Page 14 - 11-kimya-beceri-temelli-soru

6
2
2
6
2
2
2
6
+2
6
Ne: 1s 2s 2p küresel simetrik özellik gösterir. Fe : 1s 2s 2p 3s 3p 3d
10 26 6
2
2
2
C: 1s 2s 2p küresel simetrik özellik göstermez. : [ Ar] 3d
18
6 2 2 6 2 6 2 10 3
2
2
5
F: 1s 2s 2p küresel simetrik özellik göstermez. 33 As: 1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p
9
1
5
Cr: 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 4s 3d küresel simetrik Önce en dış seviyesindeki elektronlar kopar.
+
+3
2
özellik gösterir. As : ........... 4p As : ........... 4s 3d 10
2
Temel Hâl Elektron Dağılımı +2 1 +4 1 10
As : ........... 4p As : ........... 4s 3d
2
6
6
2
6
2
2
2
6
1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 10 4p 5s 4d 10 5p 6s 2 Aynı sayıda elektron içermelerine rağmen izoelektro-
2DATA YAYINLARI
2
6
4f 14 5d 10 6p 7s ... nik olmayan tanecikler
Elektron dağılımları soygazların elektron diziliminden Ca: 1s 2s 2p 3s 3p 4s ile
2
6
2
6
2
2
yararlanarak kısaltılabilir. 20
+2
2
2
6
2
6
Ti : 1s 2s 2p 3s 3p 3d 2
22
2
1
2
6
2
1
2
AI: 1s 2s 2p 3s 3p yerine [ Ne] 3s 3p yazı-
13 10 Değerlik Elektron Sayısı
labilir. Bir atomda en dış (en yüksek enerji düzeyi) temel
6
2
2
6
2
2
Ca: 1s 2s 2p 3s 3p 4s yerine enerji düzeyinde bulunan ve kimyasal olaylarda ve
20
2
[ Ar]: 4s gibi kimyasal bağ oluşumunda rol oynayan elektronlardır.
18
Atomun kimyasal özelliğini belirler. Değerlik elektron-
6
Ancak Fe [ Ca] 3d yazılamaz. larının bulunduğu orbitallere değerlik orbitalleri denir.
26
20
2
6
[ Ar] 4s 3d yazılabilir. A grubu elementleri için değerlik elektron sayısı grup
18
numarasına eşittir. (He hariç)
İYONLARIN ELEKTRON DİZİLİŞLERİ Değerlik elektron sayısı = Grup numarası
İyonların elektron dizilişi yapılırken, atomların aldığı Değerlik elektron sayısı (d.e.s)
ya da verdiği elektronlar göz önünde bulundurularak Li = 1s 2s 1
2
3
yapılır. Atomlar elektron aldıklarında, elektronlar boş Değerlik orbitali
veya dolu orbitallere enerjisi düşük orbitalden başla- Değerlik katmanı
yarak yerleştirilir. 2 2 2 Değerlik elektron sayısı 4
6 C = 1s 2s 2p
–2
2
2
2
2
O: 1s 2s 2p 4 O : 1s 2s 2p 6 Değerlik orbitalleri s, p
8 8
Değerlik katmanı
2
2
N: 1s 2s 2p 3 –3 Elektron dizilimi d orbitali ile sonlanan atomların (B
2
2
7 N : 1s 2s 2p 6 x y
7 10 grubu) değerlik elektron sayıları ns (n–1) d orbitalle-
rindeki toplam elektron sayısına (x+y) eşittir.
Katyonlarda (+ yüklü iyon) atomdan kopan elektro-
2
2
6
2
2
2
6
nun hangi orbitalden koptuğu önemlidir. Atomun son 22 Ti = 1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d d.e.s = 4
orbitalleri s ya da p ise kopan elektron doğrudan bu değerlik orbitalleri s, d
orbitallerden kopar. d.e.s
1
6
2
+
2
2
2
Na: 1s 2s 2p 3s , Na : 1s 2s 2p 6 2 He = 1s 2
11 11 değerlik orbitali
2
+3
2
2
2
1
6
AI: 1s 2s 2p 3s 3p , AI : 1s 2s 2p 6 4 9
13 13 ● Bir atomun temel hâl elektron dizilişi d ya da d
2
2
5
+2
2
2
6
2
2
6
CI: 1s 2s 2p 3s 3p CI : 1s 2s 2p 3s 3p 3 ile bitemez.
17 17 ● Bir iyonun temel hâl elektron dizilişi d ya da d
4
9
Atomun son orbitali nd ise elektronlar önce (n+1)s ile bitebilir.
orbitalinden uzaklaşır. (n+1)s orbitalinde elektron 2 2 6 2 6 2 10 d.e.s = 12
biterse elektronlar nd orbitalinden uzaklaşır. 30 Zn = 1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d
d.e.s = 7
10
2
Örneğin; Fe atomunun 3d orbitallerinde bulunan Br = [ Ar] 4s 3d 4p 5
26 35 18
elektronlar çekirdeğe daha yakın olduklarından 4s Küresel simetriye sahip olan atomlar daha kararlı-
orbitalindeki elektronlardan daha çok çekilir. Bu dır ve elektronları çekirdek tarafından daha simetrik
nedenle önce 4s elektronları verilir. çekilirler.
İzoelektronik Tanecikler: Elektron dizilişleri aynı pro-
2
2
6
2
2
6
Fe: 1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 6
26 ton sayıları farklı taneciklere (atom ya da iyon) elekt-
En yüksek enerji sevi-
2
: [ Ar] 4s 3d 6 yesindeki elektron ronik tanecikler denir.
18
12