Page 13 - 9-sinif-cografya-odn
P. 13
DOĞAL SİSTEMLER 23
Tan (Şafak) Vakti: Güneş doğmadan önceki alaca karanlık zamanıdır.
Gurup vakti: Güneş’in ufkun altına inmesi sonucu oluşan alaca karanlık aşamasıdır.
Alaca karanlık Vakti: Güneş doğmadan önceki ya da battıktan sonraki aydınlık, yarı ay-
dınlık, akşam karanlığı aşamalarıdır. Alaca karanlık süresi Ekvator’da çizgisel hız fazla
olduğundan dolayı kısadır. Kutuplarda ise bu süre daha fazladır.
C. DÜNYA'NIN HAREKETLERİ VE SONUÇLARI
❍ EDİTÖR YAYINEVİ
Dünya’nın iki tür hareketi vardır:
1. Günlük hareketi (Kendi ekseni etrafındaki hareketi)
2. Yıllık hareketi (Güneş etrafındaki hareketi ya da yörünge hareketi)
1. Dünya'nın Günlük (Eksen) Hareketi
B Dünya, ekseni etrafında batıdan doğuya doğru döner, bu dönüş süresi 24 saattir. Buna
günlük hareket denir.
B Dönüş yönünden dolayı doğuya gittikçe yerel saat daha ileri olur, doğuda Güneş daha
erken doğar ve batar.
DÜNYA'NIN GÜNLÜK HAREKETİNİN SONUÇLARI
B Gece - gündüz birbirini takip eder.
B Dünya kendi ekseni etrafında döndükçe aydınlanma çemberi sürekli yer değiştirir.
B Dünya kendi ekseni etrafında batıdan doğuya doğru dönmektedir.
B Yerel saat farkları ortaya çıkar.
B Çizgisel hız ortaya çıkar, buna bağlı olarak;
Sürekli rüzgârların yönlerinde sapmalar olur. (Kuzey Yarım Küre’de sağa, Güney Yarım
Küre’de sola saparlar.) Okyanus akıntılarında halkalar oluşur.
o
o
❍ Dinamik basınç merkezleri oluşur. (30 Dinamik Yüksek Basınç ve 60 Dinamik Alçak Ba-
sınç)
B Gün içerisinde Güneş ışınlarının geliş açıları değişir, buna bağlı olarak;
❍ Gün içerisinde gölge boyu ve yönü değişir.
❍ Günlük sıcaklık farkları oluşur.
❍ Meltem rüzgârları oluşur.