Page 32 - tyt-konsensus-cografya

Türkiye’nin Yer Şekilleri Test - 70

6. • Sıradağları enine yarıp geçen akarsuların oluştur- 8. I. Akarsuyun, alüvyonlarını dağlar arasındaki eğimin
duğu vadidir. azaldığı düzlüklerde biriktirmesi ile oluşur. Malatya,
Muş, Elazığ ovaları örnek olarak gösterilir.
• Geçit özelliğini taşıdıkları için ulaşım açısından ol-
dukça önemlidir. II. Eğimin azaldığı yerlerde akarsular yanlara doğru
büklümler oluşturarak akarlar. Bu şekle Ege Bölge-
• Kuzey Anadolu ve Toros dağlarını yararak geçen si’nde daha sık rastlanılır.
akarsularda bu tip vadiler görülür.
Yukarıda tanımları yapılan ve örnekleri verilen yer
Yukarıda sözü edilen ve Türkiye’de görülen vadi şekilleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
profilinin enine şekli aşağıdakilerden hangisidir? eşleştirilmiştir?
EDİTÖR YAYINEVİ
I II
A) B)
–––––––––––––––– ––––––––––––
A) Dağ içi ovası Menderes
B) Birikinti konisi Çentik vadi
C) Birikinti Yelpazesi Taraça (Seki)
D) Dağ eteği ovası Kanyon vadi
C) D)
E) Boğaz vadi Irmak adası

9. Karstik bölgelerde farklı dirençteki kayaçların, akarsular
tarafından farklı aşındırılması sonucu oluşan basamak
E)
görünümlü vadilerdir. Ülkemizde en çok Akdeniz Bölge-
si’nde görülür.

Yukarıda özellikleri verilen vadi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Boğaz (Yarma) Vadi
B) Çentik Vadi
7. Aşağıda Türkiye’de akarsuların oluşturduğu yer şekilleri C) Kanyon vadi
ve nerede görüldüklerini belirten bir eşleştirme tablosu D) Asimetrik vadi
verilmiştir.
E) Tabanlı vadi
Yer Şekli Görüldüğü Yer
I. Menderes Ege Bölgesi
10. Ege Bölgesi’ndeki akarsuların menderes (büklüm) ya-
II. Dev Kazanı Manavgat Çayı parak aktığı görülür.

III. Peribacaları Nevşehir–Ürgüp–Göreme Buna göre menderes yapan akarsularımızda aşağı-
IV. Kırgıbayırı Karadeniz Bölgesi dakilerden hangisi gözlenmez?
V. Kanyon Vadi Göksu Nehri A) Yana aşındırma artmıştır.
B) Akış hızı azalmıştır.
Buna göre yukarıdaki yer şekillerinden hangisinin
görüldüğü yer yanlış olarak verilmiştir? C) Biriktirme ön plana çıkmıştır.
D) Boyu uzamıştır.
A) I B) II C) III D) IV E) V E) Kapalı havza özelliği kazanmıştır.

Türkiye’de Rüzgârların Oluşturduğu Şekiller Rüzgâr Aşındırma Şekilleri
• Ülkemizde rüzgârların oluşturduğu Ülkemizde rüzgâr aşındırması sonucu man-
yer şekillerine bitki örtüsünden yok- tar kaya, şahit kaya, ve tafoni gibi yer şekilleri
sun, yer şekillerinin sade olduğu İç oluşmuştur.
Anadolu Bölgesi'nde Karapınar yö- Mantar kaya: Ülkemizde daha çok İç Anado-
resi (Konya), Güneydoğu Anadolu lu’da görülür.
Rüzgârın orta derecede etkili olduğu sahalar
Bölgesi'nin güney kesimleri ile kıyı- Rüzgârın kuvvetli etkili olduğu sahalar
lardaki kumsal alanlarda rastlanır.
• Ülkemizde rüzgârlar aşındırma ve biriktirme sonucu yer şekilleri oluştururlar.
144