Page 10 - 2025 DHBT ve MBSTS Tamamı Çözümlü Soru Bankası

İSLAM FIKHI VE USULÜ

DATA YAYINLARI

Çözümler için 3� İçtihad ehliyetinin şartları üzerine araştırma ya-
karekodu okutunuz
TEST pan Gizem Hanım not defterine şunları yazmış-
TEST
1 1 tır:
I. Ayet ve hadislerdeki nasih – mensuh ilişki-
sini bilmek,
1� Ahmet Bey, İslam hukukunda ehliyet, evlenme,
boşanma gibi şahıs ve aile hukukuyla alakalı II. İki hadis teâruz edince birini tercih edebil-
hükümlerle ilgili araştırma yapmak istemektedir. mek için, hadis ve senedin hal ve vasıflarını
bilmek,
Ahmet Bey’in araştırmak istediği konular
aşağıdaki kavramlardan hangisiyle alakalı- III. Önceden meydana gelmiş olan icmaları bi-
lip; o konuda üzerinde yeni içtihad ortaya
dır?
koymamak
A) Ahvâl-i Şahsiyye
Verilenlerden hangisi/hangileri doğrudur?
B) Ukubat
A) Yalnız I
C) Siyaset-i Şer’iyye
B) Yalnız II
D) Muamelat
C) I ve II
E) İbadet
D) Yalnız III
2� İstanbul Üniversitesi Temel İslam Bilimleri Ana- E) II ve III
bilim Dalı İslam Hukuku Bölümü’nde öğretim
görevlisi olan Yaşar Bey dersinde şu ifadelere
yer vermiştir: Nass veya icma ile belirlenmiş bir
hükmün bunlarda yer almayan illetini ortaya çı-
karmak üzere yapılan içtihat demektir. Mesela;
Şari’ bir şey hakkında “haram” diye hükmediyor,
hüküm ve yeri bildiriyor fakat hükmün illetini bil-
dirmiyor. Burada hükmün başka olaylara da uy-
gulanması için, onun illetinin çıkarılması gereki-
yor. Müçtehit de illeti belirleme yollarından birini
kullanarak bu illeti tespit ediyor. Bu durumun en
bariz örneği şudur: Kur’an’da şarabın (hamr) ha- 4� Bir İHL meslek dersi öğretmeni Fıkıh dersinde
ram olduğu bildirilmiş, ancak illeti belirtilmemiş- içtihadın çalışmakla elde edilebilen ve Allah ver-
tir. İşte müçtehit istidlâl yoluyla onun sarhoşluk gisi olan şartlarını anlatmıştır.
verici olması (iskâr) vasfını bu hükmün illeti ola-
rak belirlemesiyle bu işlemi gerçekleştirmiş olur. Öğretmen, Fıkıh dersinde Allah vergisi olan
şartlarla ilgili aşağıdakilerden hangisi örnek
İslam hukukunda bu işlemi kullanarak ya- vermiştir?
pılan içtihada verilen isim aşağıdakilerden A) Kur’an-ı Kerim’i bilmektir.
hangisidir?
B) Sünneti bilmektir.
A) Tahkiku’l-Menat
C) Arapça’ya hâkim olmaktır.
B) Tenkihu’l-Menat
D) Ayet ve hadislerin nasih–mensuh ilişkisini
C) Takyidu’l-Menat bilmektir.
D) Tahricu’l-Menat E) Şer’i delillerin ruh ve manasına nüfuz edebi-
E) Tenkidu’l-Menat lecek zekâ ve tefekküre sahip olmaktır.
177