Page 67 - 10. Sınıf Coğrafya Özetli Lezzetli Soru Bankası

[TOPRAK OLUŞUMU VE TOPRAK TİPLERİ] 67

9 12 Toprak oluşumunda en önemli başlıklardan

I. A Ana kaya katmanıdır. bir tanesi de ana kayanın yapısal özellikle-
ridir. Özellikle toprak oluşum sürecinde bu
II. B Canlı çeşidi en çoktur. durum oldukça fazladır. Ana kaya sert ve di-
III. C Ana kaya iri parçalar rençli bir yapıdaysa toprak oluşumu gecikir.
halindedir.
Buna göre aşağıdaki kayaçlardan han-
IV. D Toprak oluşmamıştır. gisinin yaygın olduğu arazilerde toprak
Yukarıdaki horizon ve bu kısımlara ait oluşumu daha hızlıdır?
bilgi eşleştirmelerinden hangileri yan-
C) Diyorit
lıştır? D) II ve IV B) I ve II C) II ve III A) Granit B) Kalker E) Bazalt
Yukarıdaki toprak türleri niteliklerine YAYINEVİ
D) Siyenit

A) Yalnız I

E) III ve IV

10 I. Kalsimorfik 13 I. Çöl iklimi
II. Karadeniz iklimi
II. Alüvyal
III. Karasal iklim
III. Litosol
EDİTÖR Yukarıdaki iklim tiplerinden hangilerin-
IV. Podzol
IV. Ekvatoral iklim
V. Laterit
de kimyasal çözünme daha fazladır?
B) I ve II
C) II ve III
göre ikişerli olarak gruplandırılırsa han-
A) Yalnız II
gisi dışarıda kalır?
D) II ve IV
E) II, III ve IV

B) Podzol toprak
A) Kalsimorfik toprak
C) Laterit toprak
D) Litosol toprak
E) Alüvyal toprak
görülmesinin temel nedeni aşağıdaki-
lerden hangisidir?
11 Aşağıda verilen yükselti değerlerinin 14 Türkiye’de birden fazla toprak türünün
hangisinde toprak oluşumu daha yavaş A) Arazinin eğimli olması
gerçekleşir?
B) Heyelanın fazla olması
A) 4000 metre B) 3000 metre C) Farklı iklim tiplerinin görülmesi
C) 2000 metre D) 1500 metre D) Kuzey Yarım Küre’de yer alması
E) 0 metre E) Başlangıç meridyenine uzak olması

Bu nedenle A horizonunun altındaki B horizonu birikme katma- Kurak bölgelerde ise toprağı oluşturacak unsurlar daha az oldu-
nıdır. C katmanı ana materyalin hemen üzerinde yer alan kat- ğundan toprak oluşumu yavaştır.
mandır. D katmanı ana kayanın yer aldığı katmandır. Bu katman- Toprağın Oluşumunda Yer Şekillerinin Etkisi: Yeryüzü şe-
da toprak oluşumu söz konusu değildir.
killeri iklim üzerinde büyük değişimler yaratmakta ve dolayı-
Toprağın Oluşumunda İklimin Etkisi: Belli bir coğrafi ortamda sıyla toprak oluşumuna da etki etmektedir
uzun yıllar boyunca etkili olan atmosfer olaylarına iklim denir. Yükselti, eğim ve bakı gibi durumlar toprak oluşumunda
İklim toprak oluşumunda en etkili olan faktördür. Nem ve yağışın önemli bir role sahiptir. Yüksek dağların yüksek kesimlerinde
fazla olduğu yerlerde toprak oluşumu daha hızlı olmaktadır. toprak oluşumu (sıcaklık ve nem azaldığından) yavaştır.