Page 172 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

9. G
GEZİ YAZISIEZİ YAZISI
ÜNİTE

TEST 1 4 Aşağıdakilerden hangisi gezi yazısının
özelliklerinden biri değildir?
GEZİ YAZILARININ ÖZELLİKLERİ A) Gözleme dayanır.
/ CÜMLE TÜRLERİ
B) Tarih ve uygarlıklardan söz edilir.
C) Görsel malzemelerle desteklenebilir.
1 Gezi yazılarıyla ilgili aşağıda verilen ifade-
lerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? D) Okuyucuda gezip görme isteği uyandı-
rır.
2 Edebiyatımızda gezi yazısı türünde ya-YAYINEVİ
A) Gezi yazıları bir yazı planına uygun ola-
E) Psikolojik tahliller ağırlıktadır.
rak kaleme alınır.
B) Gezilip görülen yerlerin sosyal, kültürel,
5 Edebiyatımızda gezi yazısı türünü ör-
ekonomik ve dini yapısıyla ilgili çeşitli
neklendiren ilk eser ve bu eserin yazarı
bilgiler içerir.
aşağıdakilerden hangisinde doğru veril-
C) Gezi yazıları söz konusu yerle ilgili coğ-
miştir?
rafi özellikleri de yansıtabilir.
A) Miratü’l Memalik - Seydi Ali Reis
D) Gezi yazılarında bilgi vermek amaçlan-
B) Seyahatname - Evliya Çelebi
dığından üslup önemsenmez.
C) Cihannüma - Kâtip Çelebi
EDİTÖR 6 E) Fransa Sefaretnamesi - Yirmisekiz Çe-
E) Gezi yazıları kişisel hayatı konu alan
D) Kitab-ı Bahriye - Piri Reis
metinler arasında yer alır.
lebi Mehmet
zılmış en kapsamlı eser olan, toplam 10
ciltten oluşan eser ve bu eserin yazarı
aşağıdakilerin hangisinde doğru veril-
• Bir yazarın yurt içinde veya yurt dışında
miştir?
gezip gördüğü yerleri ve bu yerlerle ilgili
A) Seyahatname - Evliya Çelebi
izlenimlerini anlattığı yazı türüdür.
B) Cihannüma - Katip Çelebi
küleyici ve betimleyici anlatım türleri kul-
C) Fezleke - Seydi Ali Reis
lanılır.
D) Mir’atü’l Memalik - Sinan Paşa
• Edebiyatımızda bu türün modern anlam-
E) Babürname - Babürşah • Bu tür yazılarda genellikle açıklayıcı, öy-
daki ilk örneklerine Tanzimat Dönemi’nde
3 Modern anlamda gezi yazılarının divan rastlanır.
edebiyatındaki karşılığı olan metinler Yukarıda özellikleri verilen yazı türü
aşağıdakilerden hangisidir? aşağıdakilerden hangisidir?
A) Vakayiname B) Antoloji A) Röportaj B) Söyleşi
C) Tezkire D) Seyahatname C) Gezi yazısı D) Anı
E) Surname E) Günce
Türk Edebiyatında Gezi Yazısı Evliya Çelebi’dir. XVII. yy.da Hac yolculuklarını anlatan birtakım
Bugünkü bilgilerimize göre Türkçe yazılan ilk gezi yazısı eseri, gezi yazıları ile birlikte Avrupa ve Yakın Doğu ülkelerine gönde-
Seydi Ali Reis’in “Mir’atü’l-Memalik” adlı eseridir. Ünlü bilginleri- rilen elçilerimizin yazdıkları sefaretnameleri de birer gezi yazısı
mizden Katip Çelebi’nin “Cihannüma” adlı eseri de gezi yazılarında sayabiliriz. Bu eserler arasında gezi türünün özelliklerini en belir-
rastlanan birtakım özellikleri içermektedir. Yine Piri Reis’in “Kitab-ı gin şekilde taşıyanı Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi’nin “Fransa
Bahriye”si bu tür eserler arasında sayılabilir. Edebiyatımızda gezi Sefaretnamesi”dir. Yazar bu eserinde Lale Devri’nde Fransa’da el-
yazısı türünde ilk büyük ve önemli eserin (Seyahatname) yazarı çilik yaparken gördüklerini etkileyici bir üslupla anlatmıştır.