m =–2, –1, 0, +1, +2  (2.2+1=5 değer)  z                     z
                       ℓ
               ℓ=3 için  m =–3, –2, –1, 0, +1, +2, +3  (2.3+1=7 değer)  px    pz           py
                       ℓ
                                                          p  orbitallerinde  elektronların  bulunma  olasılığını
                  n     ℓ          m ℓ          orbital   belirten sınır diyagram çizgileri
                  1     0           0            1s
                                                          d orbitalleri: 5 çeşittir. m  leri –2, –1, 0, +1, +2 dir.
                                                                              ℓ
                  2     0           0            2s       ℓ = 2 değerine sahiptir. 3 enerji seviyesinden başlar
                  2     1         –1, 0, +1      2p
                                                                                          xy
                                                                                             yz
                                                                                                xz
                  3     0           0            3s       ve üst enerji seviyelerinde bulunabilirler. (d , d , d ,
                                                           x –y
                  3     1         –1, 0, +1      3p       d 2  2, d 2) En fazla 10 elektron alır. Kompleks şekilleri
                                                                z
                                                          vardır.
                  3     2      –2, –1, 0, +1, +2  3d
                                                          f orbitali: ℓ = 3 değerine sahip orbitallerdir. n = 4'ten
                  4     0           0            4s       itibaren üst enerji düzeylerinde bulunur. 7 tane f orbi-
                  4     1         –1, 0, +1      4p
                                                          tali vardır. Aynı katmandaki f orbitallerinin enerjileri
                  4     2      –2, –1, 0, +1, +2  4d
                                                          aynı, uzaydaki yönelişleri farklıdır. En fazla 14 elekt-
                  4     3    –3, –2, –1, 0, +1, +2, +3  4f  ron alabilirler.
                                                        6
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13