Page 22 - 6-sinif-vip-tum-dersler-konu-anlatimli
P. 22

İSİMLER (ADLAR) - 2, İSİM T
            İSİMLER (ADLAR) - 2, İSİM TAMLAMALARIAMLAMALARI                                 4. BÖLÜM   203
            V
            Varlıkların Oluşuna Göre İsimlerarlıkların Oluşuna Göre İsimler
                                                            Soyut İsimler
            Somut İsimler
            Somut İsimler                                   Soyut İsimler
            •   Duyu organlarımızla algılayabildiğimiz varlıklara   •   Zihnimizde  tasarladığımız,  duyu  organlarımızla
               verilen adlara somut isimler denir.             algılayamadığımız varlıklara verilen adlara soyut
                                                               isimler denir.








                      kuşlar                ateş                    arkadaşlık            mutluluk


            ̛    Örnek:  Hava,  su,  çiçek,  çocuk,  bisiklet,  top,   ̛   Örnek:  Rüya,  sevinç,  mutluluk,  keder,  üzüntü,
            gaz, elma, klavye, parmak…                      akıl, zekâ, ruh, melek, Tanrı, iyilik…


             {   Not: Bir varlığın somut olabilmesi için sadece bir duyu organımızla algılanabilmesi yeterlidir. Mesela
             “hava” sözcüğünü beş duyu organımızla algılamamız olanaksızdır. Sadece dokunma duyumuz yardımıy-
             la onu hissetmemiz, onun somut olması için yeterlidir.



             AD DURUM (HÂL) EKLERİ
             AD DURUM (HÂL) EKLERİ
                                                            Yönelme - Yaklaşma Hâli (-e Hâli)önelme - Yaklaşma Hâli (-e Hâli)
             Y
             Yalın Hâlalın Hâl                              Y
             •   Adın, ismin hâl eklerinden herhangi birini alma-  •   İsme getirilen “-e / -a” eklerinden biriyle yapılır.
               dığı hâlidir.                                ̛    Örnek:
             ̛   Örnek:                                     Ő  Eve gelince ilk işi ellerini yıkamaktı.

             Ő  Babam çok eski bir kilim aldı. (kilim → yalın)  Ő  Kıyafetleri dolaba sığmıyordu.
             Ő  Uçak saatlerce piste inemedi. (uçak → yalın)  Ő  Oyuncağına dokundurtmuyordu.

                                                            Bulunma Hâli (-de Hâli)
             Ő  Yolcu bir türlü sakinleşmiyordu. (yolcu → yalın)  Bulunma Hâli (-de Hâli)
                                                            •   İsme getirilen “-de / -da / -te / -ta” eklerinden bi-
              {  Not:  Yalın  sözcükler  iyelik  eki  aldıklarında   riyle yapılır.
              yine yalın durumda olur. Kısacası sözcükler hâl   ̛   Örnek:
              eklerinin haricinde bir ek alsalar dahi yalın du-   Saatlerce hastanede bekledik.
              rumda olurlar.                                Ő
                                                            Ő  Kuşlar pencerede ötüşüyordu.
                                                            Ő  Yolda teyzemlerle karşılaştık.
             Belirtme - Gösterme Hâli (-i Hâli)             Ayrılma - Çıkma Hâli (-den Hâli)
             Belirtme - Gösterme Hâli (-i Hâli)
                                                            Ayrılma - Çıkma Hâli (-den Hâli)
             •   İsme getirilen “-ı / -i / -u / -ü” eklerinden biriyle   •
               yapılır.                                        İsimlere getirilen “-den / -dan / -ten / -tan” ekle-
                                                               rinden biriyle yapılır.
             ̛   Örnek:                                     ̛    Örnek:

             Ő  Bu geceyi iple çekiyorum.                   Ő  Duvardan atlayınca ayağını kırdı.
             Ő  Mumu yakınca ortalık aydınlandı.            Ő  Çocukları kurstan alıp parka götürdük.
             Ő  Sen o günü hatırlıyor musun?                Ő  Gülden koparılan dikenler pek de çoktu.

                                        EDİTÖR YAYINEVİ
   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27