Page 4 - 2025 TCDD İstasyon Şefi GYS Konu Anlatımlı

TÜRKÇE

1.ÜNİTE
SÖZCÜKTE ANLAM VE

SÖZCÜK BİLGİSİ 1.BÖLÜM

DATA YAYINLARI

 Bu �ştek� zararınızı ancak bu yolla telaf� edeb�l�rs�n�z.
I. ANLAM (Yöntem)

Her sözcük görünen, görünmeyen varlık ya da durum-  Ondan kurtulmanın yollarını arayalım.
lardan b�r�n� çağrıştırır. Bu çağrışımlardan her b�r�ne
‘’anlam’’ den�r. Sözcükler�n tek başına anlamları olduğu 2. TERİM ANLAM
g�b� cümle �ç�nde kaza ndığı yen� anlamlar da olab�l�r.
Sözcükler�n anlam çeş�tlenmes�n� şu başlıklar altında B�l�m, sanat, spor ya da meslek dallarıyla �lg�l� özel,
�nceleyeb�l�r�z: sınırlı b�r anlamı ve kullanımı olan sözcüklere ter�m den�r.
Ter�mler gerçek anlamda kullanılır. B�r sözcüğün ter�m
anlamı, a�t olduğu alanda kullanıldığı an ortaya çıkar.
SÖZCÜKTE ANLAM
 doku, nöron → b�yoloj� ter�m�
1. Gerçek Anlam  repl�k, t�rat → t�yatro ter�m�
a. Temel Anlam  hece, ölçü, uyak → edeb�yat ter�m�
b. Yan Anlam  Dünya, Güneş etrafında döner. (astronom� ter�m�)
2. Ter�m Anlam  Bu da�ren�n alanını hesaplayab�l�r m�s�n? (geometr�
3. Mecaz Anlam ter�m�)
 Ver�len eylemler� çatısına göre �nceley�n�z. (d�l b�lg�s�
ter�m�)
 Radyo dalgalarını bulamıyordum. (tekn�k ter�m�)
1. GERÇEK ANLAM
 Korner atışını İsma�l kullanacaktı. (spor ter�m�)
Sözcüğün z�hn�m�zde uyandırdığı �lk anlam gerçek  F�z�k ders�nde ses dalgalarını �şled�k. (f�z�k ter�m�)
anlamdır. Sözcüğün gerçek anlamı �k� şek�lde kullanıla-
b�l�r:

a. Temel (İlk) Anlam Örnek Soru

Sözcükler�n aklımıza �lk gelen anlamlarıdır. Başka b�r Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerden hangisi
dey�şle b�r sözcüğün sözlüktek� �lk anlamıdır. temel anlamda kullanılmıştır?
 Yolun sağ tarafında �ğde ağaçları vardır. A) Hep geç kalmak onun âdetidir.
 Bardaktak� suyu n�ye döktün? B) Nüfus cüzdanımı yitirdim, geçersizdir.
C) Bakanlık kadrosunda hiç açık yok.
D) Elektrik saati arızalanmış.
 NOTNOT

E) Maçı kaybeden sporcular taş yağmuruna tutuldular.
 B�r sözcüğün tek başına �ken taşıdığı anlam �le
cümledek� anlamı aynı �se o sözcük temel anla- Çözüm
mıyla kullanılmış demekt�r. A’daki âdet sözcüğü temel anlamında kullanılmıştır. Bu sözcü-
 Martının kanatları ıslaktı. ğün temel anlamı “bir kimsenin yapmaya alışmış olduğu şey”dir.
 Gençler sah�lde ateş yakmışlar. “âdet” sözcüğünün cümledeki kullanımı akla ilk gelen anlamıyla
ilgilidir. Diğer seçeneklerde verilen sözcükler yan veya mecaz
anlamda kullanılmıştır. B’de cüzdan (resmi evrak), C’de açık
(kontenjan), D’de saat (sayaç) sözcükleri yan anlamda, E’de ise
b. Yan Anlam (Kullanım Anlamı) yağmur (aşırı, çok fazla) sözcüğü mecaz anlamdadır.
Cevap A
Sözcükler�n temel anlamlarıyla �lg�ler�n� devam ett�rerek
kazanmış olduğu �k�nc�l anlamlardır. Yan anlamda ben-
zetme öneml�d�r. B�r sözcüğün b�rden fazla yan anlamı
olab�l�r.