Page 33 - tyt-konsensus-cografya

Türkiye’nin Yer Şekilleri Test - 73

1. Rüzgârların aşındırma ve biriktirme faaliyetleri ülkemiz- 4. Ülkemizde yerleşim bölgeleri ve tarım arazilerinin
de daha çok iç bölgelerimizde etkilidir. kumullarla kaplanmasına neden olan kumul hare-
ketlerini önlemek için aşağıdakilerden hangisinin
Bunun en önemli nedeni aşağıdakilerden hangisi-
dir? öncelikli olarak yapılması gerekir?
A) Tarım arazilerinde nadas yöntemi uygulanmalı
A) Yer şekillerinin sade olması
B) Yerleşim bölgelerinin yeri değiştirilmeli
B) Dağların doğu–batı yönünde uzanması
C) Tarım arazilerinin alanı küçültülmeli
C) İklimin kurak, bitki örtüsünün cılız olması
D) Yerleşim bölgeleri ormanlık alanın içine kaydırılmalı
D) Kış yağışlarının kar şeklinde olması
EDİTÖR YAYINEVİ
E) Ağaçlandırma çalışmaları yapılmalı
E) Yüz ölçümü en büyük bölgelerin iç kesimde yer al-
ması
2. Ülkemizde rüzgârların oluşturduğu yer şekilleri fazla 5.
yaygın değildir. Buna rağmen etkili olduğu yerlerde rüz-
gâr aşınım ve birikim şekillerine rastlanılır.
Buna göre aşağıdaki yerlerden hangisinde rüzgâr
aşınım ve birikim şekillerine rastlanılmaz? I II
A) Konya – Karapınar çevresinde
Yukarıda verilen Türkiye’de kurak bölgelerde görü-
B) Erzurum – Kars – Ardahan Platosu’nda
len yer şekilleri aşağıdakilerden hangisinde doğru
C) Kıyılardaki kumsallarda
olarak eşleştirilmiştir?
D) Delta ovası sahalarında
I II
E) Şanlıurfa – Mardin çevresinde ––––––––––– –––––––––––
A) Mantar kaya Barkan
3. Rüzgârlar, kurak ve yarı kurak iklim bölgelerinde etkileri B) Şahit kaya Mantar kaya
belirgin olarak görülen bir dış kuvvettir. Bu nedenle Tür- C) Barkan Yardang
kiye'de bitki örtüsünün seyrek olduğu iç kesimler ve ku-
mullarla kaplı kıyılarda rüzgârların yeryüzünü şekillendi- D) Mantar kaya Şahit kaya
rici etkilerini görmek mümkündür. Karapınar, Nevşehir, E) Yardang Barkan
Aksaray ve Güneydoğu Anadolu'nun güneyi rüzgârların
oluşturduğu yeryüzü şekillerinin en çok görüldüğü yer- 6. • İklimin kurak ya da yarı kurak olması
lerdir.
• Bitki örtüsünün cılız olması
Bu parçada ülkemizdeki rüzgârların;
• Arazinin gevşek dokulu olması
I. etkili oldukları yerin iklim özellikleri,
Yukarıda verilen özelliklere sahip olan bir bölgemiz-
II. etkili oldukları yerler,
de aşağıdakilerden hangisinin daha çok etkili olma-
III. etkili oldukları yerlerin bitki örtüsü özellikleri, sı beklenir?
IV . oluşturdukları yeryüzü şekilleri
A) Akarsular ve rüzgârlar
yukarıda verilen etkilerinden hangileri hakkında bil- B) Dalga ve akıntılar
gi verilmemiştir?
C) Gel-git ve rüzgârlar
A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I ve II D) Buzullar ve akarsular
D) II ve III E) III ve IV E) Yer altı suları ve akarsular

TÜRKİYE’DE KIYI TİPLERİ
• Dağların kıyıya paralel uzandığı Karadeniz ve Akdeniz kıyılarında boyuna
kıyı, dağların kıyıya dik olarak uzandığı Ege kıyılarında enine kıyı tipi görülür.
• Eski akarsu vadilerinin deniz altında kalmasıyla oluşan ria kıyı tipine, ülkemiz-
de İstanbul ve Çanakkale boğazları ile İstanbul'daki Haliç örnek gösterilir.
Ria kıyı tipi Enine kıyı tipi Dalmaçya kıyı tipi
• Dağların kıyıya paralel uzandığı yerlerde, denizlerin yükselmesiyle dağlar
arasındaki vadilerin sular altında kalmasıyla oluşan Dalmaçya Kıyı tipine Kaş (Güneybatı Ege) (Ege kıyıları) (Kaş)
(Antalya) kıyılarında rastlanır.
149