Page 31 - lgs-fen-sari-kitap
P. 31

ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ VE ÇEVRE BİLİMİ                                                    191
           3  Fotosentez olayı kimyasal bir olay olup yeşil bit-  5             Işık
               kilerin  ortamdaki  CO ’yi  (karbondioksiti)  O ’ye
                                                   2
                                 2
               (oksijene) dönüştürebilmesi için ışık ve suyu kul-
               lanmasıdır.





                   20°                20°
                                                                    I             Tavşan      II
                   Nemli toprak       Nemli toprak            Şekildeki sistemde bulunan I ve II numaralı kap-
                                                              taki teraziler aynı değeri göstermektedir. Nemli
                     1. Düzenek         2. Düzenek
                                                              topraklarda bulunan bitkilerin bırakıldığı sistemde
                             EDİTÖR YAYINEVİ
               Şekildeki  deney  düzenekleri  hava  geçirmeyen   II  numaralı  kaptaki  terazinin  gösterdiği  değer
               fanuslardan birine delikler açılarak uygun sıcaklık   zamanla artmaktadır.
               ve ışık altında bekletiliyor. Bir süre sonra I ve II   Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğ-
               numaralı kaplardaki bitkilerden I. kaptaki bitkinin   rudur?
               zamanla kuruduğu gözlemleniyor.
                                                              A)  I. kaptaki bitkide boyuna büyüme vardır.
               Buna göre deneyin yapılma amacı için aşağı-
               dakilerden hangisi söylenir?                   B)  II. kaptaki bitki tavşan tarafından yenildiğinden
               A)  Fotosentez için suya ihtiyaç var mıdır?       daha fazla büyümüştür.
               B)  Fotosentez olayında karbondioksite gerek var   C)  Tavşan solunumu sırasında CO  ürettiği için
                                                                                           2
                  mıdır?                                         fotosentez devam etmiştir.
               C)  Işıksız ortamda fotosentez olur mu?        D)  Tavşan bitkiyi yiyerek enerji elde etmiştir.
               D)  Kelebek  I.  kabın  içinde  olsaydı  yaşamına
                  devam edebilir miydi?
                                                           6                              Doğadaki
                                                                          Işık
                                                                                          canlılar
                                                                                          yaşamlarını
                                                                                          devam
                                                                                          ettirmek için
                                                                    30°C
           4                                                                              besin ve
                                                                        Nemli toprak      enerjiye
                     I                        II                                          ihtiyaç duyar.
                                                               Hava geçirmeyen cam düzenek
                                                                                          Tüm canlılar
                                                              besin ilişkileri bakımından birbirine bağlıdır.
                                                              Örneğin üreticiler olmasa tüketicilerin yaşamıda
               Aynı ortamda yetişen aynı iki bitki eşit büyüklükteki   tehlike altına girer.
               saksılara alınarak eşit kollu teraziye bırakılıp aynı
               sıcaklıkta bulunan bir odanın içerisine konuluyor.   Yukarıdaki açıklamayı doğrulamak isteyen araştır-
                                                              macı deney düzeneği hazırlıyor. Gözlemleri sonu-
               Zaman içinde iki bitkiye eşit miktarda su verilerek
               bir süre büyümesi izleniyor.                   cunda iki bitkinin renginin sarardığını gözlemliyor.
                                                              Deneyini  gözden  geçirirken  hata  yaptığını  fark
               Bir süre sonra eşit kollu terazinin II yönünde   ediyor.
               eğildiği gözlemlendiğine göre bu durumu açık-  Buna göre araştırmacı deneyde yaptığı hatayı
               layan en doğru ifade aşağıdakilerden hangisi-
               dir?                                           aşağıdaki açıklamalardan hangisini yaparsa
                                                              doğrular?
               A)  II. bitki kaba konulan suyu kullanmamıştır.  A)  Deney düzeneğine kireç suyu eklemelidir.
               B)  I. bitkinin ürettiği O  miktarı daha fazladır.  B)  Düzeneğe bir bitki daha eklemelidir.
                                 2
               C)  I. bitkinin fotosentez hızı daha büyüktür.  C)  Ortam sıcaklığı daha az olan bir yere götürme-
                                                                 lidir.
               D)  II. bitki daha fazla ışık almıştır.        D)  Bitkilerden birini alıp yerine arı koymalıdır.
   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36