Page 13 - 11-kimya-beceri-temelli-soru
P. 13

KONULAR
                               • PERİYODİK SİSTEM VE ELEKTRON DİZİLİMLERİ - I





                 PERİYODİK SİSTEM VE ELEKTRON
                           DİZİLİMLERİ - I                     YANLIŞ

                  NÖTR ATOMLARIN ELEKTRON DİZİLİMLERİ VE
                  PERİYODİK SİSTEMDEKİ YERLERİ               Cr ve  Cu gibi atomların elektron dizilişleri
                                                           24    29
                Pauli ilkesi: Bir atomda bulunan herhangi iki elektro-  Aufbau prensibine uymazlar.
                                                                             6
                                                                       6
                                                                          2
                                                                                2
                                                                                    4
                                                                 2
                                                                    2
                nun 4 kuantum sayısı da (n, ℓ, m , m ) aynı olamaz.   24 Cr:  1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d  olması gerekirken
                                         ℓ
                                             s
                                                                       6
                                                                         2
                                                                 2
                                                                    2
                                                                            6
                                                                               1
                                                                                  5
                En az biri farklıdır.                          1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d  olduğu belirlenmiştir.
                                                                    2
                                                                             6
                                                                 2
                                                                                  9
                                                                                2
                                                                          2
                                                                       6
                              n = 1  ℓ = 0  m  = 0  1        Cu:  1s  2s 2p 3s 3p 4s 3d  Yanlış
                  He: 1s 2                ℓ    m  = +      29
                                                                          2
                 2            n=1  ℓ = 0  m  = 0  s  2          1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d Doğru
                                                                                  10
                                                                    2
                                                                       6
                                                                               1
                                                                             6
                                                                 2
                                          ℓ
                              Aynı  Aynı  Aynı  farklı       ATOMLARIN ELEKTRON DİZİLİMLERİ
                  He: 1s 2    He: 1s 2                     Elektronlar orbitallere doldurulurken en düşük ener-
                 2            2
                                                           jili orbitalden, en yüksek enerjili orbitale doldurulma-
                                      ya da
                                                           sıyla gerçekleşir.
                   Doğru        Yanlış      Yanlış 2pYAYINLARI
                                                           Orbitallerin enerji sıralaması; 1s, 2s, 2p, 3s, 3p, 4s, 3d,
                                               –
                Pauli ilkesine göre bir orbital en fazla 2e  alabilir.   4p, 5s, 4d, 5p, 6s, 4f, 5d, 6p, 7s, 5f, 6d, 7p şeklindedir.
                Hund Kuralı: Elektronlar, orbitallere doldurulurken   Elektronların en düşük enerjili haline temel hâl adı
                var olan elektronlarla eşleştirilmeden önce eş enerjili   verilir.
                orbitaller yarı dolu olacak şekilde doldurulur.  Temel hâl elektron dağılımına sahip bir atomun enerji
                          3
                       2
                     2
                 N: 1s 2s 2p  şeklinde gösterilir.
                7                                          olarak elektronun bir üst enerji seviyesine taşınması
                            DATA
                                                           durumuna uyarılmış hâl denir.
                 1s 2  2s 2    2p 3    1s 2  2s 2     3    Uyarılmış hâl yüksek enerjili ve kararsız bir durumdur.
                       Doğru                Yanlış         Uyarılmış atom temel hale dönerken ışımalar yapar.
                                                                     2
                                                                            2
                                                                         6
                                                                  2
                Aufbau Prensibi: Atomdaki elektronlar orbitallere   12 Mg: 1s 2s 2p 3s         (Temel hal)
                                                                     2
                                                                            1
                                                                  2
                                                                         6
                                                                               1
                Aufbau kuralına göre yerleştirilir. Bir atomun çevre-  12 Mg: 1s 2s 2p 3s 3p  (Uyarılmış hal)
                sindeki elektronlar orbitallere düşük enerjili orbital-  Temel halden uyarılmış hale geçen bir atomun;
                den başlanarak yüksek enerjili orbitale doğru yerleş-
                tirilir.                                       ● Kimyasal özelliği değişmez.
                                                               ● Kararsızlaşır.
                Aufbau kuralınında istisnaları bulunmaktadır. Yarı     ● Enerjisi artar.
                dolu veya tam dolu d ve f orbitalleri atoma kararlılık     ● Temel hale göre daha az enerjiyle elektron kopa-
                kazandırdığından bu kurala uymaz.
                                                               rılabilir.
                              → Tam dolu orbital           Küresel simetri: Bir atomun son katmanında bulunan
                                                           orbitalin dolu ya da yarı dolu olması durumudur. Küre-
                              → Yarı dolu orbital
                                                           sel simetrili atom ve iyonlar daha kararlıdırlar.
                              → Boş orbital
                                                                              3
                                                                           1
                                                                                5
                                                           Yarı dolu orbitaller: s , p , d , f 7
                           2
                        2
                     2
                 C = 1s 2s 2p  elektron orbital gösterimleri
                                                                           6
                                                                             10
                                                                        2
                6                                          Dolu orbitaller: s , p , d , f 14
                                                                2
                                                                   1
                   DOĞRU                                   3 Li: 1s 2s  küresel simetrik özellik gösterir.
                                                                   2
                                                                       3
                                                                2
                                                           7 N: 1s 2s 2p  küresel simetrik özellik gösterir.
                                                         11
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18