Page 9 - 2024 KPSS TÜRKÇE KONU ANLATIMLI - DATA YAYINLARI

BÖLÜM
ANLATIM ÖZELLİKLERİ 4

ANLATIM ÖZELLİKLERİ

Bir duyguyu, bir düşünceyi, bir konuyu söz veya yazıyla bildirmeye anlatım denir. Metinlerin yazılış amaçları anlatım özelliklerini
belirleyen asıl unsurlardır. Aynı zamanda metnin yazılış amacı, anlatımda kullanılacak anlatım biçimini ve düşünceyi geliştirme
yollarını da belirler.

ANLATIM ÖZELLIKLERINLATIM ÖZELLIKLERI
A
DATA YAYINLARI
Anlatım Düşünceyi Geliştirme Anlatımda Başvurulan Iyi Bir Anlatımda Bulunması
Biçimleri Yolları Yollar Gereken Özellikler

ANLATIM BİÇİMLERİ

BETİMLEYİCİ ANLATIM (BETİMLEME)
● Yazarın, gözlemlerine dayanarak oluşturduğu anlatım biçimidir. Kelimelerle resim çizme olarak tanımlanabilir.
● Betimleme “görme” duyusunu esas alır. Varlıkların rengini, biçimini, durumunu dile getirdiği için betimleyici anlatımlarda niteleyici
sözcüklere ve benzetmelere sıkça yer verilir.

ď Örnek
• Eski bir taş köprü geçildikten sonra fakir mahallelere giri-
liyor ve sefalet, bütün dehşeti ve çirkinliğiyle başlıyordu.
Ortalarından akan çirkin sularında yarı çıplak çocuk-
larla çamurdan köpekler, eğri büğrü sokaklar… Tezekten,
çamurdan yapılmış yarı yarıya toprağa gömülmüş pencere-
siz kulübeler…

Parçada yazar gözlem yoluyla izlediği mahalle ve sokakların gör-
sel özelliklerini okuyucuya yansıtmıştır. Sözü edilen mahalle ve
sokaklar çamurun yoğun olduğu, bakımsız ve eski yerleşim alan-
ları olarak gözümüzde canlanmaktadır.

Örnek Sorurnek Soru
Ö
Yaşlı kadın tüm yorgunluğuyla oturdu kaldırımın kenarına. Kuru, küçük yüzünü nasırlı ellerinin arasına alarak düşünmeye koyuldu.
Üzerindeki elbise solmuş, yırtılmaya yüz tutmuş olsa da tertemizdi. Cebinden beyaz bir mendil çıkarttı; mendilden de rengarenk
şekerler, incecik sesiyle karşı parktaki çocukları çağırıp şekerleri çocuklara dağıttı. Çocukların sevinciyle gülen yüzü görülmeye
değerdi.
Yukarıdaki parçada aşağıdaki anlatım tekniklerinden hangisi ağır basmaktadır?
A) Betimleme B) Öyküleme C) Karşılaştırma
D) Açıklama E) Tanımlama

Çözümözüm
Ç
Soruda verilen parçada yaşlı kadının fiziksel özellikleri okuyucunun zihninde canlanacak şekilde tasvir edilmiştir. Parçayı okuyan
kişi “anlatılan yaşlı kadını” zihninde canlandırabilmekte, adeta onu görüyormuş gibi hissetmektedir. Bu durum da betimleyici anla-
tımın en önemli özelliğidir.

Data Yayınları / KPSS Türkçe 57