Page 78 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

78 [ İSİM TAMLAMALARI ]
13 (I) Gazetecinin gözü her zaman toplumun üzerinde olmalıdır. (II) Toplumun hiçbir kesimiyle içli
dışlı olmamalı, toplumla arasında mesafe olmalıdır. (III) Kimi zaman bazı grupların basını kendi
amaçları için kullanmak isteyeceklerini göz ardı etmemelidir. (IV) Kısaca gazeteci; mesleğinin
etik kurallarına göre davranmalı, bu okuyucunun güvenini kazanmalıdır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak;
I. I. cümlede belirtili isim tamlamaları kullanılmıştır.
II. II. cümlede zincirleme isim tamlaması kullanılmıştır.
III. III. cümlede isim tamlaması yer almamaktadır.
EDİTÖR YAYINEVİ
IV. IV. cümlede tamamlayanı ile tamlananı arasına sözcük girmiş belirtili isim tamlaması kul-
lanılmıştır.
hangileri söylenemez?

A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) I ve IV E) II, III ve IV

14 Seydi Ali Reis’in Mir’atü’l-Memâlik adlı meşhur eserinde bir
dörtlüğünü kaydettiği türkü şöyledir:
“Deniz üstünde yürürüz
Öcümüz komaz alırız
Düşmanı arar buluruz
Bize Hayreddinli derler”

Barbaros’a bağlı, Akdeniz’deki büyük
zaferlere iştirak eden Türk denizcilerinin
ruhunu bu dizeler ne güzel dile getiriyor.

Görseldeki ifadelerde yer alan belirtili - belirtisiz - zincirleme isim tamlamaları aşağıda-
kilerin hangisinde verilmiştir?
Belirtili Belirtisiz Zincirleme
A) Seydi Ali Reis’in Büyük zafer Barbaros’a bağlı
B) Seydi Ali Reis’in ... eserinde Deniz üstünde Türk denizcilerinin ruhunu
C) Seydi Ali Reis’in
Mir’atü’l Memalik adlı Ne güzel Bu dizeler
D) Akdeniz’deki büyük za-
Bu dizeler Türk denizcilerinin ruhunu
ferlere iştirak eden
E) Meşhur eserinde Deniz üstünde Barbaros’a bağlı

2. Belirtisiz İsim Tamlaması 3. Zincirleme İsim Tamlaması
y Tamlayanın ek almayıp tamlananın iyelik eki aldığı tamla- y Tamlayanın, tamlananın veya her ikisinin kendi içinde başka
malardır. Bu tür tamlamalarda bir isim başka bir isme aitlik bir isim tamlaması olduğu söz öbekleridir.
ilgisiyle değil, bir nesne ya da kavram ismi oluşturma ilgisiyle y Zincirleme isim tamlamaları en az üç adın zincirleme bir aitlik
bağlıdır. ilişkisi oluşturmasıyla meydana gelir.
› İşçiler otobüs durağında bekliyor. › Macera romanlarının okuyucusu çok az.
› Aradığı resim kalemini hiçbir yerde bulamıyordu. › Okul müdürünün odası temizlendi.