Page 6 - 2023 Sağlık Bakanlığı GYS Memur VHKİ Konu Anlatımlı
P. 6

2.                         CÜMLEDE ANLAM


            BÖLÜM





           Bir  cümlenin  iletmek  istediği  düşünceyi  veya   Neden-sonuç  cümlesinin  yüklemine  “Niçin?”
           duyguyu doğru anlayarak yorumlamak gerekir.   sorusu sorulduğunda cümleden bir cevap alı-
                                                   nabiliyorsa cümlede neden-sonuç ilgisi vardır.
           Cümlenin yorumu, paragrafın yorumu için alt   Böyle  cümlelerde  genellikle  neden  önce,  so-
           basamaktır.  Cümleyi  doğru  yorumlayan  kişi,   nuç sonra verilir.
           paragrafı da doğru yorumlar. Bunun ilk koşulu
           da temel kavramları iyi bilmektir.      „  Derslerine çalışmadığı için    sınıfta kaldı  .
                                                            neden           sonuç
                DATA YAYINLARI
           Cümleler anlam ve anlatım bakımından ince-  „  Gereksiz konuştuğundan komik duruma düştü.
           lenir.                                           neden              sonuç

                                                   Neden-sonuç cümleleri aynı zamanda gerek-
                 ANLAM ÖZELLİKLERİ                 çe bildiren cümlelerdir.
               BAKIMINDAN CÜMLELER

           YAKIN ANLAMLI CÜMLELER                  AMAÇ-SONUÇ CÜMLELERİ
           Savunduğu düşünce bakımından aynı doğrul-    Bu ilgi “için, -mek üzere, -mek için” ekle-
           tuda olan cümlelerdir. Yakın anlamlı cümleler-  ri ya da ilgeçleriyle sağlanır.
           de konu ve bakış açısı aynıdır.         „  Mutfak giderlerini karşılamak için biraz para

           „  Sanatçının amacı çevresine ayna tutmak de-  ayırdım.
             ğil,  aynaya  yansıyanları  tekrardan  biçimlen-  „  Arkadaşını karşılamak üzere gara gitti.
             dirmektir.
                                                   „  Seni görmek için geldim.
           „  Sanatçı,  gözlem  gücünden  yararlanırken
             seçtiği  ayrıntıları  olduğu  gibi  değil  yeniden
             kurgulayarak anlatır.                   Cümledeki “için” sözcüğü  yerine “ama-
                                                      cıyla” sözcüğü kullanılabiliyorsa o cüm-
                                                      le amaç-sonuç cümlesidir; kullanılamı-
           ANLAMCA ÇELİŞEN CÜMLELER                   yorsa neden-sonuç cümlesidir.

           Savunulan düşünce bakımından birbirine ters   „  Öğretmen  olmak  için çok çalışıyor. (amaç-
           düşen, karşıt yargılar içeren cümlelerdir.  sonuç)
           „  Sanatçı içinde bulunduğu toplumun sorunla-  „  Geç kaldığı için sınava giremedi. (neden-so-
             rını, sıkıntılarını eserinde anlatmalıdır.  nuç)
           „  Ancak toplum gerçeklerinden uzaklaşan sa-
             natçı sanatta yetkinliğe erişebilir.
                                                       NOT
           NEDEN-SONUÇ CÜMLELERİ                   Amaç-sonuç cümlelerinde amaçlanan şeyin
                                                   gerçekleşip gerçekleşmediği belli değildir.
           Bu ilgi “-den, -dığından, -dığı için, -den dola-  Ancak neden-sonuç cümlelerinde sonuç
           yı, için, çünkü, ki, diye” sözcük ya da ekleriyle   gerçekleşmiştir.
           sağlanır.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11