Page 26 - 10-sinif-biyoloji-beceri-temelli

2. Sitoplazma Bölünmesi I (Sitokinez I)
Hayvan hücrelerinde dıştan içe doğru boğumlanma ile bitki hücrelerinde içten dışa doğru ara lamel oluşumuyla
gerçekleşir. Mayoz I sonucunda homolog kromozomların birbirinden ayrılmasıyla kromozom sayısı başlangıç-
taki miktarının yarısına düşer. Sitoplazma bölünmesiyle iki yeni hücre oluşur.
Mayoz II
Bölünme başlamadan önce interfaz evresi gözlenmez. Hayvan hücrelerinde bölünme başlamadan önce sadece
sentrozomlar kendini eşler.
DATA YAYINLARI
n n Profaz II
1. Çekirdek Bölünmesi II (Karyokinez II)
Profaz II: Çekirdek zarı erir. Çekirdekçik kaybolur. İğ iplik-
leri oluşur. İğ iplikleri kardeş kromatilerin kinetokorlarına
bağlanır. Metafaz II
Metafaz II: Kromozomlar ekvatoral düzlemde yanyana
olarak dizilirler.
Anafaz II: Kardeş kromatitler birbirinden ayrılarak zıt Anafaz II
kutuplara çekilir.
Telofaz II: Kromozomlar kromatin ipliklere dönüşür.
Çekirdekçik ve çekirdek zarı oluşur. Telofaz II
2. Sitoplazma Bölünmesi II (Sitokinez II)
Sitoplazma bölünmesinin tamamlanmasıyla haploit kro- Sitokinez II
mozomlu 4 yeni hücre oluşur. Oluşan hücrelerin kromozom
sayısı ana canlının kromozom sayısının yarısına eşittir. n n n n
Kalıtsal olarak birbirinden farklıdır.

n kromozomlu hücre
Mitoz ve Mayoz Bölünme Arasındaki Farklar:
● Mitoz bölünme tek hücrelilerde üremeden sorumludur; çok hücrelilerin vücut hücrelerinde gerçekleşir.
Mayoz ise çok hücreli canlıların üreme ana hücrelerinde gerçekleşir.
● Mitoz çok hücrelilerde büyüme, gelişme ve yaraların iyileşmesinde rol oynar. Mayoz ise üremede rol
oynar.
● Mayozda sinapsis, tetrat, krossing over gözlenirken mitozda gözlenmez.
● Mitozda 2 yeni hücre, mayozda 4 yeni hücre oluşur.
● Mitoz sonucu oluşan hücreler birbileriyle ve atasal hücre ile kalıtsal olarak aynı iken mayozda farklıdır.
● Mitozda bir karyokinez ve bir sitokinez gerçekleşirken mayozda iki kez karyokinez ve sitokinez gerçekleşir.
● Mayoz sonucu oluşan yeni hücreler tekrar mayoz geçiremez. Ancak mitoz geçiren hücre art arda tekrar
mitoz geçirebilir.

EŞEYLI ÜREME Sperm (n)
Farklı eşeylerin mayozla oluşturduğu dişi ve erkek gametlerin birleşmesi
olayına eşeyli üreme denir. Haploit kromozomlu gametlerin birleşmesine Mayoz
döllenme denir. Döllenme sonucu oluşan hücreye ise zigot denir. Zigot Yumurta (n)
2n
mitoz geçirerek hücre sayısını arttırır. Hücreler doku ve organ düzeyinde 2n
Döllenme
farklılaşarak yeni birey oluşur. Zigot ana canlıyla eşit kromozom sayısına
sahiptir. Böylece canlılarda nesiller boyunca kromozom sayısı sabit kalır.
Zigot
● Eşeyli üremede kalıtsal çeşitlilik görülür. Eşeysiz üreyen canlılara XY XX 2n (2n)
göre daha az sayıda birey oluşur. Eşeyli üreme sonucunda oluşan Mitoz ve
bireyler çevresel değişikliklere karşı daha dayanıklıdır. farklılaşma farklılaşma
Mitoz ve
● Prokaryotlarda gen aktarımı protistalarda çekirdek değişimi ile
kalıtsal çeşitlilik sağlanırken tohumlu bitkilerde ve hayvanlarda eşeyli üreme ile kalıtsal çeşitlilik sağ-
lanır.

24